Frón - 10.12.1919, Blaðsíða 1

Rit8tjóri og ábyrgðarmaflur:
Grimúlfur H. Ólafsson,
Laugabrekku, Reykjavik.
Sími 622. Box 151.
FRÓN
BLAÐ SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS
43. tölublað.
Æðsta dómsYaldið
flutt inn f landið.
Hæstiréttur skipaður.
i. desember er einn a( skamm-
degisdögunum, en æði bjartur er
nú sá dagur að verða í þjóðlífi voru.
í fyrra var fullveldissamningurinn
staðíestur þann dag. í ár er íslenzki
hæstirétturinn skipaður þann dag. í
réttinum eiga sæti:
Justitiarius:
Kristján Jónsson.
Meðdómarar:
Halldór Daníelsson,
Eggert Briem,
Lárus H. Bjarnason,
Páll Einarsson.
Sagt er að fyrsta réttarhaldið muni
verða 2. febrúar næstkomandi.
Til bráðabirgða mun rétturinn
verða haldinn í hegningarhúsinu, sem
er verið að gera við í því skyni.
Þjóðin tekur nú æðsta dómsvaldið,
sem áður var í höndum annarar
þjóðar, í sínar eigin hendur. Vel
væri þess vert að þessa stóra merka
viðburðar í sögu landsins, væri minst
með hátíðahaldi á sínum tíma.
A thugasemd.
Vér höfum beinlínis haft það á
stefnuskrá blaðs vors, að leitast við
að skýra altaf sem allra réttast frá
því, sem er að gerast í stjórnmálun-
um. Á þessu hefir óneitanlega verið
allmikill brestur í íslenzkum blöðum,
fyr og síðar. í yfirliti því, er vér
gáfum yfir kosningarnar, hefir verið
sú skekkja, að 2. þingm. Skagfirð-
inga er talinn utan flokka, en eftir
því sem vér höfum slðar frétt, mun
hann ákveðinn f því að ganga í
framsóknarflokkinn, og eru því þing-
menn þess flokks 7, f stað 6 er vér
skýrðum frá 1 síðasta blaði. í »Lög-
réttuí og í »Tímanum« er talið, að
sjálfstæðisflokkurinn hafi mist einn
mann við kosningamar, Magnús
Torfason bæjarfógeta; en þetta er
með öllu rangt, því hann var alls
ekki f sjálfstæðisflokknum, var búinn
að segja sig úr honum. Broslegt er
hjá »Lögréttu«, er hún segir að
Pétur Ottesen muni ekki vera í sjálf-
stæðisflokknum. Hyggjum vér að
hann sé »Lögréttu« lítt þakklátur
fyrir, að hún brígsli honum um
flokkshringl, enda þótt enginn Ieggi
trúnað á það, sem veit hvað einmitt
þessi maður er fastur fyrir.
»Lögrétta« telur heimastjórnarmenn
Miðvikudaginn
12, en vér töldum þá 10. Sig. Hjör-
leifsson bauð sig beinlínis fram utan
flokka og um Proppé er sagt, að
hann sé sjálfstæðismaður. Heima-
stjórnarflokkurinn er því 5 mönnum
færri en hann var, og það sem
mestu skiftir, er að hann er höfði
lægri en hann var, og teljum vér
víst, að »Lögrétta« sé oss sammála
um það.
Um það hverjir muni mynda
stjórnina, skulum við engu spá. Því
svo virðist oss, að um það muni
ekkert hægt að segja, fyr en þing-
menn koma saman. — Ummæli
»Lögréttu«, um. að sjálfstæðisflokk-
urinn hafi ekki tilverurétt, er hreinn
barnaskapur. Sá flokkur, sem berst
fyrir svo sterkum málum, að and-
stæðingar hans treystast ekki til að
hreyfa opinberum mótmælum gegn
þeim við kosningar, er, hvort sem
hann er fámennur eða margmennur,
jafnan sterkasti flokkurinn f landinu.
Aonars munum vér ekki amast við
sambandinu á milli »Tímans« og
»Lögréttu«. Hjónvsvipur er þar. En
um það erum vér vissir, að »Tím-
anumc tekst aldrei að draga fram-
sóknarflokkinn með í þá gyltu opin-
gátt. Sú viðleitni mundi leiða til fulls
skilnaðar á milli framsóknarflokksins
og »Tímans«, Hve margir verða þeir
annars sem ganga inn f gáttina þá ?
Það er ekki neitt nýtt, þó Lögrétta
sendi sjálfstæðisflokknum nokkrar
hnútur, en hitt getur varla verið al-
vara, að ónotast við langsummenn,
því vitanlegt er það, að heimastjórn-
arflokkurinn hefir lagt mikla áherslu
á, að halda sambandi við þá ti
skams tfma, enda hafa þeir haft
kosningasamband við flokkinn, þang-
að til i sumar. Og við nýafstaðnar
kosningar, var samband á milli for-
ingja heimastjórnarflokksins og Sveins
Björnssonar, sem heyrir iangsum-
mönnum til, mælti og »Lögrétta«
með kosningu Sveins Björnssonar.
Ástarbréfið í »Lögréttu« síðustu til
»Tímans«, sýnir einnig, að eins og
allir hafa vitað, að »Lögrétta« vill
einnig hafa ástir »Tfmans«, En alt
af verður að hafa gát á svona mikl-
um kærleik, í svona litlu landi, svo
að ekki fylgi honum óorð. Sumir
halda, að opingátt »Lögréttu« muni
fæla frá of miklum samböndum við
hana. »Margt er skrítið f náttúrunn-
ar ríki«.
Fasteignamatsnefnd
samkv. lögum 28. nóv. þ. á., uro
breyting á Iögum nr. 22, 3. nóv.
