Leifur


Leifur - 05.05.1883, Síða 1

Leifur - 05.05.1883, Síða 1
1. 'ARG-' WINNIPEG 5.MAI 1883. NO. 1. ÁVARP TlL ÍSLENDÍNGA. jjaö er almennt TÍÖnrkeunt hjá öllum menntuðum Pjóömn. aö Tel og skynsarnlcga rituö dagblöÖ, sjeu itthvcrt !)ið nauðsynlcgasta og nota bey.ta menta ,jós, or mannljelagiö gotur liaft sfn á meöal, cinhver hin krapt mesta drift-fjööur, or menn geta upp hugsaö, bæði í tilliti til vísiudalegra og vcrk fcgra framkvæmda, pví mcö pví aö fá daglegar frjettir afstarfsomi og framlcvæmdum, nýjum nyt- s.immii uppgðtvunum bæði i vísindalegúm og verk- Jcgtim efnuin, ekki einungis af sínum eigin þjóö- floicki. heldur af óllum pjóðum í hekninum, hlýt- ur liver sii m.aður, scm slcapaöur cr meö heilbrigðri skynsomi og hcitu blóöi, aö fá vilja og löngun til pcss aö sj'na aö hann sje skynsamur maður en eigi skynlaus skepna, meö pvi að nota pá hæfilegleika, er hann hefir veriö útbúinn meö, til einhvejrnr njtsamlegrar starlsemi. annaöhvðrt í visindalegu eöa vorkiegu tilliti, og öörum til sóma og npp- byggiugar. Vjer Islendingar fundum og fijott til vöntnn- ar á naudsynja mun þcssum (dagblaðiþ fyrst pegar *jer komum til liálfu pessarar.og fnndum oss sjálfa munaðarlaúsa, málláusa íofróöa og vankunnandi i vcrklegri starfsemi pessa lands.óg. páö kvaö svorámj að pvi ,aö prátt fyrir alia pá fatækt og erviðleika, er vjcr liöföum við aö strlða.pá brutumst vjer 1 pvl aö konra á fót blaöi pví vjcr álitum aö ?f vjcr ckkí licfönm eittbvert Ijós til aöljsa oss í gegnum leyni- myrkur lands possa, pá værum vjer alveg dauðir vor- um eigin þjóðflokki. og jeg álít aö um lciö og hver og cinn, sem er dauður sinurn pjóðflokki. pannig aö tann vilji ekkert um hahn httgsa i tiliiti til pess að hálpa honum til aö útbreiöa pjóöar kosti pá,or hann kefir til aö bcra, og jnfnvel pykir mínkun að pvl að lreyra bonum til, bánn sje einnig dauöur sjálfum sjcr dauður ölJum ærJegum mönnum, dauöur öllu dreng Jyndi og starftemi. en freddur ódrenglvndinu, blindað •uraf drambssminni og pjóöar smán. pett.a áöur um- getna blaö aö nafni Flafmari, er allir bljóta aðnmna eptir, Iioppnaöist oss að balda við meöai vor aö eins í tvö ár, en fyrir sundrung. llokkadrátt, skamsynj óaðgætni og athugaleysi sjálfra vor með því að van- r«Vja að kaupa blaðið', pá feldum vjer fyrirtækiö fyrir sjálfum oss í staðin fyrir að reyrrá að bæta úr pvl setn oas pólti ábótavant viö pað og baldaslðan áfrarn rnrð að kaupa blaðið. Síöau höíum vjer jafn an fundiðtíl hins sára missis. er vjerurðum fvrir, peg ar vjer missíuin blaðið og opt og á ýmsa vegu talaö um aö royna Uö korna ööru á fót. en ætíð fundiö pá öi'viðleika á veginum, cr englnn einn befnr vogaö aö reyua að brjóta riiður, par lil nú að mjer hel ir komið til liuf>nr aö reýna að vita hvnð langt jeg gæti komist í þt ssu málefn>, og brett úr hinum ópol- andi blaða skorti, meö pví aö koma á fót pessu blaði, erþjer pegar geti sje’ö. Nú vona jeg