Leifur - 14.12.1883, Blaðsíða 1

aacæswiiwm
:iG- VflKNIPEG 14. DESEMBEE 1883. \ <!. 32.
Ei' bjer viljið fá vel teKnar mynclir pá gleymið
„kki. I. Bcnuctto & Co. skaía fiam úr öðrum.
frjeTtsr útlendar.
þaim 1, p. m. var 0‘Donnell dænulur til
að ln-nejast pann i7. p. m. Isptii langsamai
piætur var pessi vesali nniður ueyddur til að
hlusta á penna skýlausa dóm. Eptir að 'inal-
fier/Jumcnn sakamannsins liöfóu haldið langa og
hjartnæma i-æðu yfiv dóuinefndinui, fór hún at-
siðis í annað herbergi, og aður hún enti .við
voik sitt kom hún til dómarans tvisvar til að
fi að.vita meiningu ýmsra oiöa; voru allir von-
góbir uin að O’Donnell inyndi aldrci dœmdur
tn dauða og biu pvi liuni mj.'ig. er dóin-
nefndin kom aptur til að gefa úrskurð sinu.
það var auðsjöð að O’Donnel átti ekki von á
sUkum dóini, scm lcsinu var upp yfir honum.
Mann fölnaði svo að andlit hans varð scm nár;
stórir svitadropar hrundu af enni lians og hanu
rak upp hljóð. eins og hann hcfði .verið stung-
inn og sást glögglega að linnn í bráöiua missti
stjónúá yálfnni sjer. En pað varaði ekki lengi.
Á einu auguabliki var liann húinn að fá apíur
stjórn yfir sjilí'um sjer. Stófe hann pá upp og
stiir;i á mannpyrpinguna, og var 'setn hann
mauaði pá að taka sig. þegar dómarinn liafði
lesið npp dóminn, bað O'Donncll um leyfi að
mega halda ræðu, va'r pví enginn gaumur gcf-
itm og tóku lögrcglupjónariiir liann og leiddu á
brott O" öskraði hann scrn vitstola alla lciðina
út úr' 'húsinu. þykir mi igum so.n dómur possi
hafi vcrið' órjettur, par co sannað varð að
Carcj hafði ásctt sjer að ráöa D'Donnell af
dögum, og sem Hklegt é'r að hanu hcfði gjört
i sania sinu og hann skaut foður hans, ef hann
liofði haft skammhyssu við hcndiua. En pað
var við að húast að dómurinn íjelli panuig.
par oð ekki varð sannað að Carey hefði byrjað
á deilunum, pcgar hann fjcll fyrir vopnum
O’Donnclls viö Afriku strendur í sumar. Hald-
ið er að enn pá mcgi forða liti hans, pví
sa„t er að málfærzumenn hons muni geta sann-
að að liann sje vitskertur og pví ekki áhyrgð-
arinaður fyrir verkum sínuœ. Geti peir sannað
að svo sje, verður hann efilaust lálinu halda
llfi. O'Donucll sjálfur pykist viss um að frasnd-
ur sinir Og vinir verði búnir að ná sjer úr
varðhaldinu, áður en aftukiidagurinn kemur,
Og er pví alls óhræddur.
Á írlandi hefir nú mn tíma vcrið hvild á'
illverkuni, on óhætt nia fullyrða að eigi parf
niikið að hlása að kolunum til pess að allt fari
1 bál, sýndi pað sig berlega pcgar Lord Koss-
morö var kallaður heiin til Englands, við pað
urðu Oraniumenu afarreiðir og heiinta að hann
sje sendui' pangað aptur, gjörðu peir svo niikið
að vci'kum að æra alpýöu, að senda varð her
flokk til aö ógna pessuni óróaseggjum. Búizt
cr við að Gl.idsto.no muni veita örðugt að gjpra
þá sljói'uarhreytiiigu á írlandi, scm hann /íefir
ásett sjer. pess er til gotið að fæstir af ping-
mönuuvn Breta niuni óska eptir að vald hinna
ósáttgjörnu tra aukist -á piuginu. En pað nrá
fullyrða. að komi Gladstouc pví á, verða Bretar
friari lyrir árásum sainsærismanna, að minnsta
kosti um stundarsakir. þaö cr alls eigi rjett að
Irland sje jafn uudirokaö, afenskum auðmónnum,
og á sjer stað en pnð cr ekki gottfyrír Gladstone
að fullnægja ollum kröfuin peirra 1 senn, pvi
þeir vilja hafa allt i einu, nicð rjettu og röngn,
og er valla við öðru að búast um mentunarlitla
alpýðu pcgar henni er stjóinað. og eggjuð til
ailskoiiar ódáðaverka, af öörum eius nranni ug
O'Doinvan Rossa. seu' fy ii I mru heföi ált að
veia koinin uudir stjóm fangavarðar og eyða æíi
sinni í fangelsi, i stað pess að vera óhindraður,
Sagt er að De Lesseps sje búiun að fá enska auð
inenn til að gangast iyrir að annaötveggja Suez
síkið verði víkkað eða annað grafið s'amliliða, og
erhanii mjög ánægður yfir f r sim.i til Englánds,
pví liann er vongóður uin að hann h.ili sitt mál
franr, og með pessu inóti koma í veg fyrír að
Jórdanardalssikið verði gralið, sem hann ætið
liefir verið mótfallinn.
