Alþýðublaðið - 21.06.1923, Blaðsíða 2

2
ilL£»¥&UBIAÐI&
Kauplækknnar"
farganíð.
Alðfðnðrauðgerðln
seiur hin óvldj afnaniegu
hveitibrauð,
bökuð úr beztu hveititegundinni (Kanada-korni) frá
stærstu og fullkomnustu hveitimylnu í Skotlandi,
sem þekt er um alt Bretland fyrir vörugæði.
í blaðinu í gær var minst á
nokkur atriði, er -sýndu, hve
fáránleg ósvíini kauplækkunar-
tilrauu útgerðarmanna er. Var
þó margt látið ótalið, því að
kaupgjaldsmál grípa svo marg-
víslega iun í þjóðiélagslífið, að
enginn kostur er, þótt saman-
rekið sé skrifað, að komast yfir
að ræða um það alt f einni
sæmilega stuttri blaðagrein. Verð-
ur því að skifta því niður í
margar greinir, sem gert verður
hér, og verður þá smátt og
smátt reynt að komast yfir að
ræða málið ítarlega og sýna
fram á, að hvernig sem á er
litið, er ekki neitt vit í þessu
tiltæki útgerðarmanna.
Hér skal á það bent, að það
er ekki neitt stéttarmál eingöngu,
að kaup er sett niður, þó ekki
sé nema hjá einni stétt. Eins og
sagt var, gr(pa kaupgjaldsmálin
margvíslega inn f þjóðfélagslffið,
svo að nærri má segja, að þau
séu undirstöðuatriði í öllum stjórn-
málum, allri »pólitík<.
Lágt kaupgjald hefir í för
með sér andlegan og líkamlegan
vesáldóm. JÞarf því til sönnunar
ekki annað en að benda á
ástandið hér fyrir uokkrum ára-
.tugum, þegar svo að segja ekk-
ert var goldið í kaup. Þá var
líka alt í kaldakoli, engar fram-
farir á neinu sviði. Nú er líka
komið svo, að ágætir vísinda-
menn og það meira að segja
heimsfrægir eru komnir að þeirri
niðurstöðu, að hátt kaupgjald
sé beinlfnis 'skilyrði íyriraukinni
þjóðmegun og framförum.
Frægasta og stórkostlegasta
dæmið um þetta eru Bandaríkin
f Norður- Ameríku. Þar hefir yfir-
leitt verið goldið hærra kaup en
nokkurs staðar annars staðar í
heimi undanfarna áratugi. Þang-
að eru líka komin yfirleitt eigna-
ráðin á auðæíum heimsins. Það
er mikið til í því orðtaki, sem
segir, að »þangað vill íéð, sem
fé er íyrir.<
Þetta er auðskilið, þegar þess
er gætt, að aðalskilyrðið fyrir
allri framleiðslu er, að sem flestir i
geti keypt sem mest, en það
getur því að eins orðið, að fjöld-
inn hafi eitthvað fyrir að kaupa,
og þá er ekki öðru til að dreifa
en kaupinu, sem hann fær fyrir
vinnu sína.
Þ.:ð liggur því í augum uppi,
að kauplækkun hjá fjölmennustu
traraleiðslu-verkíýðsstétt landsins
hefir í för með sér eymdarástand
hjá öllum öðrum stéttum f land-
inu. Kaupgeta hjá þeim, sem
mest um tnunar vegna fjöldans,
þverr, og dregur þar með úr
atvinnu allra annara stétta, verka-
manna-, iðnaðar- og verzlunar-
stéttanna.
Tiltæki útgerðarmanna er því
eigi að eins árás á sjómánna-
stéttina, heldur og tilræði við
alla þjóðina og landshaginn og
allar aðrar stéttir hennar.
Þetta kauplækkunarmál er
þess vegna ekki mál, sem sjó-
menn og útgerðarmenn eina
varðar, heidur varðar það allár
aðrar stéttir óbeinlínis og þjóð-
ina í heild sinni. Þess vegna
verða aliar aðrar stéttir að rísa
upp og styðja sjómennina með
ráðum og dáð. Undir því er
þeirra eigin hagur kominn. Meira
að segja, ef stjórnendum þjóðar-
innar er ant um hag hennar,
sem ekki skal að svo stöddu
dregið í efá, þá verða þeir að
ganga sjómönnunum tii liðs og
þola ekki, að fáir menn eyði-
leggi þjóðarhaginn fyrir það,
að þeir f vanhugsun halda, að
þeir græði á þvf.
Meira á morgun.
Næturlækhir f nótt Magnús
Pétursson Grundarstfg io.
Keykjavíkurapóteb hefir vörð
þessa viku.
Alpjðða'SamtOkin
nýju.
Dagana 21.—25. maí hélt 2.
Aíþjóðasámband jafnaðarmanna
þing f Hamborg til þess að end-
urreisa sambandið, en þáð hafði,
sem kunnugt er, að nokkru leyti
Iegið í dái síðan fyrir sttíð.
Hafði hinn byltingasinnaðri hluti
jafnaðarmanna klofnað úr því
og stofnað nýtt alþjóðasamband,
3. Alþjóðasambandið, fyrir for-
göngu rússnesku meiri hluta
jafnaðarmannanna, og hefir það
aðsetur í Moskva. Miðflokkur,
er orðið batði til af þeim, er við
stefnu hvorugs satnbandsins gátu
sætt sig, stofnaði og nýtt sam-
band, er kent var við Vínarborg
og Lenin kallaði f skopi »hálft
þriðja alþjóðasHtnband<. Höfðu
nú . forkólfar jafnaðarmanna í
vesturíöndum álfunnar komið sér
saman um að reisa 2. sambandið
við af nýju og kallað í því skyni
saman þetta þing í Hamborg.
Var þar mikið um dýrðir og
mannmargt mjög. Voru þar
rædd ýmis alþjóða-stórmál, svo
ssm framferði Breta gegn Rúss-
um, og hafði þá Bretinn Hender-
son orð íyrir íundarmönnum.
Fordæmdi hann mjög stefnu
afturhaldsins brezka í því máli.
Þá var og rætt um afturhalds-
strauma álfunnar, og alþýða allra
landa hvött að veita þeim öfluga
mótstöðu. Mótmæli voru samþykt
gegn árásum á átta tíma vitinu-
daginn og tregðunni við lög-
leiðsiu hans. En aðalverkefni
fundarins var endurreisn sam-
bandsins. Var samþykt stofnun
nýs jafnaðarmannasambands með
aðalaðsetri í Luudúnum. Formað-
ur var kosinn Arthur Henderson^