að þessi tilfinnáplega vöntun á biað', er vjer allir.sem hngsum nokkuö um ísl'enzku pjóðina fiöfum svo sárpjáöst ai' siöan vjer mistum hinu fyr umgetna Framfara, veröi til pcss a’ó halda hugá yðar vakandi meö aö st.yrk. ja mig til aö lislpa áfratn rneðblað þetta, með pvl aö''kaupa paö vcl. og dyggilcga, pað er sú eina lijálp er jeg biö.um og pnð rr sú eina Iijálp.er dugað gcturog er nauösýnleg tiípcssaðjeg geti sjeðrð- nr fyrir góöu .'g nytsömu blaði svo leugi *ein jcj, lifi. Eg vil pvi skora á jöur kæra kndar bæði karla og konur fjær !og nasf, sem stan dið fótum á Umerilcanskri grund, og sem elki þykir skömm eða minkun að pvl að vfera lslferidínaar, aö segja sig í ættina meö pvi að ksvupá blaöið. Jegvilog leiða atbygli rnanna aö pví, aö pað kunna að vera þeir mcun i þjóöflokki vbrum iijcr vcstra, sem pykir (' nauðsynlcgt aö gjöra nokkra tilraun til pess að viðhalda tungumáli sluu og beztu pjóðkostum að lálu ckki pess liáttar villu postnla’ leiöa sig lungt en reyna heldur aöná í mannkyssðguna ogspeigla sig í henni því þar nmnu þeir fljótt finna að allir farsælustu og hestu starfsmenn heirnsins haja lagt lííiö í sölurnar fyrir síná eigin þjóö.hvort heldurhún hefr veriö voldug eöa vesæl, og því skylduui vjer þ;\ tkki fremur talca oss dæmi cptir slíkum mónnum íreldr cn eptir öörnm eins ómennum, sem liafa láti^ sjer þykja minkun aö sinni eigin þjóöóðar enn þeir hafa kornið i ókunnan þjóöflokk, er þeir hafa álitið að oinhverjum grelnum stæöi sinni eigin þjóö írarnar, þvf þcssir menn eru jafnaöarlega fyrirlitnir.ekki em* ungis af sínutn eigln þjóðfiokki, heldur einnig að þessari sömn þjóö, erfávizka þeirra sjálfra óskar aö þeir va>ru sprottnir út af. Jeg vil ennfremur hiðj<1 yður alvarloga aðathuga þaö, aö þóíslcn/.ka þjóðin sjefátæk og fárnenn þágetum vjer, ofoss oigi vantar viljan gjört hana stóra í hcimsálfu þcssari, mcö þvi að talca oss dæmi af hinutn mestu starfsemis, dugn aöar og framkvæmda möanum og þjóövinum þjóðar vorrar, er vjcr finnum gegnum alla s ";gu hennar þó vjer rekjuin frá efstu ættieggjum og þangað sem húnstendur nú i dag, þæði hcima á lsiandi og hjer megin viö Atlandshaf, þannig aö vjcr látum tram koma hinn óbifanlcga forna hetjuanda Og kjark með því að rifa oss áfram jafn hliða öðrurn þjób- um i heimsálfu þessari, breði með vísindalegr iog verklegri starfsomi og teljum ekki eptir oss aö leggja citthviö i sölurnar til pess að koma áenska túngu bókan. peim, er mcst og bezt sýna hæfileg- leika pjóöarinnsr, þvi ;eg veit fýrir vist að hver sá, Islendiugur, scm vill koma frarn sem Islendingur og kannast við pjóberni sitt veröur mcira metinn keirnsálfu þessari, cnn hinn,;.sem ckki vill kannast viöþjóö sína og þykir mlnknn aö henni, pvl hann veröur orðin fastUr í allra pjóða athlægis-snóru áðiir en lrann veit nokkuð af, og jeg von?., ef jog lifi lengi. að jeg geti fært sönnnr á pennan spádórn. Jeg vil hiðja menn að gæta