Ægir - 01.11.1905, Page 7

ÆGIR.
47
Með því að skifta hásetum niður i
flokka, yrði að liafa launin í nokkru sam-
ræmi við það; óánægja kynni að verða
nokkur, en það yrði ekki lengi. — Menn
ætla, að skipstjórí geti siglt skipi sinu með
tómum sveitamönnum og þeim fákunnandi,
liann verður að þegja, og liann má ekki
kvarta, — þessum mönnuin er horgað hið
umsamda kaup að enduðum fiskitíma, —
engin vottorð eru gefin, og menn leika sama
leik næsta ár. Hvað segir nú hóndinn ef
við kæmum nokkrir sjókarlar og beiddum
liann um kaupavinnu. Semdum um 18
kr. á viku og svo væri farið að slá — eng-
inn kynni að slá, — já, við kunnum að
pæla með skóflu eða bera grjót, eða sækja
hest, en við kunnum ekki að slá. Ætli
við fengjum umsamið kaup fyrir svona
svör, og við létum þar við sitja; og þó er
hóndinn betur staddur mcð okkur sjó-
mennina á föstuin grunni, en skipstjórinn
með óvana sveitamennina á vetrarvertíð-
inni fyrir sunnan land.
Hvort kaupið er liálfdrætti eða mán-
aðarkaup eða premía, hefir engin áhrif á
stöðu mannsins sem liáseta á skipinu. Allir
eru jafnskyldugir að lilj’ða lögmætum skip-
unum yíirmanna sinna. Yfirmenn á skip-
um eru einnig undir lög seltir og það má
einnig leita réttar síns gegn þeim af háset-
anna hálfu, ef t. d. skipanir þeirra ganga
1 þá átt, að þær stofni mönnum í hættu
þ-ar sem eigi ber brýn nauðsyn til o. s. frv.
Þegar vottorð sjómanna væru látin af
hendi, þá er náttúrlega formlegast að við-
komandi yfirvald setti stimpil sinn á það.
Vottorðin ættu að sýna stig mannsins, og
frá livaða skipi vottorðið sé. Vitnisburð-
ur fyrir dugnað og framferði væri nóg t. d.
ágætl., gott, lakl., en að vera að skýra frá
í liverju t. d. lakl. framferði er innifalið,
t. d. í fylliríi eða slíku, ættu menn ekki að
gera; það v.irðist óþarfi. Maðnr fær lakl.
i siðferði, lát,ið næsta skipstjóra finna út
ástæðuna. Varlega verður einnig að fara
í slíkum tilfellum, því vottorðin geta aðeins
átt við þann tíma, sem maðurinn var við
vinnu, livað liann aðhefst í frístundum
sinum getur verið spursmál um livort skip-
stjóri hafi leyfi til að dæma hann fyrir; í
það minsta liefi eg aldrei vitað það gert.
Herra bankastjóri Tryggvi Gunnarsson
fékk því til leiðar komið að slík vottorð
voru prentuð og útbýtt á skipum, en þetta
féll um sjálft sig eins og oft víll verða um
nauðsvnlegustu atriði; liélt eg í fyrstu að
þetla liefði farið svo sökum mismunar þess,
sem er á liásetum, að votlorð hefðu ekki
náð yfir sama flokk með svo mismunandi
dugnaði og liæfilegleikum —, en eg er nú
kominn á þá skoðun að sjómenn hafi ekki
viljað þiggja þau, og er sú skoðun mín
bygð á því að eg liefi aðeins séð eitt slíkt
vottorð; það var stýrimannsvottorð, þar
stóð: »er duglegur maður, en gefinn fyrir
vin«. Hvergi mundi sjómaður í öðrum
löndum komast á skip með slíkan vitnis-
burð og enginn skipstjóri mun liafa sent
frá sér þjón sinn með þeim ásetningi, að
hann fengi ekki að borða. Hann hefði
annaðhvort. engan vitnisburð gefið lionum
í þann dálkinn, eða sett: viðkomandi œskir
ekki vitnisbnrðar i þennann dálk, eða sett
lakl., en fyrir livað, varð næsti að íinna
út. Menn segja að þetta sé fals, en það
er ekki. Hver skipstjóri, sem tekur á móti
þannig löguðu vottorði veit að eitthvað er
að manninum og liefir því gætur á hon-
um; ætti að fara að sundurliða galla
mannsins, mætti einnig gefa vitnisburð um
margt annað. Máske að þelta fyrirkomu-
lag yrði til þess að menn úr sveitunum
tylldu betur við vinnu sína, og stuðluðu til
að landbúnaður þrifist, þegar þeir komast
að þeirri niðurstöðu, að útvegurinn heimt-
ar eins kunnáttu og iandbúnaðurinn, og að
úlvegsmaðurinn dregur af kaupi þeirra lijá
sér, í sama hlutfalli og bóndinn mundi