Templar - 13.12.1923, Blaðsíða 2

54
TEMPLAR.
llega til, sem álíta aö hr. G. E. hafi ekki
gert ógagn bannlögunum af því einu, að
hann hafi ekki getað það.
En hvernig er meö sinnaskiftin? Hvað
segja síðustu atburðir.
Pegar br. D. Östlund skýrir frá, að
hann hafi von um fiskmarkað utan
Spánar, þá rís G. E. upp og eys úr sér
óbótaskömmum. Honum finst það ber-
sýnilega ósvifið að vilja selja öðrum en
Spánverjum fiskugga, og það jafnvel
fyrir hærra verð. Er það sannur íslend-
ingur, sem Spánverjar eigi heimting á
öllum fisk vorum fyrir hvaða verð sem
þeir bjóða? Er það maður, sem rétt
sé að nota til samninga — eða jafnvel
snúninga — fyrir landsins hönd þar
syðra? Eg geri ráð fyrir því, að hver
og einn einasti góður íslendingur svari
því á einn veg; maðurinn eigi hvergi
að sjást í þjónustu landsins?
Allir vita það, að útgerðin hefir ekki
gefið gull og græna skóga síðan Spán-
arkúgunin kom til, og hr. G. E. var þá
að nafnhót eitthvað á skrifstofu útgerð-
armanna — kannske ágætur skrifstofu-
stjóri. Er það virkilega í þágu útgerðar-
innar, að reyna að spilla því, að fleiri
keppi um fisk vorn og markaður hans
verði meiri og tryggari.
En hr. G. E. gat ekki látið sér nægja
að hnýta í þessar tilraunir, hann þurfti
jafnframt, að láta það sjást, að hann
leldi það enn skyldu manna að brjóta
lög landsins, og því fer hann að monta
af því að hann hafi brotið þau.
Petta er sama hugsunarhátturinn og
spillingin og í Ingólfi sæla.
En hr. G. E. bætir gráu ofan á svart.
Hann hlakkast yfir þvi i grein sinni i
Morgunblaðinu og Islendingar urðu að
láta Spánverja kúga sig.
Það er höfuðhneyksli, að nokkur ís-
lendingur sé svo mikill bannfjandi eða
Spánarvin, að hann gleymi svo skyld-
um sínum við þjóðina, að hann hlakki
yfir því þegar þjóðin hans verður að
hröklast undan og missa að nokkru
sjálfstæði sitt.
Hr. G. E. hefir með þessu sannað eins
berlega og unt er, að ummæli templara
voru rétt, og hann hefir með þvi sýnt
og sannað, að það er með öllu ósæmi-
legt að nota hann í þjónustu landsins,
hvert sem um stórt eða smátt er að
ræða.
Hr. G. E. virðist vera fyrst og fremst
vinur Spánverja og Bakkusar — og með
þá legáta hefir islenska þjóðin ekkert
að gera.
Pétur Zóphóniasson.
Ameríku-bannið
til umræðu á alþjóðafundinum
i Kaupmannahöfn.
Áfengisbannið í Bandarikjunum var
mikilverðasta máiið sem var tekið til
meðferðar á alþjóðaþinginu gegn áfeng-
isbölinu i Khöfn 19.—24. ágúst þ. á.
Öll veröldin fylgir með mestu eftirtekt
þeirri mikilvægu siðbótartilraun, sem
hefir að marki, að gera nýa heiminn
áfengislausan, og þvi var ekki nema
eðlilegt, að alþjóðaþingið í Khöfn gerði
bannið að umræðuefni.
Mótstöðumenn áfengisbannsins höfðu
sent bestu menn sína á fundinn: Bann-
andstæðingar frá Stórabretlandi, Svía-
ríki, Finnlandi, Noregi og Danmörku
mættu á fundinum með hinum fremstu
bannmönnum. Inngangsræður voru
haldnar af mönnum með ýmsum skoð-
unum á málunum og í umræðunum á
eftir voru allir jafnfrjálsir að því að
halda skoðunum sínum fram.
Ameríku-bannið hefir — eins og allir
vita — orðið fyrir hinum ægilegustu á-
rásum af hendi bannfénda. »Bannið sé
humbug«, segja þeir. »Jafnmikið sé
drukkið eftir sem áður« o. s. frv.
Hvernig fór nú á þessari mikilvægu
samkomu, þar sem fremstu með og
andmælendur bannmálsins mættu?
Ameríkubannið var til umræðu á al-
þjóðaþinginu 21. ágúst. Um reynslu
bannlaganna töluðu Andrew J. Volstead,
»faðir bannlaganna«, og Cora Frances
Stoddard, ritstj. »Scientific Temperance
Journal«. Volsteads ræða var mjög auð-
ug að staðreynduui, er sýndi gildi banns-
ins: Drykkjuskapur er nú að mestu
horfinn, siðferðisástandið mikið betra,
fangelsin standa annaðhvort auð eða
hefðu mun færri íbúa en áður. Drykkju-
mannahælin, sem fyr voru yfirfyld,
standa nú tóm eða eru alveg lögð nið-
ur; dauðsföllum af alkoholeitrun hefir
fækkað svo mjög, að þar sem 500 dóu
fyr, deya nú að eins 100. Hagsæld
manna hefir aukist stórkostlega, svo að
umsóknir um hjálp til bágstaddra hefir
minkað um meir en 3A — o. s. frv.
