Ægir - 01.06.1952, Síða 29

Æ G I R
135
rœcfur:
Matthías Þórðarson
frá Móum.
Þegar ég kynntist Matthíasi Þórðarsyni
frá Móum fyrst persónulega, var hann
kominn yfir sjötugt. Áður höfðu nolckur
hréf farið á millum okkar. Af anda og á-
l’erð bréfa hans gat ég merkt, að þar var
á ferð mikið yngri maður en kirkjubækur
varðveita heimildir um. Slíkt vottorð sem
þetta er reyndar orðið svo algengt í af-
mælisgreinum, að maður veigrar sér orðið
við að hampa því og það af þeirri ein-
földu ástæðu að vera grunaður um að
ýkja. En svo leit ég Matthías einn góð-
viðrissumardag. Sá ég þá bæði og heyrði,
að bréf hans höfðu ekki blekkt mig. En
ég varð þess jafnframt áskynja, að þar
var engu síður á ferð rótgróinn og óspillt-
ur Kjalncsingur en heimsborgari. Við þessa
fyrstu samfundi var mér ljóst, að ef ein-
hvern tíma bæri til þess, að ég minntist
Matthíasar í blaðagrein, hlyti hún fremur
að varðveita persónuleg kynni mín af
manninum, en upplýsingar um störf hans,
sem nú orðið má m. a. lesa um í hand-
bókum.
Matthías varð áttræður 1. júlí síðastl.
Mörg hlöð islenzk hafa minnzt afinælis-
barnsins. Það sæti því illa á þessu blaði,
ef það léti svo sem það liefði alveg glejmit
föður sínum og fóstra.
Fas Matthíasar frá Móum er allt með
þeim hætti, að athygli valci. Af honum
kembir ekki brúnagusti, hvorki köldum né
hlýjum. Hreyfingar hans allar, svipbrigði
og málfar er hóglátt, háttur hans svo fag-
urlega kurteis, að ósjálfrátt leitar maður
að viðmiðun. Beri ég saman einkenni bréfa
hans og manninn sjálfan fellur allt í ljúf-
ustu löð, alls staðar samkvæmni, hvar sem
á er litið og að er hugað. í augum þeirra,
sem vilja gera sjómanninn að persónu-
gerfing svola og ofurmennis, verður þessi
rnynd af Matthíasi vafalaust ósennileg.
En við það verður vitanlega að sitja. Virðu-
leikanum verður ekki kippt af honuni eins
og axlarskiklcju, hann fylgir honum hvar
sem hann fer.
Ókunnugur hefur ekki lengi rætt við
Matthías, þegar hann finnur glóðina í anda
hans, finnur hvernig hún tendrar, þá er
snert er við áhugaefnum hans. Það er eins
og hann stækki allur í sæli, lyftist, þegar
bezt lætur, hýrni í svip og gneistum skjóti
úr augum. Hreimurinn í röddinni verður
dýpri og líftærri, orðin sækja liraðar á
tungu. „Kemur heim, já þetta kemur heim“
segir Matthías, og er þá komið að niður-
stöðu í viðræðunni eða viðurkenningu að
minnsta kosti.
Matthias varðveitir enn vel anda alda-
mótanna, en það merkir, að lífrót isl. upp-
hafningar er lionum enn hið sarna og fyrir
l'imm áratugum. Þá stóð hann þar í sveit,
er horft var óhikað og óttalaust til fram-
tíðar á íslandi. Þá var svo til allt óunnið
hér á landi, verkefnin hvar sem litið var,
gæði mikil á landi og í sjó, en getan og
fjárráðin smá i svipinn. Slík vígstaða varð
næringarrikur frjóakur fyrir unga menn,
tápmilda og hugaða. Enda komu nú á