Nýja Ísland - 01.11.1904, Blaðsíða 6

I
44
ans og einungis með hans leyfi og honum
einurn í hag. Stendur þetta ekki alveg
heima? Getur verkamaðurinn unnið þegar
hann vill eða hvílt sig þegar hann vill ?
Nei, hann vinnur þegar vinnuveitandinn
þarf hans við, þegar hann heflr hag af vinn-
unni. En hafl hann ekki hag af henni, þá
fær verkamaðurinn að deyja úr hungri, þó
hann sjái allar lífsnauðsynjar umkringja
sig. Þær eru sem sé ekki eign hans, þó
hann og samfélagar hans hafi framleitt þær.
Þær hafa gildi,- sem yflrmennirnir hafa gefið
þeim hlutfailslega eftir vinnu verkmanns-
ins, og þetta gildi getur hann ekki greitt,
af því hann heflr að eins fengið örlítið
brot af því fyrir vinnu sína. Yerkmaður-
inn er því í ánauð.
Eins og nú er, getur verkmaðurinn að
eins unnið með hjálp eignamannsins og
hann lætur verkmanninum að eins svomik-
ið í té, af fúsum vilja, að hann geti dregið
fram lífið, til þess hann ekki deyi frá vinnu-
veitandanum og geti haldið áfram að vinna
og afla honum svo mikils fjár sem kost-
ur er á. Er verkamaðurinn því ekki í ánauð ?
Hvaðanöfn eru honum svo valin af vinnu-
veitandanum. Sýnir hann nokkur merki
þess, að hann skoði verkmanninn sem mann
í raun og veru? Nei. Sé verkmaðurinn
auðsveipinn og þræli af lífs og sálarkröft-
um, kemst hann ef til vill svo langt, að
vera kallaður „grey“, eða annað því svip-
að. Sýni hann einhvern smávægis-mótþróa,
er hann kallaður „hænsni“ eba annað verra.
Sýnir þetta ineiri virðinganmerki fyrir verk-
manninum en þeim sem er í ánauð!
En þessu á að breyta. Verkmaðurinn á
að fá að njóta hagnaðarins af vinnusinni;
hann á að eiga eða ráða yfir framleiðslu-
öflunum.
Og þessu má koma í framkvæmd — það
er auðveldara en margur ef til vill hygg-
ur, en að eins með einu móti: að hinir
mörgu smáu talci liöndum saman og séu
sem einn maöur.
Að nokkru þýtt.
Bréfspjald.
Lag: Stíg hcilum fœti’ á lielgan völl.
§j§ELKOMIN Bríet, bezta frú!
þú blómstur meðal landsins kvenna,
sem betur ferð með blek og penna
en blaðamanna fjöldinn nú.
Sit, heil í þínu heiðurs-sæti
í höilinni við Þingholtsstræti
og iát þitt kæra Kvennablað
svo kvaka um landsins höfuðstað.
Um heiminn ferðast hefir þú!
Frá höfuðborgum Norðurlanda
þú berð oss hlýjan bróður anda
frá bræðra hjörtum, tigna frú.
Þú fórst ei brott með fé frá öðrum,
en flaugst með þínum eigin fjöðrum
og tengdir fast þau bróðurbönd,
sem binda um aldur Norðuriönd.
Plausor,