Ægir - 01.04.1956, Page 5

ÆGIR
87
Togaraútgerð og togarasmíði
Togarar og togarasmíði hafa mjög verið
á dagskrá undanfarið og má í því sam-
bandi benda á margar þingsályktunartil-
lögur þar að lútandi, sem lagðar hafa verið
fram á Alþingi.
Ástæðurnar fyrir þessum áhuga á ný-
smíði togara eru margar, en tvær munu
veigamestar: í fyrsta lagi eru elztu ný-
sköpunartogararnir brátt tíu ára gamlir
og í öðru lagi er það jafnvægisstefnan, sem
nú er mikils ráðandi í atvinnumálum.
Á því er enginn vafi, að togararnir eru
afkastamestu fiskiskipin okkar, þegar til-
lit er tekið til áhafnarinnar, en það er ein-
mitt gert, þegar rætt er um framleiðni
fvamleiðslueiningar. — Stór, nýtízku tog-
ari mun nú kosta álíka mikið og 8—9 vél-
bátar af meðalstærð; ársafli togarans mun
að jafnaði vera góður helmingur af því,
sem 8—9 vélbátar afla á sama tíma-
bili; aftur á móti er áhöfn togara 30—40
menn (eftir því hvaða veiðar eru stund-
aðar), en 8—9 vélbátar munu þurfa 90—
100 menn, og er framleiðni togarans því
allmiklu meiri. — Það skal tekið fram, að
samanburður á vélbát og togara er auð-
vitað ekki allskostar réttur, þar sem um
ólík framleiðslutæki er að ræða, sem hvort
um sig býr yfir sérstökum möguleikum.
Sú staðreynd, að stofnkostnaður togara-
útgerðar er jafn hár og raun ber vitni um,
ætti að hafa í för með sér, að hlutur fjár-
magnsins af afrakstrinum verði hærri en
hjá þeim framleiðslutækjum, þar sem
stofnkostnaðurinn er lægri; — er auðskil-
ið, að hlutur fjármagnsins (hvort sem um
er að ræða opinbert- eða einkafyrirtæki)
hlýtur að vaxa, eftir því sem meiri fjár-
festingar er þörf til stofnsetningar og hag-
kvæms rekstur fyrirtækis; að öðrum kosti
er hætt við að fyrirtækið fái eigi borið sig;
hæfilegar afskriftir verða að sitja á hak-
anum svo og varasjóðir. —
Gagnstætt því, sem margir halda, þýðir
þetta ekki rýrari kjör sjómönnum til
handa, þar sem hin aukna fjárfesting á
einmitt að auka afköstin og bæta þannig
afkomu þeirra. — Því miður er ástandið
í efnahagsmálum okkar Islendinga mjög
úr skorðum og hefur það m. a. valdið rösk-
un á hlutföllum í skiptingu afraksturs tog-
aranna. Þessi stórvirku framleiðslutæki
207 lestir í 39 róðrum. Aflahæsti bátur á
tímabilinu var Ármann með 51 lest í 9
róðrum.
Ólafsvílc. Frá Ólafsvík reru 10 bátar
með línu, gæftir voru allgóðar; voru flest
farnir 10 róðrar. Mestur afli í róðri varð
3. marz 18.1 lest. Aflahæsti bátur á þessu
tímabili var Fróði með 109 lestir í 9 róðr-
um. Heildarafli bátanna á þessu tímabili
var 828 lestir í 89 róðrum. Á sama tíma í
fyrra var afli 8 báta 466 lestir í 63 róðr-
um.
Grundarfjörður. Frá Grundarfirði reru
8 bátar með línu, gæftir voru allgóðar;
voru flest farnir 8—9 róðrar. Mestur afli
í róðri varð 12. marz 13 lestir. Aflahæsti
bátur á þessu tímabili var Farsæll með
85.5 lestir í 9 róðrum. Heildarafli bátanna
á þessu tímabili var 509 lestir í 61 róðri.
Á sama tímabili í fyrra nam afli 7 báta 418
lestum í 48 róðrum.
StykJcishólmur. Frá Stykkishólmi reru 7
bátar með línu; voru flest farnir 10 róðr-
ar. Mestur afli í róðri varð 6. marz 11.2
lestir. Aflahæsti bátur á þessu tímabili var
Arnfinnur með 72.3 lestir í 10 róðrum.
Heildarafli bátanna á þessu tímabili var
422 lestir í 65 róðrum. Á sama tíma í fyrra
var heildarafli 6 báta 260 lestir í 44 róðr-
um.