pess, að pó fyrstu blöðin veröi ekki s«m fallkornnust, einkurn í frjett- alegu tiltisi, aö pá mcga peir eiga von á aö paö bætist úr pví og blaöið verði pvi betra. sem pað lifir lengur; petta eraðeint fyrsta númeriö og jsghcf en ekki liaft tækifæri til aö útvega mjer frjettaritara á ymsum stööum, er jag blst viö aö gcta hrtft pá framvegis, nje heldurfcngiönægilegfrjetta b’öð;cinn- ig læt jeg menn vita, aö jog gef öllum Islendlnguni yfir höfuð, hvort heldur pað er með eða mót lralds menn miuir, jafnrjetti til pess að kcmast 'aö mcö góðar og sómasamlegar ritgjörðir, hæöi í bundnum og óbnndnum stíl, aö svo rniklu lcyti, sem rúm leifir * biaöinu; jeg er oghvorjnm manni njjög pakklátur, er vili senda mjer skemtilegar, fræðandi og nytsam. ar ritgjörðir, sem gætu gjört blað mitt. útgengilcgt jeg veit að pað cr fjöldi af lóridurn, sein hafa góðil hæfilegleika til pess bæði fjær og nær, og voaa jcg og bið pá, jafnframt og peir styrkja paö rncö pvi að kaupa pað, aö skorast ckki undan aö r ita í þaö [Ika, til þoss bæði að styrkja blað initt, æfa sjalfti sig 1 ritgjörðum og kcnna öörum a‘ð ritrt, og viniia pannig þre alt góðverk I einu. Sökum þess að jeg ermönnum svoókunnugur í hinum ýrnsu nýlendum, feæöi vestur i Manitoba, noröur i nýja Islaudi, sr.ð- ur 1 Dakota og Minnisota, þá vil jeg biöja þá aö gjöra mjer sig kunnuga moö þvj aö sonda rujer ýmislegar ritgjörðir og greinilegar og sannir frjetti1* af framförum hvers nýlcndu svœöis út af fyrir s’S því það gefur nýlendu búum tilefni og livöt til keppa hver viö aöra. Ennfremur vil jeg biöji mcnn að fara scm mest hjá að scnda ósíguiilcga ritgjörðir. sem auðsjáanlega gæti leitt t.rl almcnn sundurlyndis vegna persónulegra meiöyroa eða annara stór galla, sem kyanu að þykja ósætnilegir þvi jeg hefi hugsað mjcr að liafa blaðið til þess heldur aö sameina landa rnir'a hjer 1 hálfu, ou ad suudur droiea þcim, cnda muu mciri skortúr u chr ingar ineöólum en tvístrlngar á meðal vor. Eirt og sjá má á þessu fyrsta númeri er þaöu nifestltil að lýsa fyrirkonmlagi, tilgangi og útsölúreglu blaö-' irrs, sem er sú aö jeg sendi aö eins pctta fyrsta blag út eiris og sýnishorn eða nokkurskouar boðs brjei til pcss að láta memi vita, aö nú sje íslenzkt blað konriö aþtur á gang lijer megin við Atlahds ha. ogopin aðgangur sje fouginfyrir alla, or vilja hlynna aö lramförum Islenskrár pjóöar með pví bæöi að kaupa pað og rita í pað og svo sendi jeg eigi fram ar blaö frá mjer, fyrr en andvirði árgangsins er kom* iö 1 mlnar hcndur. Blaöiö á aö koms út einuainrii í viku, eða 52 arkir á ári og kostar $2,00; sá sem eigi er húinn aö senda mje>- andviröi næsta ár- gangs, þegar liann fær hið síðasta núnic-r lrins firra árgangs, getur ekki búist viö aö fá meira fyrr cn borgunin komnr, og pareðjeg hefi einusinni byrjað á blaðintr og iofað ftrgangi af þvi, pá mega menn gjöra sjer vissa von um aö jeg læt hann koma iA og pvl mega allir senda