Leifur


Leifur - 25.01.1884, Blaðsíða 3

Leifur - 25.01.1884, Blaðsíða 3
im, Öutt á skcmmtisamkomu íslcndinga í Wiunipcg á gamlaárskreld 1883, af S. J. Jóhannejsyni. Kærix landar! Vjer hljótum pá aS kveðja pelta útlíðauii ár sem pegar er horfið sjónum vorum út i tfin. ans ómælanda djúp, Vjer ættuni pví á [.essu mikilvæga angnabliki að renna huganum til bnka og itarlega athuga hvernig rjer höfum varið undanförnum tlrna, hvernig vjer höfuin staðið i sporum köllunar vorrnr, hvort vjer höfuin gœtt skyldu vorrar sem vera bar gagn- vart sjálfum os* og náunga vorum, Iivort vjer hófum af fremsta inegni eflt rora eigin og annara hcillir, og i einu orði að segja, hvort vjer höfum gjört alit seni i voru vald* stóð, til að koma fram f hviveína, sem nyt- samir og nppbyggilegir liiiiir vors borgaralega íjelags. Jeg veit að vjer tnegum allir játa, að oss heflr margt og mikið yfirsjezt i pessu tilliti. Sumum meira sumum minna. Eu. eins og vjer viturn, er ckki til neins að sakast um orðinn iilut, timinn er liðinn, og hann getum vjer ekki fengið til baka aptur. það eina scin vjer getum pvl gjört í pvi falli, er: að biðja föður allrar miskunnar auðmjúklega fyrirgcfningar á hirðuleysi voru og vangá, og par með biðja liann utn styrk og krapta til að standa betur i sttíðu vorri hjer cptir eun hingað til. Jafnvel pó ótrúlegt megi virðast, hcf jeg orðil var við pá skoðun hjá sumum löndum vorum, að vjer (tslendingar) hjer vestan hafs. sjeum svo fámennir, fátsekir og fákunnandi. að vjer getum vart itt oss viðreisnar von, pað sje pvl til lltils fyrir oss, að reyna til að hefjast upp úr duptinu, vjer megum vera ánægðir, allt svo longi vjer gatum fcngið eitthvað að starfa hjá innlendum hjer, svo vjer pann og pann daginn getuni haft ofan af fyrir sjálfum oss og hyski voiu. pað er pvi likait pvi sem pessir menn scgðu: að vjer hlytum a7> vera undirlægjur og eptirbátar allra annara siðaðra pjóöa. Vjer sjcum lika orðnir pvi svo vanir, að venjan hijóti sjálfsagt að rara húin að vinaa sjer hefð. En því fer betur áð pessir, sem pannig hugsa eða mæla. niunu vera fáir i samauburði við hiua. scm gngustæða skoðun hafa. enda iýsir pað sjer be?,t i pvl. að flestir peirra manna, sem hingað eru fluttir fyrir nokkrum Uma eru nú órðnir sjálfstæðir menn, og sumir allvel að efnutn komnir. Jeg efnst pvl ekki utn, að pcim sje a-iðsæ hugsunar- villa hinna fyrtöldu, og sjái glögglega hversu ósamboðið petta er virðingu peirri og frausti er maðurinn sem skynsemigædd vera hlýtur að hafa á sjálfri sjer. Vjer vitum allir að vjcrerum bornir til frelsis, en ekki til slfelldrar ánauðar. pað virðist pvi enguin vafa undirorpið. að rjer með dugnaði og drengskap getum sigrað pessar Aminnstu mótbárur. ef oss brestur ekki samhcldni og góðan vilja til framkvæmdanna. Ef rjett er að gáð. er köllun vor eða staða I landi pessu næsta pýðingarmikil. Vjer erum fyrstir 'landnámsmenn vorrar pjóðar hjer. og pess vetna *ins og kj irnir ,\f forsjónarinnar hendi til að leggja grundvöll til hamingju og heiðurs niðja verra og samlanda. sem árlega fjölga hjer drjúg- um, svo útlit er fyrir, að vjer með tlmanum verðum lijer alKjölmeunir. Látum osi sem möggvast remm húga vor- fram í fortnldina til forfeðra vorra, seni fvrstir numdu tslaud, par sjáum vjer meun pá. er hvorki skorti viljn, vit eða kjark til að framkvæma pað er peir «áu nytsainlegt og parft, peir stimdu sjer hig, settu iandstjórn og ikipuðu tíllu í syo gott horf. sein bezt mátti verða og atti við ásigkoumlag peirra tima, og petta tókst ivo vei, aö peir póttu og pykja * tiðan. liafa skarað langt frain úr sinum sam tiðamönnum bæði að viti og dugnaði. En - 151. — petta liefðu peif ekki getað 1‘ramkvæmt, hefðu peir ekki sín á nnðnl haldið allgóðu siinikouiu.