Verði ljós - 01.06.1899, Qupperneq 3

83
kenniiig gömln lútersku guðfræðinganna á seytjándu öld væri þess eðlis,
að hún gæti xmnið bug á þessu losi, sem komið er á trúarskoðanir
manna, þá hlýt ég að telja vafasamt, hvort það væri siðferðilega rétt
að notfæra sér slíkt meðal; mór fyndist miklu fremur ástæða til að
minnast hinna gömlu orða Jobs: „Ætlið þér að verja guð með rang-
læti, — viljið þór haus vegna viðhafa slægsmuni11 (Job 13, 7)?
Þór eruð eiuuig hræddur um, að menn kunni að misbrúka þessa
nýju skoðuu á ritningunni, sem hafnar hinum bókstaflega innblæstri
liennar. Það skil óg vel, — en ég veit einuig, að sá saunleikur er
ekki til í veröldinni, sem ekki megi á einhvern hátt misbrúka og ekki
liaíi á einhvern hátt verið misbrúkaður. Og hvað sórstaklega suertir
þessa nýju skoðun á innblæstri ritningarinnar, þá veit óg, að hún
hefir á ýmsan hátt verið misbrúkuð, en „abusus rei non tollit usutn“—
það verður aldrei nein sönnun gegn sannleikanum, að óhlutvandir menn
misbrúka hann, eius og lika bezt verður séð hór, að þessi nýja skoðun
á ritningunni hefir, þrátt fyrir alla misbrúkuu heunar, öðlast svo al-
inenna viðurkenuingu í kirkjuuni, að meðal málsmetaudi mauna verður
ekki fundinn einn einasti, er láti sér til liugar koma að verja hina
gömlu innblásturs-keuuingu eða mæla henni bót. Þess heyrist ekki
heldur getið neinstaðar, að liin nýja inublásturs-kenning hafi orðið til
þess að veikja trúarsannfæriugu manna ; miklu fremur má með sanni
segja, að hún hafi orðið til þess að festa haua enn betur, ineð því að
meun einmitt fyrir hana tóku, með miklu ineiri alvöru eu áður, að byggja
trú sina á grundvellinum Jesú Kristi, hinum lifaudi persónuleika við
fóðursins hægri liönd, sem aftur varð til þess, að trúarsamfélagið við
frelsarann varð miklu persónulegra og innilegra en áður hafði verið.
Eigum vér þá að þegja? Eigum vér að halda dauðahaldi i skoð-
anir, sein svo að segja öll hin kristna ldrkja er horfin frá ?
Vissulega ekki! Ég só nú langt um fleiri og meiri tormerki á því
að þegja en að tala. Eg álít, að það sé miklu ísjárverðara, að vera að
stritast við að halda í hiuar gömlu og rótgrónu skoðanir á þessum efn-
um einmitt á vorum tímum, þar sem — svo að ég viðhafi yðar eigiu
orð — svo inikið los virðist vera komið á trúarskoðanir manna, og þeir
að verða æ fleiri og fleiri, sem með fyrirlitningarsvip suúa bakinu við
liinui helgu bók. Einmitt á vorum timum held óg, að það só hið ó-
viturlegasta, sem gert verður, að víggirða sig gömlum og úreltum kenn-
ingum, sein alls eklci suerta þau atriði trúar vorrar, sem vér teljuin
sáluhjálparatriði, og ala með því hjá almenuiugi raugar skoðauir, sem
aldrei geta annað eu reynst óhollar fyrir trúarlifið þegar t-il lengdar
lætur, á sama hátt og liver önuur óholl fæða. Já, það er ekki einasta
óviturlegt og skaðlegt, lieldur er það beinlínis rangt gagnvart ritning-
unni sjálfri, gagnvart kristindómiuum og gagnvart einstaklingunum. —
í>að er fyrst og íreuist skylda vor við heilaga ritningu