— Hinn kTnvei'ski A.diniral i Canton hefii var-
að alla útlcnda búendur í basnum við, að stríð
tnilli Frakka og Kína væri væutanlegt, og að
hann væri pegar byrjaður að draga saman her
til að verja Canton, varar hanu útlend.iuga við
að breyta ckki út af lögum peim, er 1 gildi sje
viðvikjandi útlendum pjóðum. Kveður haiin
Frakka vera liöfunda að stríði pessu pvi Kinar
haii frá upphafl stuðlað til að friður kæmist á,
en Frökkum liafi farist ódrengilcga par peir haíi
látist vilja i'rið og panuig dregið Kína á tálar,
nreðan peir voru að búa sig til orustu. ITeyrst
hefir að Englcndingar. Bandarikjanionn. Rússar
og þjóðverjar mnni í sameiningu kappkosta að
vernda pegna sina, sem erp til heimilis í Kína
og Annam ef í hart fer milli Frakka og Kína,
sem sagt cr að Bretar vilji koina í veg fyrir af
mógulegt er.
— Á efra Egyptalaudi og i Súdan, er allt i
stjórnleysi. landslýður er hræddur við liinu
,,falska spamann“, en lierinn þróttlaus til að
standast ofsóknir hans, lítu; þvi til stórra vand-
ræða ef Bretar ekki skerast i leikinn og pað taf’
arlaust. Sagt er aö herílokkur Egypta, sem
sctiö hefir í bænunr Khartoum, sje um pað bil
að yfirgefa vigi sín og liahla til heimkynna sinna
treysta peir sjer ekki til að standa rnóti álilaup-
inu af. liði E1 Mal.di, itin vn.kiirgiv tæiT.nrneð
heilar hersveitir af Bedúinuin. Aróbuni og svert
ingjum,
Bærinn Khaitoum er ínikill verzlunarstaður,
og er pað skaði mikill ef Egyptaland missir af
stjórn hans, auk pcss scm pað styrkir drjúgum
vald pessa ,,fálska spámanns ‘ en pað er naum-
ast von aö hinir egypsku' hermenn haldist par
við, pví bæjarbúar elu aliflcstir hjátrúai fullir
og eru fúsir að taka E1 Mahdi, sem sljórnara,
pví peir eru hræddir við lianu og trúa að hann
sje af himnum 'sendur. vilja pví allt til vinna,
að bafij hann með sjer, en ekki nióti.
Khartoum er utn 900 milur beint suður
af Kairo, Stendur bærinn á vestri bakka Blau-
Nílar, skammt fyrir ofan ármótiu par sem Bláa-
Níl og Hvita-Nil koma saman. þar eð bærinn
er svo vel settur, í sporðinum á milli ánna,
var liann fyrir mörgutn árum síðan aðalað-
seturstaðui' pridaverzlunarmanna, Bæjarbúar
eru um 40,000 og eru peir af óllum pjóð-
flokkum og mikið að peim litt siðaðir, eigi að
síður reka Egyptar verzlun mikla í bænuin og
fyrir nokkrum árum var hraöfrjettapiáður lagð-
ur pangað, svo samgóngur að pvi leyti eru
greiðat'. það er mjög erfitt að bregðast fljótt
við, með að senda liðsafla til Khartoum frá
Kairo, pvi á leiðinni eru torfærur miklar.
