Skýrslur um landshagi á Íslandi - 01.01.1861, Page 118
108
UM BÚNADAIUIAGl ísi.endí.nga.
manna ok ínatgjöfum, eöa sjá eiða at mönniim" .... „Sóknarmenn
eru jafnskyldir at ala menn í lirepp ok gefa matgjafar sem aðrir
menn411. ,,Ef víti verðr svá nær þíngi, at eigi mátti sækja at
hðraðsdómi (—hreppadóini), þá skal sóknarmaðr í lirepp stefna
heiman þeirri sök, ok kveðja heimilisbúa V til á þíngi (== alþíngi),
þess er sóltr er“a.
þriðja samkoma hreppsmanna var á haustin, hún skyldi eigi
fyrr vera en 4 vikur lifði sumars, og eigi síðar en svo, að búið
væri að skipla llundum fyrsla sunnudag í vetri. í Gizurar stalútu
segir svo : „Samkvámur skulii menn eiga um liaustí hrepp hverjum,
eigi fyrr en IIII vikur lifi sumars, ok skipta líundum. Skipt skal
tíundum drottinsdag enn fyrsta í velri“B. í sögum vorum gelr
um hreppsfundi á haust, en það eru aðrir fundir en þessi. Hrepps-
sóknarmennirnir skiptu öllum fjórum tíundum í þá daga: biskups,
kirkju, prests og þurfamanna líund. þurfamanna tíund skyldi
fyrsl goldin, henni skyldi lokið fyrir Marteinsmessu (11. nóvember);
prests og kirkju tiund í siðasta lagi á fimtudag, þá er 4 vikur voru
af sumri; þann dag var og eindagi á biskupstíund. Á haustsam-
komu þessari löldu allir hreppsmenn fð sitl fram til tíundar;
skyldu þeir telja allt það fö, er þeir áttu skuldlaust í fardögum,
og gjalda tiund af. „þar (á samkomu um haust) skal telja fé
manua, hve mikit fð hverr á; skal virða lönd ok lausa aura, ok
skal þat fð virða, er at lögfardögum var skuldlaust. Sjálfr skal
liverr virða fé sitt ok telja“* * * 4.
Jónsbók gjörir eigi sýuilega hreytíngu á hreppsamkomum
þessum, en þó tekr hún hvergi fram nema haustsamkomuna, er
hún ýmist nefnir „hreppstjórnarþíng á haust“ eðr „líundarskiptis-
fund“ (sjá framfærslubálk IX., X. og XII. kap.). Tíundarreglu-
gjörðin 17. júlí 1782 og reglugjörð 8. júní 1834 gjörðu og engar
breytingar á þessu máli; en víst er þó um það, að einmánaðar-
samkoman og eins hreppaskil um vor liafa lagzt af og fallið i
v) Grág. II., 171, og 174, bls.j Grág. Á. M. 444. og 448. bls.
*) Grág. II., 177. bls.; Grág. Á. M. II., 452. bls.
8) Grág. II., 200. bls.; Lngas. ísl. I., 2. bls.
4) Grág. II., 200. bls.; Lagas. ísl. I., 2.