Leifur - 13.03.1884, Blaðsíða 1

I. ARGr AV'IXNIPKG 13. MAEZ 1884. NO. 44.
Kf pjcr viljiö fu vcl teKnar myudir þá gleymiö |
ukki, að I. Bennetto & Co. skara framúröðruni. i
FRJETTIR ÚTLENDAR.
Hinn 21. f. m. liertóku uppreistarnienn
bæion Tokar eptir langa sóku. þeir höfðu setið
um liánu 1 3 daga og skutu hvlldarlaust á virki
haiis. Miðvikudaginn (pann 20.) fóru foringjar
setuliðsius ii fur.d uppreistartnauua, og veit
euginn livað peir hafa sainið sin á milli. cn er
peir komu aptur til hermanna siuna, sögðu pcir
að peir hlytu að gefast upp ntesta dag. Við
fregu pessa urðú herinennirnir ldjóbir, pvi peir
vildu ekki láta undan, og vouuðust pví eptir
öðru boði frá fyrliðuni slnutii, og til pcss að
rcra eigi lengur undir stjórn peirra, tóku peir
pað ráð að tl.ýja úr bæiium, og cr dimuit
var orðið fór fjöldi peirra, og koinu uokkrir
af pcitn til Suakiin og sögöu frjettirnar utn
peuna nýja sigur Araba. Eins og fyrirliðarnir
gjörðu ráð fyrir, koui tlokkur Araba ft finnntu-
daginu 21. til að taka við stjórn bæjarins, varð
engin fyrirstaða og scttust peir pegar aö völd-
uni. Menn ímynda sjer að Osinan Digma for-
iugi uppreistaiu:atinanua liafi kcypt setuliðsfor-
ingjana til að gcfast upp, draga menn pá álykt-
uri af pvl. að eptir að peir gáfust upp, færði
Osuian pcini gjatir, sem hanu sagði að væru
heiðursgjafir fyrir hugrekki peirra i að halda
'it svo lengi, en sem hermönnunum pótti llkara
,ið vSiH pai tur af lauuuni peitn, cr peir hefðu
samið um, og væru pvl öllu heldur laun fyrir
ragmenusku og drottinssvik, cn hugrekki. pó
meun Osnians næðu bæ pessuin uudir sig, án
uiikillar fyrirhafnar, og pættust iiafa uunið
lrægau sigur, varð stjórn peirra ekki langlif,
pvl á laugardagiun 1. p. m. kom pangað
ílokkur brezkra liermanna undir stjórn hershöfð-
iugjans Grahams, seui eptir stiittan tlma rak |
npprcistatmennina á flótta og tóku hæinn aptur,
voru margir af hennönuum, er fangar voru hjá
Osman gengir i lið með lionum: einungis 75 voru
cptir, sem neituðu aö fylla llokk hans, ogvóru
pcir hálfdauöir úr hungri.
Hinn 27. febrúar kom Graham til Trinkitat,
og voru mcb honum um -1000 brezkir hermemi,
lagði haun pegar af stað paðan landleið til Tok-
ar, og er hann var skammt á leið kominn mætti
houum flokkur af Osmans mönnum, sem pegar
lö"ðu til orustu, Ijet pá Graham menn sína snúa
undan, «em á flótta, dreifðu pá Osmansmenn sjcr
og hugðu að reka flóttanu til Trinkitat, eu peir
fóru íjærri pví að pekkja fyrirliða hinna brezku
hermanna, pvi pegar pá varði minnst. sneru
Englendingar við og rjeðust á pa með ofsa mikl-
mn og stóðust peir ekki skothrlðina, lauk svo
að pcir tóka á rás sinn i hverja átt, fjellu af
Osmans flokki um 1000 manns, eu af Brctum 2-1.