- iagi og fjelagsskap, enda Jýsir sagan pvi berlega í mörgurn greinum, vjer sjáum til dæmis, peir settu alping u stofn reistu ping- búðir, byggðu hof, gnldit síðan árlega pingfarar kaup og hoftoll. auk ýmsra anuara útgjalda 1 parfir pjóðijelagsins. Líka hufði hvert hjer- að eða sveit innbirðis fjeiagssknp til að fylgj- ast að niáium og verja rjettindi sfn fyrir á gaiigi annara, einniií ráku peir. í fjelagi, ver/.iuu til ymsra laudu. lietLu vom meun sem ekki poidu ofríki og kúguii harÖstjóraus, fóru pví að leita að frelsinu og fundu pað, enda sýndu peir að peir voiu pess verðugir, pvi peir kunnu með pað að fara pegar pað var íuntl- ið. Og pó að pegar frain liöu stundir, að spilltur aldaraudi o'g slægvi/.ka útlendra bragða* refa, ijetu hremt land og iyð i sínar miskunar- lausu harðstjórnarklær, og panuig steypt pjóð- inni i eymd og volæði, pá var eugaúveginn peiin um að kenna, peir lögðu panu grund- vi.II, sem óhætt var að byggja ofan á. og ekki iiefði purft áð raskast cn. pann dag í dag, að undanteknu pvl, cr breytiugar liuiáns krefjast, enda stendur heiður peirra óhaggaður, og mun stauda ineðau lönd byggjast. Vjer niðiar peirra minnumst pcirra með virðingu og pakklæti og allur hinn menntaði heimur dáist að pcini, og viðurkennir pá sem sriillinga peirrar tiðar. Nú getum vjer haft pessara manna dæiui oss fyrir augum; vjer sjáum livcrnig peir leituðust við. strax i byrjun, að búa allt sem bezt 1 haginn, ekki cinungis fyrir sjálfa sig, lieldur tinnig fyrir sina eptirkomendur, og pó vjer I vissu tilliti getum má ske ekki mæii oss viö pá, sjerdeilis ' pað sem auðsafl snertir, pá stendur pó að ýmsu leyti likt á fyrir oss og peim, og í sunimn greinum stöndum vjer jafnvcl betur.að vigi, en poir. Vjer lifum á upplýstnri öid, höfum pegið margfalt nieiri menntuh, og ættum pess vegna betur að geta pckkt paríir tiinans, en að pví Jeyti stendur likt á fyrir o»s, að vjer fórum að leita að freisi. ilinnu pjóðfrels, og fuudum pað llka. Vjer crum orðnir landnámsmenn I frjálsu iandi, undir frjálsri og rjettvlsri stjórn, óhindr- nðir af valdi laganna, svo itrer og einn getur notið siuna hæfilegleika, til að riðja sjer braut til frægðar og frama gegnum lifiö, upp á livern ærlegan máta sem houum pykir be/.t hcnta, [ar að auki búum vjer meðal eiiinar hinnar nicntuðustu og starfsömustu pjóðai, sem vjcr getum linit oss til fyrirmyndar í duguaði, framkvænnl og fe- lagsskap. Vjer ættum pvi bræður góðir að láta ásaun- ast að vjer sjeuni koinnir af' í'rjálébornum inönu- um og að vjer kuunuin á siun niála eins og peir, að hagnýta oss freisið. ekki i pcim skiln- ingi að jog ætlist til. að vjer föruin að skapa ný lög, eða stofna sjerstakt riki fyrir oss. Ntd, slikt dettur mjer ekki 1 hug, heldur liitt, að vjer höldum sem bezt saman okkar litlu kröpturn, og sameimim pá með fjelagsskap og samtökuin svo vjcr pess heldur getum komið ýmsu nytsömu og parflegu til leiðar, sjálfum oss og pjóð vorri til gagns og sóina. en puifum ekki að koma frain sem úrkast eða eptirbátur allia anuara pjóðflokka, sem hingað flytja. Vjer vitum að niörgu af (jví scin o?s er nnuðsynlegast og jafnvel ómissandi, verður ekki til vegar koinið, nema nieð ijelagsskap og samt.'ikum Vjer purfum hið bráðasta að skeð getur, að fá lnngað góðan og uppbyggilegann prest, scin bæði gcti uppfrætt ungdóniinn og prjedikað á voru eigin tuiigumáli, pví allt svo lengi vjer liöfum ekki nieuntamann, sem hefir veruiega köllun til að leiðbcina oss i audlcgiim efnuíii, or liætt viö að trúnrlifi voru og andlegri inentun iari lieidur aptur en frani. Einn:g purfum vjer innan skams, að koma upp rúmgoðu og viðunanlegu liúsi, sem vjer getnm koinið sainan i til guðræknis iðkana. nauðsynlcgra fundarhalda og skemtana, og enn frcniur. að vjer inegum ckki gleyina pvi eina litla pjóðbiaði. sem 'vjer höfum á vorli máli lijer vestafl liafs. Vjer verðum að