1915, um fasteignamat, var skipuð
af stjórnarráðinu í gær, en lögin
voru staðfest 28. desembér.
10. des. 1919.
í nefndinni eiga sæti:
Pétur Jónsson, -alþingismaður frá
Gautlöndum.
Ágúst Helgason, óðalsbóndi, Birt-
ingarholti.
Guðjón Guðlaugsson, alþingismað-
ur Reykjavík.
Hjörtur Snorrason, alþingismaður
Arnarholti.
Magnús Gíslason, aðstoðarmaður.
Nefndin mun vera tekin til starfa.
Endnrskoðnn
skattamálalöggjafarinnar er nú byrj-
uð í stjórnarráðinu. Hefir stjórnin
auk skrifstofustjóra Magnúsar Guð-
mundssonar, kjörið sér til aðstoðar
hagfræðingana Þorstein Þorsteinsson
og Héðinn Valdimarsson. Seinna
mun í ráði að bæta við einum manni
fyrir Iandbúnaðinn og einum fyrir
sjávarútveginn.
Flokkarnir
og stjói’nax'rriyntliinin.
Tíminn telur lfklegt, að skattamál
og fossar skipti flokkum. A næsta
þingi er óhugsandi að skattamálin
skifti, því nú er verið að byrja á að
endurskoða þau. Og niðurstaðan af
þeirri rannsókn getur ekki orðið lögð
fyrir þetta þing, en óhugsandi að
nokkur stjórn komi með fasta á-
kveðna stefnuskrá um þessi mál á
undan endurskoðuninni. Fossamálin
er enn fremur óvíst að skifti, því
líklega verða allir summála um, og
það jafnvel þó þeir vildu síðar veita
sérleyfi, að gera það ekki á þessu
þingi, þegar allar upplýsingar vanta
um það, hvernig fossaiðnaður yfir-
leitt borgar sig. Það atriði þarf að
rannsakast betur, áður en lagt er út
f nokkurn fossaiðnað, hvort af rík-
inu eða öðrum. óvíst er því að
fossamálin skifti, þvf sérleyfislöggjöf
verða menn líklega nokkuð sammála
um, vilja allflestir hafa hana stranga.
Vonandi er, þrátt fyrir þetta, að
stjórnarmyndunin lendi ekki f of
miklu stímabraki, væri það illa farið.
Eftir nýjustu fréttum er talið að þing-
mennirnir 4 austan fjalls muni verða
saman 1 flokki. Eru þá flokkarnir
orðnir 5.
Heimastjórnarflokkur 10
Sjálfstæðis 8
Framsóknar 7
Langsum 5
Austanmenn 4
Utanflokka 6
Stærstu flokkarnir og sem mest
ítök eiga í þinginu, eru gömlu flokk-
arnir 2. Því verður ekki neitað, og
er því Iíklegast, að stjórnarforustan
verði úr öðrum hverjum þeim flokki,
Afgreiðslu- og innheimtumaður:
Forlákur Daviðsson,
Framnesveg I.
Afgreiðsla f Báruhúsinu.
II. árgangur.
en annars getum vér vísað til at-
hugasemdarinnar hér í blaðinu og
tekið það fram aftur að enginn get-
ur sagt nokkurn hlut um þessi mál
með vissu, fyr en þingið kemur
saman.
Astin.
Hún er sterkasta aflið. Einn skamm-
degissigurinn hefir hún unnið enn.
Ný trúlofun birtist bráðum með
meiri æfintýrablæ en venjulega. Hann
var alinn upp f hatri til hennar.
Átti að gera henni Iffið óbærilegt.
Svo komst hann á gott og guðræki-
legt hægrimanna heimili. Þar sá hann
hana, sem hann átti að hata. Hatrið
snerist í óstöðvandi ást. Þau þögðu.
Það voru að eins augun sem töluðu.
En bilið á milli þeirra var alt af
styttra og styttra, þangað til blaðr-
an sprakk. Það er Tfminn og Lög-
rétta, sem ástin hefir gefið einn af
heitu skammdegiskossunum sfnum.
Ónefnda blaðið óskar til hamingju.
Húrra hátt, húrra í nátt,
húrra gullna opingátt.
Landbúnaður.
VIII.
í síðasta kafla gerðum vér ráð
fyrir, að náin samvinna yrði milli
gróðrarstöðvanna og búnaðarskól-
anna. En eins og nú standa sakir,
eru gróðrastöðvarnar bæði fáar og
smáar og hafa auk þess, eins og
áður hefir verið tekið fram, verið
vanræktar frá þjófélagsins hálfu.
Að voru áliti horfir svo við ura
það mál, að sjái stjórnarvöldin hér
sér ekki fært, af einhverjum ástæð-
um, fjárskorti eða öðru, að koma
á fót hæfilega mörgum og hæfilega
stórum tilrauna- og gróðrarstöðvum,
þá þýðir heldur ekki að ætla sér að
koma neinu verulegu í framkvæmd
um jarðrækt eða yfir höfuð búnað-
arframkvæmdir; því eins og flestir
vita og öllum verður að vera ljóst,
að því að eins er nokkur von til að
nægilegt fé fáist til búnaðarfram-
kvæmdanna, að sýna megi og sanna,
að sá atvinnuvegur þurfi ekki, ef
rétt er að farið, að borga sig ver
en aðrir, og að þeir sem við fram-
kvæmdirnar fást, sjái hvað hyggi-
legast er að gera f þessum eða hin-
um staðnum, svo að nokkurs hagn-
aðar megi vænta. Gróðrarstöðvarnar
sem vitanlega verður, eftir því sem
þeim vex fiskur um hrygg að skifta
niður í ýmsar deildir, er allar séu