Alþýðublað Hafnarfjarðar - 20.12.1992, Blaðsíða 4

4
Alþýðublað Hafnarfjarðar
Sjómennskan er
þroskandi og öllum
hollur skóli
Ingvar Viktorsson spjallar við Júlíus Sigurðsson
Heiöurshjónin Ásta Maí’núsdóttir og Júlíus Sigurðsson.
Laugardag í upphafi aðventu
tókum við hér á Alþýðublaði
HafnarQarðar hús á þeim
heiðurshjónum Ástu Magn-
úsdóttur og Júlíusi Sigurðs-
syni að Hrauntungu 16 hér í
bæ.
Erindið var að ræða við Júlí-
us um Iífsferil hans, en hann
var lengi skipstjóri á Hafnar-
fjarðartogurunum og varð
70 ára í sumar og því komið
að starfslokum hjá honum.
Júlíus er ákaflega hress og
hefur mjög ákveðnar skoð-
anir á ýmsum þjóðmálum,
en jafnframt er hann hóg-
værðin uppmáluð og finnst
svona viðtal algjör óþarfi og
tekur það margsinnis fram
að alls ekki megi verða eitt-
hvert hól eða lofgjörð í
greininni.
Þau hjónin taka vel á móti
okkur og heimilið sýnir að
þarna búa samhent hjón,
sátt við lífið og tilveruna.
En viö byrjum að spyrja Júlíus
um forelcira hans og œsku.
„Ég er fæddur hér í Hafnar-
firði 8. ágúst 1922, nánar til-
tekið á Krosseyrarvegi 8 og
foreldrar mínir voru þau Olöf
Sesselja Rósmundsdóttir ætt-
uð vestan úr Djúpi og Sigurð-
ur Gunnlaugur Þorláksson,
sem var innfæddur Hafnfirð-
ingur, fæddur 1891. Við
systkinin vorum 9, en eitt dó
á fyrsta aldursári, en við hin
höfum öll búið hér í Hafnar-
firði og erum nú 7 á lífi og öll
búsett hér í bæ, enda hrein-
ræktaðir Gaflarar. Við systk-
inin 9 erum fædd á 11 árum,
en tvö af þessum 11 árum var
móðir mín á sjúkrahúsi í
Hafnarfirði þannig að ekki var
um barneignir að ræða þau
árin. Við leigðum kjallaraíbúð
á Austurgötunni eitt herbergi
og eldhúskompu þar var
þröngt um okkur þannig að
pabbi sótti um lóð í Vestur-
bænum þar sem nú er Skers-
eyrarvegur 1 og byggði þar.
Þegar við fluttum inn í þessa
nýju 60 fermetra íbúð fannst
okkur við vera komin í höll,
enda var svo rúmt um okkar
að foreldrar mínir leigðu út
stofuna, hjónum með fjögur
börn. Samt var oft þröng á
þingi, en allt gekk þetta og á
þessum árum var nægjusem-
in í fyrirrúmi og öll fórum við
systkinin að vinna um leið og
hægt var.“
„ Við hvað léku börn sér á
þessum tíma?“
„Við lékum okkur mikið í
hrauninu vestur af bænum og
einnig stunduðum við veiðar
við höfnina. Svo var að sjálf-
sögðu verið í boltaleikjum og
við Vesturbæingarnir fórum
oft gangandi inn í Garða-
hrepp, en þar var malarvöllur
með mörkum sem kallaður
var Hraunsholtsvöllurinn og
var við Vífilstaðalækinn. Við
vorum mikið á skautum út á
Balatjörn og á Baggalá og
stundum var farið lengra eða
á Urriðakotsvatnið og Ás-
tjörnina. Annars fór ég strax
að vinna og 7-9 ára var ég
sendisveinn hjá Guðmundi á
Hól sem rak fiskbúð þar sem
nú er Thorsplanið. Ég bar
fiskinn heim til húsmæðranna
og það var nú fín þjónusta.
Annars var ég alltaf í sveit á
sumrin. Ég var t.d. í sveit
austur í Hreppum nokkur
sumur og lenti þá í því að
reka fé fótgangandi að austan
til slátrunar í Reykjavík og
tók slík ferð um fimm sólar-
hringa, en það var mjög
skemmtilegt.“
„Engin prakkarastrik?"
Jú, ég held að við höfum ekki
verið neitt öðruvísi í þá daga
en börn og unglingar í dag.
Það var t.d. mjög spennandi
að hanga aftan í. Þá voru þrír
aðilar sem voru með ferðir
milli Hafnarfjarðar og Reykja-
víkur eða Steindór, B.S.R. og
Aðalstöðin. Eitt sinn man ég
að við vorum að hanga aftan í
og ég hafði valið mér besta
bílinn sennilega frá Steindóri.
