Tímarit lögfræðinga - 01.08.1980, Page 14

sem af heimastjórnarlögunum leiða. Grænland mun eftir sem áður
eiga 2 fulltrúa á þjóðþinginu.
6. gr. Samþykktar tillögur til landsþingslaga og landsþingstilskip-
ana skulu, til þess að öðlast gildi, hljóta staðfestingu formanns
landsstjórnarinnar og kunngjörast eftir ákvörðunum settum í
landsþingslögum.
2. mgr. Landsstjórnin getur innan 8 daga ákveðið að fresta
staðfestingunni, þar til tillagan hefur hlotið samþykki landsþings-
ins á næsta þingi. Ef tillagan er ekki samþykkt óbreytt á þessu
þingi, fellur hún niður.
7. gr. Ríkisvaldið getur, eftir samningaviðræður við og með sam-
þykki heimastjórnarinnar, ákveðið með lögum, að málaflokkar,
sem eru ekki nefndir í fylgiskjalinu, falli undir heimastjórnina
skv. reglunum í 4. gr., 2. og 4. mgr., eða eftir reglunum í 5. gr.
2. mgr. Ákvörðunina um, hvaða málaflokkar falli undir heima-
stjórnina skv. 1. mgr., ber að taka með tilliti til ríkisheildarinnar
og til þess, að heimastjórnin fái víðtæk áhrif á sviðum, sem sér-
staklega varða grænlenzk málefni.
Þessi grein opnar möguleika á því, að heimastjórninni verði faldir
aðrir málaflokkar en taldir eru upp í fylgiskjalinu með lögunum. Sem
dæmi eru nefnd þau viðfangsefni Konunglegu Grænlandsverzlunarinn-
ar, sem ekki er getið um í fylgiskjalinu.
8. gr. Fastir íbúar (Den fastboende befolkning) á Grænlandi eiga
grundvallarréttindi (grundlæggende rettigheder) til náttúruauð-
linda Grænlands.
2. mgr. Til tryggingar réttinda hinna föstu íbúa með tilliti til
námaréttinda (de ikke-levende ressourcer) og til tryggingar hags-
rnuna ríkisheildarinnar skal ákveðið með lögum, að rannsóknir, leit
og vinnsla nefndra auðlinda fari frarn skv. samriingi milli ríkis-
stj órnarinnar og landsstj órnarinnar.
3. mgr. Áður en samningur skv. 2. mgr. er gerður, getur lands-
stjörnarmaður krafizt þess, að málið sé lagt fyrir landsþingið,
sem getur ákveðið, að landsstjórnin taki ekki þátt í gerð samn-
ings með umræddu efnisinnihaldi.
Athyglisvert er orðalagið, að fastir íbúar eigi þessi réttindi. Oi'ðið
Grænlendingar er ekki notað.
Skv. greinargerð með lögunum er 1. mgr. 8. gr. stjórnmálaleg
grundvallaryfirlýsing og ,,því vai'la til lögfræðilegar túlkunar fallin“.
76