Ægir - 01.11.1968, Blaðsíða 13

ÆGIR
367
mission for the Northwest Atlantic Fish-
eries eins og hún heitir opinberlega. Nefnd
þessi var stofnuð í Washington árið 1949
af 11 þjóðum og var ísland ein þeirra, en
nú eru meðlimaríkin 14 talsins. Ríki þessi
hafa gert með sér samning um veiðarnar
á úthafinu á þessu svæði, en það nær frá
Hvarfi í austri, norður með Vestur-Græn-
landi allt norður á 78. gráðu norðlægrar
breiddar, síðan allt hafsvæðið undan
Labrador, öll Nýfundnalandsmið, og tak-
markast svæðið að sunnan af 39. gráðu
norðurbreiddar, sem er nokkru fyrir sunn-
an New York borg. Austurhluti svæðisins
takmarkast að mestu leyti af 42. lengdar-
baug í vestri.
Aðalverkefni nefndarinnar eru rann-
sóknir á fiskstofnunum í norðvestanverðu
Atlantshafi, verndun þessara fiskstofna
og viðhald þeirra, svo þeir geti gefið af
sér hámarksarð. Samkvæmt samningum
koma hér til greina eftirfarandi ráðstaf-
anir: tímabundin takmörkun veiðanna,
lokun hrygningarstöðva eða svæða, þar
sem mikið elzt upp af smáfiski, lágmarks-
stærð á fiski, sem leyfilegt er að landa,
eftirlit með veiðarfærum, þar með innifal-
in lágmarksmöskvastærð og að lokum
ákveðið heildarmagn, sem leyfilegt er að
veiða af ákveðnum tegundum.
Eins og fram hefur komið, hafa veið-
arnar haft greinileg áhrif á ýmsa fisk-
stofna á samningssvæðinu og sumir þeirra
eru án efa ofveiddir, svo sem þorskstofn-
inn við Vestur-Grænland og ýsustofninn á
Georgebanka, og margir aðrir stofnar eru
þegar mjög hart leiknir.
Það er samróma álit þeirra er bezt til
þekkja, að nefndin hafi rækt fyrsta verk-
efni sitt, rannsóknir á fiskstofnunum, með
mikilli prýði og góðum árangri, en aftur á
móti finnst ýmsum, að mun minni árangur
hafi náðst að því er snertir friðun og við-
hald stofnanna á svæðinu. Hér er þó ekki
einungis um að kenna því að menn hafi
ekki viljað viðurkenna niðurstöður rann-
sóknanna og þær sjálfsögðu aðgerðir, sem
nauðsynlegar eru taldar, heldur er hér oft
miklu fremur um að ræða stjórnfræðilega
erfiðleika, er byggjast að talsverðu leyti á
orðalagi samningsins. Það tekur oft óeðli-
lega langan tíma að koma í framkvæmd
nauðsynlegum friðunaraðgerðum, t.d. var
fyrir mörgum árum samþykkt að ákveða
lágmarksmöskvastærð í botnvörpum við
Vestur-Grænland, en vegna ýmissa ákvæða
nokkurra ríkja um gerð vörpunnar o.fl.,
tókst fyrst í ár að koma þessu ákvæði í
framkvæmd, þótt á hinn bóginn flestar
þjóðir er veiðar stunda á þessu svæði og
þar á meðal okkar eigin togarar, hafi fyr-
ir löngu byrjað að nota þessa ákveðnu
möskvastærð.
Vegna hinnar neikvæðu þróunar veið-
anna á samningssvæðinu eru ýmsir komn-
ir á þá skoðun, að nauðsynlegar séu miklu
róttækari aðgerðir, til þess að tryggja við-
hald fiskstofnanna og þær veiðar er á þeim
byggjast. Þeir sem ekki vilja fara svo
geyst, halda því hins vegar fram, að fyrst
beri að sjá hvaða árangur fæst af hinum
nýju ákvæðum um lágmarksmöskvastærð-
ina, en ekki er að vænta að það breyti
miklu, þar sem flestar þjóðir hafa um
langt skeið notað stærri möskva, en lög-
leg ákvæði voru um.
Það eru margir, sem halda því nú fram,
bæði vísindamenn og stjórnunarmenn, að
tæplega sé hægt að ganga lengra með
stækkun möskvans. Athygli manna hefur
því í æ ríkari mæli beinzt að þeim mögu-
leikum, sem eru á raunverulegri lækkun
sóknarinnar, annað hvort með beinum tak-
mörkunum á sjálfri sókninni eða þá með
raunverulegri skömmtun á því fiskmagni,
sem taka má á svæðinu á hverju ári.
Til þess að sýna, að hér fylgir hugur
máli, var á s.l. ári sett á laggirnar sérstök
nefnd, er skyldi athuga allar hliðar þessa
máls, bæði vísindalegar, fjárhagslegar og
stjórnfræðilegar og hefur hún þegar hald-
ið tvo fundi. Af þeim umræðum, sem þeg-
ar hafa farið fram, kemur greinilega í
ljós, að flestar þjóðir telja að skömmtun
á sjálfri sókninni sé ekki framkvæmanleg
í raun.