Næst talaði Miss Stoddard og rök-
studdi málið með mörgum hagfræðis-
'skýrslum.
Mótstöðumenn bannmálsins hugðu,
að næsti ræðumaður, próf. Jens War-
ming við háskólann í Khöfn, mundi
komast að alt annari niðurstöðu, því
að heyrst hafði, að prófessorinn, sem
nýlega er heim kominn úr 4 mánaða
rannsóknar- og íhugunarferð um hið
mikla ameriska bannland mundi geta
sýnt fram á, að bannið hefði mishepnast.
En sú varð raunin, að próf. Warming
sagðist hafa komist að þeirri niðurstöðu
að siðan alt landið komið uudir bann-
lögin, hafi neysla áfengra drykkja mink-
að um 70°/o- Samt kvaðst hann eigi á-
nægður með að svo mikil ólögleg sala
fari fiam, að 30°/o en væri eftir.
Margir tóku nú til máls. Snerust þeir
allir á móti próf. Warming og stað-
hæfðu, að hinir svæsnustu andbanning-
ar jafnvel í Ameríku, játuðu, áð neysl-
an af áfengum drykkjum í U.S.A. væri
nú að minsta kosti 70°/» minni en áð-
ur; þetta væri sennilega ekki rétt nið-
urstaða, enda staðhæfa öll bindindisfé-
lög og kirkjustjórnir í Ameríku, að það
væri mikið betra; en jafnvel þó menn
ekki segðu meira en að minkunin næmi
70°/o, þá væri það ákafiega mikil breyt-
ing á skömmum tíma, og að ástandið
væri stöðugt að batna.
Andbanningar treystu sér ekki til þess.
að leggja neitt til málanna, þeir voru
eins og mállausir, hugsuðu sennilega
að þeirra fyrri vitnisburður væri nú svo
gersamlega hrakinn, að best væri að
þegja, og það var án efa mjög skyn-
samlegt hjá þeim.
En þögn mótstöðumannanna einmitt
á þessu alþjóðaþingi, þegar Ameríku-
bannið var til umræðu, talar jafn-kröft-
ugt og allar hinar ágætu röksemdir
bannmanna um það, að áfengisbannið
hefir reynst hin mesta blessun hjá mestu
framfaraþjóð haimsins á vorum dögum.
Síðast talaði próf. Warming aflur.
Hann lýsti því yfir, að þrátt fyrir fyrri
ummæli sin væri hann bannmaður
og óskaði bannmálinu góðs gengis.
David Östlund.
Brostnir hlekkir.
Fann 2. nóv. s.l. vildi það hörmulega
slys hér á Norðfirði, að tveir af stúku-
bræðrum okkar, þeir br. Haraldur Ól-
afsson og br. Óli S. Vigfússon druknuðu
á fuglaveiðum út við svo nefnt Horn
hér fyrir utan fióann. Voru aðrir bátar
þar einnig á fuglaveiðum, en urðu ekki
varir við slysið fyr en of seint, því þeg-
ar þeir komu á vettvang var slysið um
garð gengið, báturinn fullur af sjó í
hálfu kafi og lík br. Óla fast við bát-
inn. Var það álit manna, að brotsjór
hafi grandað þeim, því boðar og grynn-
ingar eru þar nálægt, en talsverð und-
iralda, þó annars væri mjög gott veður
þennan dag.
Er aðstandendum þeirra hér kveðinn
mikill harmur og sár, því báðir voru
mennirnir einkar vel látnir og mann-
kostamenn miklir. Br. Haraldur lætur
eftir sig konu og barn á öðru ári, og
br. Óli einnig konu og 1 barn. Auk
þess áttu þeir báðir áldraða foreldra,
sem nú hafa mist ellisloðina sína, br.
Óli var einkabarn foreldra sinna.
En auk þess, sem aðstandendur þeirra
og- ástvinir hafa mikið mist, hefir einn-
ig bræðra og systrahópur vor Góð-
templara hér misl tvo af sínum dug-
legustu og fórnfúsustu félögum. * Peir
voru báðir ekki fyrir alllöngu gengnir í
Regluna hér, en tóku það báðir þeim
tökum, sem ekki er algengt, því þeim
var málefnið og starfið mikið alvöru-
mál. Seinustu dagana sem þeir lifðu
voru þeir stöðugt að vinna fyrir reglu-
málin hér, sérstaklega að því að
vinna aðra unga menn til að gerast
Góðtemplarar. Við Templarar hér á
Norðfirði höfum þvi mikið mist úr vor-
um hóp, og vandfylt er skarð þeirra í
bræðrahring okkar. En bjart er yfir
minningu þeirra í hugum okkar allra
og þakklátir erum við gjafarann allr
góðra hluta fyrir að hafa fengið að
njóta þeirra í félagsskap vorum þennac
t