Skuggsjá - 01.01.1917, Blaðsíða 13

S K l’ (i (i 8 .1 Á
:si
elska eiginkonur sínar; eru hógværir og
umburSarlyndir við börn sín, og láta sér
ant um velferð annara. — Og pótt fræði-
gögn nútímans, varpi ekki fullkomnu ljósi
yfir fortíðina, p>á megum við vera þess
fullviss, að hönd framþróunarinnar, hefir
ritað hina ,,gnllnu reglu“ í hjörtu Jseirra
manna, sem um aldaraðir lifðu, kynslóð
eftir kynslóð, fyrir f>ann tíma, að hinn
fyrsti Píramít var reistur. Að minsta kosti
er það sannfæring mín. —
Eg hefi búið með þessu svo kallaða
,,frumfólki“ svolengi, að ,,skrælingjar“,
,,villimenn“ og önnur f>esskonar nöfn,
hafa tapað hinni réttu merkingu, er f>au
áður höfðu í huga mínum, meðan eg var
yngri, og páði allar mínar hugmyndir frá
öðrum. Og málskrúðs fyrirbrygði pessa
kafia, er afleiðing nyrrar kendar í huga
rnínum, fyrir peirri staðreynd, að mann-
eðlið sé hið sama, ekki einungisyfir allan
heiminn, heldur oglíka öld fram aföld.—
Að kveldi hins f>riðja dags, lögðum við
í förina, til að heimsækja fólkið á Victoríu-
e.vju Sundið á þessum stað, var álíka
breitt og Ermarsund, og f>orpið, sem við
vorum að ytírgefa, lá nálægt f>ví miðju.
(>að hafði verið byggt á hinum þriggja álna
þykka ís, sem vetrarfrostin höfðu myndað
yfir sjóinn. Ef Ermarsund hefir íslagt á
líkan hátt, á einhverri af ísöldum fortíð-
arinnar, ]>á bafa Frakkar þess tírna máske
gengið, eða keyrt á sleðum yfirum það,
til að heimsækja kunningja sína á Bret-
landi. — Hugsanlegt er, að f>eir á f>eirri
leið hefðu hvílst hjá fiskifólki, er reist
hafði þorp á ísnum, milli Ccilais og Do-
uer. Og eins og vinir okkar — Eskimóarn-
ii—hafa f>eir ef til vill ekki vitað, að
landið fyrir norðan f>á væri eyja, f>ó Bret-
land sé stórum minna en Vic.toríueyja.
A ferð þessari voru með mér, hinn
gamli fylgdarmaður minn, Natkusiak, og
einn þorpsmanna, sem eg reyni ei að nefna
hér, f>ví riafn hans mundi þykja kynlegt
og óaðgengilegt í ensku máli, f>ó mér sé
það nú orðið tamt og all-geðfelt. — Hann
var meiriháttar maður og átti mörgskild-
menni á Victoríueyju, og f>ótti f>ví sjálf-
kjörinn í ferðina. Að vísu langaði marga
til að slást í för f>essa, en málið hafði ver-
ið rætt ítarlega um daginn, í burtfarar-
samsæti er okkur var haldið, og varð nið-
urstaðan sú, að aðeins einn þorpsbúa
skildi fara. t>að var litið svo á, að ef
veiöiskapureyjarbúa hefði gengið illa und-
anfarna daga, myndum við, ef margir
værum, verða orsök í matarskorti peirra á
meðal; og einnig kynni okkur að bresta
vistir á leiðinni, f>ví ferðir f>ar um slóðir
eru torsóttar. I fyrsta lagi hefir hver fiokk-
ur engan verulegan samastað. oghinsveg-
ar fennir svo í slóðir, að lítt mögulegt er
að t'ylgja þeim. | Framh. |
Bókafregn.
Jón Trausti: Tvær gamlar sögur.
Iteykjavík. Utgefandi Dorsteinn
(Jíslason 1916. Syður á keipum,
saga frá byrjun 17 aldar. Kross-
inn helgi í Kaldaðarnesi, saga frá
siðaskiftunum.
Uó að ]>essar tvær sögur séu frá liðnum
tíinum, getur höfundurinn f>ess í for.nál-
nnum að f>ær hafi eigi við sannsöguleg rök
að st.vðjast. Sarnt eru fiéttaðir inn í f>ær
sögulegir atburðir, seni átt hafa sér stað.
Fyrri sagan, Syður á keipurn, fer fram
undir Snæfellsjökli á vesturströnd Islands.
Er efnið stórhrikalegt, eins og umhverfið
f>ar sem atburðirnir gerast. Á sögunnier
þjóðsagna blær. t>ar leiða sarnan hesta
sína ólík og andntæðöfl. —Varmenska og
pradlyndi, samfara lævísi og ble.vðiskap;
drenglyndi, hreysti og hetjugeð; keskni
og gárungaháttur; hjrftrú og hefnigirni,