Fríkirkjan - 01.07.1900, Side 7

103
að því að hafa í heiðri og vernda af öllnm mætti forréttindi
hinna lærðu bræðra. Á Englandi voru þessi réttindi nefnd
hlunnindi hinnar andlegu stéttar, og voru þau um langan ald-
ur hinn versti þröskuldur fyrir allri löggæzlu, því þau voru
svo löguð, að hver sá, sem var bænabókarfær, gat framið
einn stórglæp að ósekju.
Það var enginn hægðarleikur að hafa stjórn og reglu á
öllum þessum mikla námsmannasæg, sem skipti tugum þús-
unda, þó að betur hefði verið í garðinn búið. Háskólarnir
voru um langan aldur lítið annað en iðnaðarfélög, að mestu
gjörð, til að bægja öðrum út i frá frá arðsömum embættum,
og lærdómsnafnbæturnar voru nokkurs konar vottorð um, að
þeir, sem þær höfðu, hefðu rétt til að reka þess konar
atvinnu.
Sjaldan var samkomulagið gott milli háskóladeildanna
sín á miih, og utan kennslusalanna hagaði hver sér hér um
bil eins og honum sýndist, bæði kennarar og lærisveinar. Húsa-
kynni voru litil, og leigðu kennarar sér þau, og opt á verstu stöð-
um í bæjunum,- og dró það með öðru úr valdi kennaranna
yfir lærisveinum sínum.
Líferni stúdenta var engin sérleg fyrirmynd. Það var
almennur siður, að margir lögðu saman og tóku yfir sig for-
mann, sem optast var stúdent, sem lengra var kominn í nám-
inu, en hinir. Þoir skiptust á urn, einn í senn, að útvega vistir
og matreiða. Á meðan voru hinir að lesa, undir handleiðslu
formannsins. Pegar þeir nú höfðu stórkostleg einkaréttindi á
þetta ofan, þá má nærri geta, hvornig lif þeirra hefur orðið.
Margir voru ekki námsmenn, nema að nafni, heldur reglulegir
flakkarar, sem höfðu stúdentabúninginn fyrir skálkaskjól, og
smeygðu sér með því undan hegningu fyrir misgjörðir. Ef
þeir voru dregnir fyrir veraldlegan dóm, þá skutu þeir sér
undir dóm andlegrar stéttar, af því að þeir væru stúdentar;
en þegar þar kom, þá synjuðu þeir fyrir það. ' Stundum
var allur þriðjungur háskólasveina svona lagaðir þorparar.
Kennifeðurnir voru opt og einatt litlu betri, margir hneigðir
til ofdrykkju; og þar sem nú er sagt, að maður sé svínfuhur,
þá var í þá daga sagt: „Hann er fullur eins og guðfræð-
ingur. “