Ég ætlaði að hanga aftan í
upp að Tungu, en einhverra
hluta vegna festi ég aðra
skálmina í bílnum og dróst á
eftir honum með andlitið í
götunni langt upp á hraun, en
þá losnaði ég og kom til baka
alblóðugur og illa útleikinn í
framan. Ég neitaði algjörlega
að fara til iæknis en konan í
næsta húsi hreinsaði á mér
andlitið og gerði það betur en
nokkur læknir."
„ Varstu ekkert t íþróttum?"
Jú, ég var og er mikill Hauka-
maður og lék handbolta með
þeim þegar ég var 17 og 18
ára, en fótbolta spilaði ég
ekki með þeim þar sem ég
var annað hvort í sveit á
sumrin eða á sjó. Ég hef
mjög gaman af því að horfa á
íþróttir í sjónvarpinu og held
að sjálfsögðu með Haukum.“
„Og hvenær ferð þú svo fyrst á
sjóinn?"
„Mínar fyrstu sjóferðir fór ég
þegar ég var tíu ára gamall
með gömlum manni sem
Guðmundur Guðmundsson
hét. Hann átti trillu og sóttist
ég eftir því að fara með hon-
um. Hann stundaði skak og
skaut oft fugla og þegar hann
stundaði þá iðju fékk hann
mig til að stýra bátnum. Ég
fékk orð í eyra hjá honum ef
ég var ekki nógu fljótur
beygja eftir hans fyrirsögn.
Aldrei skaut hann fugl sem
sat á sjónum heldur einungis
á flugi. Við Guðmundur urð-
um mestu mátar og fékk ég
stundum í soðið hjá honum.
Það var svo eftir áramótin
1939 að ég fór sem vertíðar-
drengur suður í Grindavík og
var þar á Einari GK 135 sem
gerður var út af þeim Húsa-
tóftabræðrum og fékk ég 150
krónur fyrir vertíðina en full-
gildur hlutamaður fékk rúmar
300 krónur. Kannske voru
þetta ekki miklir peningar fyr-
ir mikla vinnu því við strák-
arnir unnum alveg jafnmikið
og hinir fullorðnu. En það
var annað sem bætti þetta
verulega upp, því jyarna sá ég
fyrsta skipti hana Ástu mína,
en hún var þá 14 ára gömul
og í vist hjá Þórhalli mági sín-
um og systur að Húsatóftum.
En leiðir okkar lágu svo sam-
an síðar og við giftum okkur í
janúar 1945 en þá var elsta
dóttir okkar þegar fædd.“
Og nú skýtur Ásta inn í að
hún gleymi aldrei því þegar
Júlli bauð henni fyrst í bíó.
Þá var farið í Gamla bíó og
myndin var „Á hverfanda
hveli“ með Clark Gable og
sátu þau á fremsta bekk og
voru með hálsríg í marga
daga á eftir.
„En svo ferð þú á Hafnar-
fjarðartogara?"
„Já, sumarið 1939 fer ég á Maí
á síld og er með Benedikt Ög-
mundssyni sem var mikill
öndvegismaður og einhver
besti sjómaður sem ég hef
nokkru sinni þekkt, rólegur
og yfirvegaður og jDekkti skip-
in sem hann var með. Hann
kenndi mér mikið og var
hann góður skóli öllum sem
voru með honum. Ég var
með Benna allt til ársins
1953. Um haustið 1946 fór ég
í Sjómannaskólann og lauk
honum vorið 1948 og gekk
það sæmilega. Þegar ég kom
út af skólanum fór ég strax
sem annar stýrimaður á ný-
sköpunartogarann Júlí en
hann kom nýr til Hafnarfjarð-
ar í desember 1947. Þar var
ég síðan sem fyrsti og annar
stýrimaður þar til ég tók
Bjarna riddara um áramótin
1953-1954.
„Hvernig var að vera á sjó í
stríðinu?"
„Það var náttúrulega allt
öðruvísi, hvergi mátti sjást
ljóstýra eftir myrkur, allir
gluggar voru birgðir og skipin
mjög greinilega merkt ís-
lenska fánanum í bak og fyrir.
Stundum var okkar skipað að
stöðva vélarnar og allir kall-
aðir upp á dekk, stundum
sáum við kafbát sem gefið
hafði skipunina, en oftar en
ekki sáum við ekkert. Þegar
siglt var á vesturströnd Eng-
lands í Norðursjónum var
Á myndinni sjáum viö foreldra Júlíusar og systkinin átta. Fremri röð frá vinstri: Ólöf, Ragnheiöur, Ingibjörg,
Anna og SigurÖur. Aftari röö frá vinstri: Ragnar, Júlíus, Gústaf, Þorlákur og Rósmundur.