Tímarit lögfræðinga - 01.04.1955, Side 5

15 ára aldri. Af þessu verður þó ekkert ráðið um hjúskap-
araldur fólks, svo sem Sveinn Sölvason sýnist gera í Tyro
juris 1799, bls. 20. Þess er einnig að geta, að kirkjurítúalið
frá 1685 mun ekki hafa verið lögfest hér á landi, þótt nokk-
uð muni hafa verið farið eftir því.
1 cans.br. frá 1. febrúar 1820 er vikið að ofangreindum
lagastöðum í N. og D.L., en það bréf verður þó ekki skilið
svo, að greind ákvæði séu lög hér á landi, þar eð væntalega
er ekki verið að tala um íslenzka sifjalöggjöf í bréfinu.
1 bréfinu segir m. a., að karlar og konur þurfi að hafa
náð tilskildum aldri á vígsludegi og að hjúskapur sé að
jafnaði ekki ógildur, þótt til hans sé stofnað andstætt þess-
um hjúskapartálma. Þessi athugasemd mun ugglaust hafa
átt við hér á landi einnig.
1 tilsk. 30. apríl 1824, sem lögleidd var hér á landi með
kon.br. 7. des. 1827, greinir skýrlega, að hjúskaparaldur
konu sé 16 ár, en karla 20 ár. Þetta ákvæði var þó i reynd-
inni undanþægt. Mun framkvæmdin á undanþágunum hafa
verið sú, að konum hafi ekki verið veitt leyfi, nema þung-
aðar væru, og yngri karlmönnum en 19 ára hafi trauðla
verið veitt leyfið. 1 bréfi dómsmálaráðuneytisins 15/8 1866
er t. d. kaidmanni á 19. aldursári synjað um hjúskapar-
leyfi (L. f. I. XIX, 547, Tið. um stjórnarmálefni ísl. II,
368). Á alþingi 1859 bar nefnd, sem skipuð var til að fjalla
um bænarskrá um breytingu á hjúskaparlöggjöf, fram til-
lögu um, að h.júskaparaldur væri hækkaður: ...... að hér
eftir megi, yfir höfuð að tala, enginn karlmaður giftast,
fyrr en hann hafi fimm um tvítugt, og enginn kvenmaður
fyrir innan tvítugt, nema til þess sé fengið leyfi hjá hlut-
aðeigandi sýslumanni . . .“ (Tíð. frá Alþingi 1859, bls.
1091). Höfuðrök nefndarinnar fyrir þessari tillögu voru
þau, að fólk væri seint til þroska hér á landi, fólk hefði ekki
lært til hlitar alla bændavinnu við þágildandi hjúskapar-
aldur og hefði ekki aflað fjár til að ráða sér né ómegð,
barnadauði væri meiri hjá þeim, sem eigi ungir börn sam-
an, og börn þeirra veikbyggðari. Þessi tillöguþáttur var
67