Kári - 10.09.1918, Blaðsíða 2

io
KÁRI
að segja daglega reyni að murka lífið úr
þeirri glætu, sem eftir kann að vera af
rjettlætis- og sómatilfinningu almennings.
Reykjavík 1. sepember 1918.
Björn Gíslason.
\
Filistear.
Fyrir nokkrum árum tók Ungmennafje-
.lagsblaðið »Skinfaxi« upp á þvi að ílytja
greinar, eða bera sögur ætti líklega heldur
að segj, af því að börn — að minsta kosti
í andanum — áttu í hlut, með þessari yfir-
skrift. Greinar þessar áttu að vera einskonar
saga tveggja kaupmanna, annars afYestur-
landi, en hins hjeðan úr nærsveitunum.
En ekki var djörfung eða hreinlyndi höf-
undarins, sem kvað vera uppgjafa-auka-
ráðherra Jónas Jónsson frá Hriflu, betur á
sig komin en svo, að hann þorði eigi að
nefna mennina með rjettum nöfnum, en
gaf þeim dulnefni til þess að geta skotið
sjer undan, að hann hefði ekki átt við þá,
ef þeir skyldu leggja svo mikla rækt við
hann, að stefna honum fyrir ósannan,
ærumeiðandi ábiirð. En hvorki þeir nje
aðrir tóku neitt mark á skrifum þessum.
Höfundurinn beið nú eins árs tíma og
heíir víst vænst þess, að skáldskapur hans
mundi festa rætur og bera blóm með lík-
um ilm og hans eigið aííáh, en hvergi sásl
þess neinn vottur. Retta mun honum hafa
sviðið sárt, því að hann gal ekki á sjer
setið, að prenta dálilla lolprjedikun í blaði
sínu um þetta meistarastykki sitt og þau
blessunarríku áhrif, sem það, eins og hon-
um sagðist frá, hefði haft fyrir land og
lýð. En þetta var þó ekki eina erindið. Að
minsta kosti notaði hann tækifærið til þess
að kasta óþverra yfir Landsbankann, um
þáverandi starfsmann hans og mig. Páll
Jónsson lögfræðingur svaraði þessari
heimskulegu árás á bankann og sig, þar
sem bankanum og honum var brugðið um
samvinnu og fjelagsskap við Filisteana
hans Jónasar, og kom það nú upp úr
dúrnum, aö Filislear áiti -að vera sama og
/járglœjramenn. Jónas gefst strax upp á
því að forsvara flanið gagnvart Lands-
bankanum og Páli, að því leyti er starf
hans snerli fyrir bankann, en einmilt um
sama leyti framdi Einar Arnórsson þau
tvö þjóðarhneyxli, að selja Eirík Einarsson
sýslumann í Árnessýslu og skipa Bjarna
mág sinn sýslumann í Dalasýslu, þrátt fyrir
það að Páll, bæði að prófaldri, prófeink-
unn og öllum öðrum kringumstæðum
stæði þeim langt framar og væri sam-
kvæmt öllum gildandi reglum, sjált'sagður
að ganga fyrir þeim til þessara embælta.
Ressi svívirðilega rangsleitni Einars var
Jónasi ærnar sakir á hendur Páli. Fór
hann um hann ókvæðisorðum og ásökun-
um og rökstuddi þær allar á eina leið:
Páll liefði ekki orðið sýslumaður, svo
ekki þyrfti að vanda þeim pilti kveðjurnar.
Rcgar Páll var búinn að reka vitleysurnar
í hinni upphaílegu árás á hann og banlc-
ann ofan í Jónas, vildi hann ekki eiga
orðastað við hann lengur, og er það ofur
eðlilegt. Og ummæli Jónasar fengu ekki á
mig. En þessi ritdeila gaf mjer nóg um-
hugsunarefni og hefir það ekki liðið rnjer
úr minni síðan.
Jeg varð þess var, að ýmsum mönnum,
sem jafnvel eru laldir heiðarlegir og skyn-
samir menn — /og þar á meðal nokkurir
svo katlaðir lærðir menn — þótti sem Jón-
as hefði í meira lagi snúið á Pál í þessari
ritdeilu. Ókvæðisorðin og staðlausar get-
sakir í sambantli við rangsleitni óvandaðs
götuslráks, voru þeim nógar röksemdir,
eða rjettara sagt, þeir tóku það sem góðar
og gildar röksemdir. Þeir merktu sjálí'a sig
skrilsmarkinu, að gína við röksemdalausu
illyrðaþvaðri og hleypa engri sjálfstæðri
og heilbrigðri hugsun að því málefni, sem
um var að ræða. Og þvi lengra sem jeg
fylgdi þessum hugsanaferli, eða öllu heldur
hugsunarleysisferli, því betur sannfærðist
«