AðaWegurinn er raunar eptir ánni Nil. en sá
vegur er nijðg ógreiður og fara pvi fiestir land-
veg, sem cr talsvert styttri, en sa vegur er
einnig tnjög seinfarinn, pví yfir eyðimörk parf
að fara og er par kaili 100 niilur á lengd
sem ckki sjezt stingandi strá og vatu fæst að eins
i einutn stað, og er pað pá svo salt að úlfaldar
einir liafa gagu af pvi. Hinn greiöasti vegur
til Khartoum er l'rá Fuakiin (porp viö lialið
rauða) til Berber við Níl; vegaiengdin cr 288
niílur yfir eyðimörk og liefir stjörn Egypta asctt
sjer að byggja járubraut milli nefndra bæja
l'rá Berber. iná fara eptir ánui viðstöðulaust,
er mælt að stjórnin ætli að brúka pessa leið
hjer eptir. þykir m.'inuum að stjórn Egypta
liaíi farið heiinskulega dð ráði stnu, nð seilast
svo langt inu i Mið-Áfríku ogálíta að landið
sje ekki pess vert, að stofna heili.in hersveit—
um i hættu, en úr pví svo er kouiið, virðist
að peir sje neyddir til að yfirstíga E1 Mahdi,
en par cð augljóst cr or fiðaö Egyptar erú ekki
færir til pess, þá liggur beinast við að Bretar
takht pað á hgndur, pvi pað virðist nauðsyn-
legt að E1 Mahdi.n.ii ekki meira valdi, par eð
menn eru hræddir um, að Mahometstrúarmenii
leggi of inikinn trúnað á orð hans og ef til vill
trúi honum algjörlega áður langt um líður;
styrkjast þoir í trú sinni óðum, þegar peir sjá
hvo signrsæll hann er, fjölga pví rnenn hans
daglega. Bliðin á Englandi spara ekki að
eggja stjórnina til framkvænuia í pessu máli og
brýna fyrir hermi skyldu liennnr mcö að varna
E! Mahdi fiá að ná nokkrum völdum í Nilár-
dalnum, hvað sern hann gjöri í Súdan. þau
eru gröm yfir, hvc margir af Norðuralfumönn-
um fjcllu í viðureiguinni við liann, og eggja
Brcta á að hcfna peirra. pað er sagt að E1
Mahdi hati um 300,000 heinienn með sjer og
hœta't við þá tölu daglega svo hundruðum
skiptir, svo pað parf meira enn fáa menn til að
brjóta hann á hak aptur, pvi menn hans eru
illii' viðureignar ög orustugarpar miklir.
þcssi .,falski tpámaður“ E1 Mahdi er af
lágmn stiguni; i æsku sinni lærði hann skipa-
smíði og vann hann að pvi par til hatin var full
tiða maður. flutti hann pá frá Dongola til Senn
ár, kastaði hann par smlðatólum sínuin, en í
pess stað gjörðist prjedikari: með pví hann var
maður mjög mælskur gekk honum . vel að ía
áhangendur, stuttu siðar fór hann að spá og
styrktust pá ahangendur hans 1 trúnni á kcnning
hans. Segist hann vera sá spámaður, er Allah
hafi sent á jörðina til að yfirstiga alla óvini ís-
lams, og cigi hann að drottna yfir öllum pjóðutn
hcimsins. þar eð E1 Mliadi getur látiö pað
bcrast út meðal Mahuuietsmanna að hann eyði-
lcggi fjandmenn sína í púsundatali, eru menn
hræddir uni að þeirrar trúar menn muni innau
skamms trúa að hann sje sá rjetti sþámaður, sem
þeii' trúa að koma sknli stuttu fyrir heiuisslit.
— Blað paí'ans ,.Monoteure“ hefir meðferðis
ritgjörð mikla uin ástandið á íriandi, sotur pað
ofiin í við prestana fyiir að ciga nokkurn hlut
t n.áli mcð ýn.suin samsærisniönnum. og kveður
slikt ósæmilegt fyrir andlega leiðtoga pjóðarinnar
Innanrikismála skrifari ítaliu, Lovito og
innanrikisinálraðgjafi Nicolero, háðu einvigi fyr i
skömmu og fjell Nicolcro dauður eptir aö hafa
sýnt ágæta vörn, mótstöðumaður hans var mikið
snr en pó er sagt hann muni lifa. Orsökin til
einvigisins var sú, að maður nokkur hafði eittsinn
svivirt Nicolero, eu er hann liætti stjórnarstörf-
um var in.uini pessurn gefiö emhætti af stjóruinni,
pótti Nicolero þetta ópolandi, og i samkvæmi
einu er liann fann Lovito, kvað liann maklegt
að hrækt væri 1 andlit honum og gjörði sig lik-
legan til að gjöra svo, reiddist pá Lovito og
skoraði hann á hólni. Einvígið var háð a hakka
Tíberlljótsins.