reyna að bjarga pví. Vjor niegurn ekki láta pað veslast upp sökum nísku vorrar að kaupa pað og hirðuieysis að rita í pað, pví par niað bök- uni'vjer sjáifuui os?, bæði miukun og skaða og tnaniii peini, sem nf góðvilja sínutn og santiri pjóðeruisást. hefir lugt, máske mostau hlut eigna sinna í hættu fvrir veifeið pjóðar sinuar, ó- metanlega skapraun og tjón, pví allir vitum vjer að tilgangur haus var góður, og pó ináske, að sutnuin liaf'i pótt blaðið ófullkoniið sjerdeilis frainannf, pá er aðgætandi, nð pað hefir átt við marga örðugleika að striða, og helir pví ætíð verið svo úr.garði gjört sem bezt hafa vcrið föng á. og pað sern mest má telja pví til gildis cr. aö pað ér á miklum fra-i- faravegi, svo mjer finiist pað nú mega lieita orðið allgott og viðnnaniegt lilað, jeg er pvl viss um, að ef pað hiýíur að falia. sakimr pcss uiargur, og sjá cptir, að haí'a ekki styrkt p.ið betur. Vjer vituin til dæmis að n.eiri partur af löndum lijer vestra, hafa lítil cða engiti not af hjerlendum biöðmn, að jeg ekki tali um pá, sem árlega koma að heiman, og mega pví vera eins og fyrir etan ullan heiminn i pví, sem við- vikur viðburðanna rás. par að auki liöfuin vjer ekkert ta kifcii til að láta meiningar vorar 1 ijósi á opinberan liátt, iim pað sem við kemur vorum cigin itinbyröis irálefiium. ' Jeg býst vib að mörgum pyki lítil likindi að vjer getuin l’.aft saman fje til slikra fyrir- tækja, ,,en milcið má ef vel vill“, og ef vjer leggjumst allir á eitt, getum vjer talsverðu orkað, pví p'ó vjer sjeum ekki rlkir, pá erum vjer pó talsvert ijölmcnnir, en niargar hendur viima ljctt verk, og margt smátt gjörir eitt stórt. eg pað vitnm vjer, að heijiia á gamla Fróni pætti ] að ekki ofætlun fyrir jafn fjol- mennan s fnuð sem vjer erum, og ekki ver að efnum kominn, að halda prest og gjalda til kirkju, auk ýmsra pungra útgjalda, seui á peiev hvila pó. sem vjer erum friir við, pað litnr pvi svo út, að ef vjcr ekki gjöruin vort bezta til í pessn efrii, pá purfuin vjer ab vcra reknir áfram með svipu laganna til að gaeta skyldu * vorrar og sjá vort eigið gagn og sóma, og að prælsb.indiu niegi aldrei af oss siittia. En jeg vona að petta takist betur til, og að vjer allir getum brátt sannfærst um nauðsyn vora. ,,Sigursæll er góður vi 1 ji * • segir máltækið og sjáum vjer pað sannast. ef vjer lítum ti 1 hinna tveggja iámennu ijeíaga iijer i Winnipeg. iteíuil, I’ranifara Ijelagins og Kvennfjelagsins, og livað miklu góðu pau haia komið til leið- ar, og ekki langt á ab minnast, alla pá hjálp og aðstoð, er pau veitíu fátækum og purf- andi liindum er ab heiuiau koinu í næstliðið stimar. petta eru pó öríáir meiiti af öilum peim fjólda, stm hjcr er af löndum og ckkeit rlkaú tn hjer lun bil meðal sortiu lil jafuaðar, en liversu miklu pyðiugar og kraptmeiri gætu pó eigi fjelög ptssi verið. ví vjer ailir landar hjer í Winnipegbæ værum einhuga með að ganga í pau og styðja pau, Gjörum pvl rögg á oss bræður góðir, fögn' m liinu nýja ári með pvi ab ganga allir i eitt fjelag, einn söfnuð, með peim einiaiga ásetningi, að styrkja liver annan af fremsta megni i f.llum góíum og nytsómum fyrirtækj- um, gj irum að dænii annara siðaðra pjóða, sem svo ósegjanlega mörgu og miklu koina til léiíar með góðum fjejagsskap, pá inununi vjer reisi ofs ævarandi b-iðursvarða meðal niðja vorra og annara út i fr.i. J>að er pví ósk vor og vcn. að ailir landar lijer i Winnipcg skrifi sig sem fyrst í safnaðarfjelag vort, og upp á pað kveðjum vjer hið liön.i ur og segjum: Á hraðstreymi tímans hið útliðna ár Er eilifðar ruunið 1 sadnn, Vjer kveðjtim pcss gleði og kvcðjutn peis tár Og kveðjum pess siðasta dagiim.

x

Leifur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Leifur
https://timarit.is/publication/119

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.