Tímarit lögfræðinga - 01.08.1980, Blaðsíða 22

Sigmar Ármannsson lögfræðingur:
NOKKRAR HUGLEIÐINGAR í TILEFNI GILDISTÖKU
NÝRRA HLUTAFÉLAGALAGA
Sem kunnugt er öðluðust lög nr. 32/1978 um hlutafélög gildi að
meginefni til þann 1. janúar 1980. Sjálfsagt hafa flestir verið sam-
mála um, að nauðsyn hafi borið til að setja ný hlutfélagalög, þar sem
félagsform þetta hefur mikla þýðingu í íslenskum atvinnurekstri, og
hlutfélög hérlendis eru fjölmörg. Flest þeirra eru hins vegar mjög
lítil. Ófrávíkjanlegar kröfur, sem gerðar eru í nýju hlutafélagalög-
unum m.a. um stofnun hlutafélaga, stjórnun þeirra og rekstur almennt,
eru bæði ýtarlegar og strangar. Þá er og að finna í lögunum ákvæði
um skyldur hlutafélaga til að senda gögn til hlutafélagaskrár og rétt
almennings til að kynna sér gögnin. Gögn þessi eru jafnvel þess eðlis,
að vel mætti nefna þau einkamálefni fyrirtækjanna. Spurning er,
hvort ýmsar þær kröfur, sem fram koma í hlutafélagalögunum, séu ekki
óþarflega strangar, a.m.k. þegar um lítil fyrirtæki er að ræða. Ekki
er víst, að hagsmunum hins opinbera eða öryggi viðskiptalífsins yrði
stefnt í hættu, þótt litlum hlutafélögum væri veitt meira svigrúm til
að ráða eigin málum heldur en hin nýju lög gera ráð fyrir. Hér á
eftir er ætlunin að hugleiða þetta atriði nokkuð nánar.
I. SAMNORRÆN HLUTAFÉLAGALÖGGJÖF.
ÍSLENSK OG DÖNSK LÖG UM HLUTAFÉLÖG.
Hin nýju íslensku hlutafélagalög eiga sér nokkurn aðdraganda. Ár-
ið 1961 hófst að tilhlutan Norðurlandaráðs norræn samvinna til undir-
búnings samræmdri hlutafélagalöggjöf. Nefnd sú, sem um mál þetta
fjallaði, lauk störfum árið 1969. Höfðu þá verið samdar tillögur að
hlutafélagalögum fyrir öll Norðurlöndin, að undanskildu fslandi. Ár-
angur samstarfs þessa hefur verið að koma í ljós á síðustu árum.
84