Skuggsjá - 01.01.1917, Blaðsíða 19

ina höltlum vér betur en par er títt, en
stórhátíðir ekki eins vel, hvorttveggja
fyrir áhrif þjóðlífsins hér, og tví og þrí-
heilagt höldum við ekki. Helgisiðum höf-
um við nokkuin veginn iialdið, og hefð-
um átt að lialda meðöllu. Sú alda fluttist
hingað um eitt skeið frá Islandi, að helgi-
siðirnir væri sönnum kristindómi Islend-
inga IÞrándur í Götu og fyrir því yrði þeim
öllum að umturna. En vitaskuld var það
afar-mikill misskilningur.
Allmörg ættarnöfn liafa menn tekiðsér
og noklcuð af handahófi, án nægilegrar
þekkingar á eðli tungnanna, bæði ensk-
unnar og íslenzkunrtar. Það er því miður
ekkert nytt í sögu Islendinga, þó margir
sé fremur óvandir og lítið smekkvísir í
nafnnvali. Hvað eftir annað liefir langur
listi af reglulegum skrípanöfnum verið
birtur á Islandi öðrum til viðvörunar.
Mikill fjöldi íslenzkra mannanafna er út-
lent og mörg dönsk Ættarnöfn hafa
margir heldri manna þjóðar vorrar tekið
sér þegar fyrir .'öngu og sniðið helzt, eftir
dönskum fyrirmyndum. Jónsson hefir
orðið Jolinsen og þótt fínt af því það var
danskt. I hópi Islendinga hér vestan hafs
hefir verið gert úr því .1 o h n s o n , og þá
minna afbakað. Naumast er ástæða tii að
víta alþ/ðu manna harðlega fyrir það, sem
höfðingjarnir hafa haft fyrir henni. Ur
Jðnsson, saklausum landanum, hefir jafn-
vel verið skapaður hárómverskur J o n -
s o n i u s . Ur Olafsson 0 1 a v i u s og
Olsen. Ur Sigurðsson S i e v e r t s e n og
Sivertsen. Ur Hjartarson Hjört-
m a n n . Ur fJórarinssou T h o r a r e n -
sen. Ur Uorkelsson Therkelín og
T herkeisen . Ur Ormsson V o r m .
Ur íslenzkum örnefnum hafa all-mörg
ættarnöfn verið smíðuð. Óef jord úr
Eyjafjörður, Vidalin úr Víðidalur,
Kiernested úr Kjarni, Skógalin
úr Skógar, E s p ó 1 í n úr Espihóll, E f -
fersöe úr Örfirisey, Snókdalín úr
Snóksdal, Fjeldsted úr Fjall, Briem
úr Brjánslæk, Bachmann úr Bnkki,
V i d ö e úr Viðey, B I ö n d a 1 og B 1<> n -
dahl úr Blöndudalur, Blander líklega
úr Blanda og mörg fleiri. Sá síðastnefndi
var ekki meira en hreppstjóri, en hinir
flestir höfðingjar og glæsimenn og æðstu
embatttismenn þjóðar vorrar. Goodman-
son er óviðfeldið, en er Gud m u n dsen
nokkuð betra eða íslenzkulegra meðfyrsta
og síðasta atkvæði á dönsku? Eitt sinn
skrifuðu allir heldri Stefánar áíslandi sig
Stephán, eða Stephan að eins, og allar
heldri Sotfíur skrifuðu sig Sophia; það
var svo miklu fínna. Ein helzta ætt þjóð-
ar vorrar ber enn nafnið Stephensen. Er
þá ekki öldungis eðlilegt þótt hér sé Is-
lendingar, sem nefna sig Stevens og Ste-
phenson eða Stephanson? Flestir þeirra,
er borið hafa þessi útrænu ættarnöfn, hafa
verið þjóðarpryði, og íslenzkir menn í húð
og hár. Mér er ekkert ver við þjóðerni
mitt, sakir þessara útlenzku heita, miklu
fremur betur. Eg ber ekkert minni lotn-
ingu fyrir því. Deir ágætismenn, sem
borið hafa þessi ættarnöfn, standa betur
auðkendir í huga minum fyrir bragðið.
Sagan verður skemtilegri og tilbreytilegri
í huga mínum vegna þessara ættarnafna,
þó útlendu áhrifin sé auðsæ. Uau rísa eins
og klettar úr hati.
Annars skal ekki lengra út í nafnbreyt-
ingar þessar farið. Eg er alls ekki að mæla
þeim bót. Eins og eðlilegt er, hafa þær
eigi ávalt verið gerðar af mikilli þekkingu
né smekkvísi. t>au- hafa lengi loðað við
þjóðerni vort og tungu vorri kann að hafa
verið sýnt. nokkurt gjörræði með þeim.
En að gjörræðið verði nokkuð háskalegra
eða tungu vorri nokkuð meiri ósómi með
því s/ndur, þó íslenzkum nöfnum sé snú-
ið á ensku en á dönsku eða latínu, þaðfai
eg ekki skilið. Nafnbreytingarnar, þó
ófimlega hafi oft og einatt tekist, hér vest-
an hafs, eru enga vitund lakari en þær,
sem lengi hafa verið í hávegum hafðar
með þjóð vorri, og er barnalegt og ósann-
gjarnt að leggja okkur sérlega mikið til
lasts. Yfirleitt eru þau ættarnöfn, sem