andvyrði hans óhræddir npp á paö, að peirskuln fá vel og skilvislega útilá1 in og eins gott biað og unt er og kringumstæður frmnast loifa; jeg vil leiða atbygli manna að pvíaö veröi jeg lfttin falla á pcssu fýrirtæki, pá er undir von að pað sjáist nokkiirntiina isíenzkt vikublaö rer t rtð hjcr megin við Atlauds liaf, og hljóti jeg hætta. mun valla veröa árcnriilegt fyrir rieinn að ^yi-jo, pví það eru eigi margis á meðal vor hjei, sem gcta lágt jafn mikiö fje og parf til pess að gefa. út blaö, út fyr r ekkert. þfcss vegna vil jsg biöje menn, ef peim pykir eitthvað að blaðiriu, aö sýns mjer fram á gallana svo jeg geti brett úr peim, og eins senda 1 pað góðar ritgjörðir 1 staðin fvrir - hætta aö kauþa pað. Til pcss aö blaöið geti boriö sig og þfeir liáíi sæmilegt k’aup. sem að pví vinná pá Teitir eigi af að pað haR 15,00 Kauperidur þetta mun nú þykja hlsna há tal?.. og ólíklegt að rún fáist, par sem Framfnri baföi aldrei nem* 600 kaupcndur t allt, og pað roru að cins 300 af þeim lijci inegin Atlandshafs; en jcg vil segja að eins og paö voru 300 Islendingár færir tii aö kaup;' Framfara á döguin háns, hjer megin hafs, cins sjeu 3,000 færir til aö kaupa petta blað nú á dögum og pað synir glögglega að vcrÖi fyriitækið látið stranda, þá ér pað einungis fyrir skeitingar og al- vöruleysi manni', Að endingu viljcg láta yður vita kæru landar! pað era ekkl minir eigin peuingar sem jeg er sár út af pó jeg tapj, pví þö jeg riiissi $1 til 2,000 á fyrirtækinu, þá stend jeg jafn rjcttur eplir sem áður, og jeg er miklu glaðari yfir þvi að tapa peim á pessu fyrirtæki, heldur en pó éinhver gíefi mjer pá fyrir ekkcrt. paö er pjóðm islemka, sem jeg er aö hugsa unv, paö er lnin, sern tapar incir én jeg meö pvi að geta eigi liaft gott daghla^ á sínn eigin túngumáli. Jeg votia pví, kæru land- ar! að þjer geti sjcö á pessú fyrsta númeri, að mjer er full alvara meö að koma á fót blnðjþog paö er alvarlegt álit ínitt að paÖ sje nauðsynlegt og jcg vona pcss vcgna sö pjer sýniö alvömá uióti moö pvi aö láta yður eigi inuria um aö snara út fyrir paö $2,00. paö er sá eini peninga stvrkur, . or jeg biö um til pcss. $2,00 frá hverjum oiustækling karli eöur konu, sein hefir heiísu og íjör ti) pcs^að vinna sjer inn daglegt drauð. Til Islendinga heima á fróni, par eð jcg áHt að blað þctta .geti pröið yður til fróöleiks og skomtunar ekki slður en oss lijer mcgiu atlandshafs, pá vona jeg að piö taki vcl á móti pvi og greiöið andviröi árgangsins fyrirfram tregöulaust pvi meö öörum skilmála er engin kostur að íá pað fremur heima en hjcr. Jeg pykist vita að yður muni finnast petta liaröur kostur, nefnilega hæði að borga fyrir fram og eius aö gefa 8 krónur fyrir ár gangin, cp eg biö yður að gœta pess a'ó l’æöi er blað

x

Leifur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Leifur
https://timarit.is/publication/119

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.