Verði ljós - 01.06.1899, Qupperneq 2

82
tveimur siðustu pistlum minum, já, yður þykir það „sérstaklega ísjárvert og
jafnvel óviturlegt, að hreyfa við sliku á vorum dögum, þar sem svo
mikið los sé komið á trúarskoðanir manna og þeir að verða æ fleiri og
fLeiri, sem með fyrirlitningarsvip snúa bakinu við hinni helgu hók“.
Eg virði þessar skoðanir yðar, og það því fremur sem éghefisjálf-
ur einhvern tima haft nákvæmlega sömu skoðanirnar. Eg sá ótal tor-
merki á því að hreyfa við þessum gömlu skoðunum á eðli og uppruna
ritningarinnar og gerast opinberlega talsmaður hinna nýrri, euda þótt
ég væri orðinn fyllilega sannfærður um, að þær væru samkvæmari
sjálfri ritningunni og því vafalaust réttari. Eg var hræddur um, að
svo gæti farið, að ég hneykslaði með því einhverja smælingja og fengi
óþökk fyrir, já, ég þóttist geta átt það á liættu, að ég gerði sjálfan
inig „grunsaman“ í augum einhverra,' sem ekki bæru nægilegt skyn á
slíka hluti. Þess vegua hefi ég ekki fyrir löngu hreyft við þessu máli
í mánaðarriti þessu og huggaði mig þá við gamla orðtakið: „oft má satt
kyrt liggja“. En því lengur sem leið, þess saunfærðari varð ég um,
að þetta orðtak ætti ekki heima hér; ég sannfærðist smátt og smátt
um, að hér gæti þögnin beinlínis orðið skaðleg, því að liér væri um
rangar skoðauir að ræða, sem hefðu það eitt til síus ágætis, að þær
væru „gamlar og rótgrónar11, skoðanir, sem allsekki gerðu þá menn, er
aðhyltust þær, betur kristna eða betur trúaða, eu gætu aftur á inóti
orðið til þess að fæla góða og vandaða menn burt frá kirkjunni og
burt frá hinni kristilegu lífsskoðuu. Þess vegna hefi ég nú rofið þögn-
ina og ég get elcki iðrast þess.
Yður þykir það ísjárvert og jafnvel óviturlegt, að hreyfa við slíku
á vorum dögum, þar sem komið sé svo mikið los á trúarskoðauir manna.
Eg fæ ekki leugur séð, að þessi mótbára hafi nokkurt gildi. Væri
trúin á bókstaflegan innblástur heilagrar ritningar talin sáluhjálpar-skilyrði,
væri alt öðru máli að gegna. En því fer fjarri. Kirkjan hefir aldrei
látið sér til liugar koma að kenua slíkt, og séu trúarskoðanir manna
svo veikar fyrir, að þær komist á ringulreið, ef kipt er burtu þessari
„gömlu og rótgrónu" kenningu, þá virðist ekki ástæða til að halda í þær,
heldur virðist rétt að lofa þeim að falla í valinn, því að þær verða
hvort eð er aldrei ávaxtarsamar í lífiuu. En annars liggur mór við að
álíta, að kirkjan sjálf verði að bera nokkra ábyrgð á því, að þetta los
er komið á trúarskoðanir manna, þvi að með því að halda hlífisskildi
yfir slíkuin „gömlum og rótgrónum“ skoðunum, í stað þess að hrekja
þær og mótmæla þeim, hefir hún gert mörgum góðum manui örðugt að
aðhyllast liina kristilegu lífsskoðun. Og eitt er víst, að það los, sem
komið er á trúarskoðauir manna á vorum dögum, verður aldrei læknað
með því að rígbinda menn við kenningar, sem meðvitund kristius
manus nú á dögum, sem ritninguna les, hlýtur nær því að sjálfsögðu
að mótmæla. En jaluvel þótt svo væri, að liin gamla innblásturs-