Nálægt svasði pv!, cr meuu Bakcr paeha voru
högguir uiður, sáu Bretar akallcga mikiu ilokk
af Osmaus möuuum, (’tui 12,000) og cr pcir
nálguðust ljetu Ottnaus meuu skotiu dyuja á liði
Grahams, eu pað gjörði eigi mikiun skaða, pvi
pcir voru svo laugt frá að byssur peirra báru
cigi uógu laugt. skeyttu Bretar ckki um skot
peirra en hjeldu áfram göngu sipui, sem ekkert
væri, í pessum svifum komu Bretar á hiö forna
orustu sviö Bakers pacha, gaus pá upp hræðileg
fýla pvt liinir föllnu lágu par enn ódysjaðir, og
var átakanltsgr að sjá pá liggja sern hráviði liver
vetna um völlinn, prátt fyrir pab hjeldu pó Bret
ar áfram jafu og stoðugt, sem straumur og litu
livorki lil U*gri nje vinítri, tóku pá Omiaus meun
að liörfa itlidan, og i.iettn cklci fyr cn peir náðu
viggirðiUgum sínutn, > ... ..... á liæðum nokkr-
uni 2—3 mílur frá Bretum og lijeldu Graliams
mcnu peirra í góðu skapi. vcifuðu pcir hinum
brezka íána og lirópuðu húiT liuiTa 1 sifclhi, sum
pó ekki heyrðist ncma óskvrt, pví hljóðfæra-
slátturiuu yfirgucefði alla háreysti; pegar peir
áttu skamt uð virkjum Osmans mauna, tóku peir
sjer hvíld, eiiu hún varð ckki lötig, pví óvininiir
byrjuðu pcgar að skjóta og gjörðu peir allinikiu
manuskaða, lögðust Bretar pá uiður og tóku að
mæla peim isama madi, fjellu pá metm Ostnans
mtnvörpum og eptir liLla stund hættu peir algjör
iegrt að skjóta, stóðu Bretar pegar upp og ic.ldu
móti óviuUnum, sem tóku hraustlega á móti, liófst
par hin Iiarðasta höggorusta og brytjuðu Brotar
hiiia niður sem fjinað, pó Arabar væru liarð-
suúuir var peim ekki til neins að ætla að yfir-
stiga Breta, sem voru bæði vel æfðir og puug-
liöggir; um potta bil var stórskotalið Bretu kom
iö á völliim og hóf pegar skothriðina, var pá
ekki utn annað að gjöra fyrri Osmans mönnum
cnn að flýja, ráku Bretar ílóttau pai til peir
voru vissir um að peir mundu ckki snúa rtptur
fyrst um simi, sneru pcir pcgar aptur og tóku á
sig náðir 1 herbúbuin hinna, í viðureigninni fjolla
uqi 2000 af liði Osmaiis, enn afBrctuinum 200
cnu margir eru sárir, á meðal peirra Baker
paclia; cptir petta hjolclu Bretar áfram fyrirstöðu
laust par til á laugardagiuu er peir komu til
Tokar, en fyrirstaða var par litil, og um kvöld
ið sátu peir pð völdum i bæiíiiln, og sendú peir
pegar til Suakim mn 700 konur og börn cr
voru cimnana i Tokar; liefir Grahain ásctt sjer
að staðnæmast um lirið í Tokar, og ilæma upp-
reistarineun burtu úr iiágreiiniiiu.
Ekki gengur Gordon vel að koma á friði
og reglu i Itartúm eða par umhveriis. Heíir
liann mátt breyta stefnu sinui, og hóiar liann
nú að, cf peir ekki lúti viija sínum, sknli liann
seuda eptir brezkum heiinönnuin, og muui pcir
pá inega láta undan hvort peir vilja eður ekki.
Nýlega scndi liann skrifaia siuu upp með Hvitu
Níl, meðal flokka nokkurra, er pav búa, til að
komast cptir hveriiig peirn likaði boðskapurinn
viðvíkjandi valdi pvi, er Iianu gaf E1 Mahdi.
gekk skrifaranum allvel ferðiii pó margir ilokk-
arnir væru allt aunað en vingjarulegir við liaun,
eö hatm kom jafn ól’róður og haun fór, við-
vikjandi pví livað fyrirliðar ilokka pessara hcfðu
í hyggju að gjöra. Gordon hefir fcngið pá
skipun frá stjórninni að láta ekki E1 Mahdi ná
umráðum yfir bænum Kaitúm, og heldui en
: að svo veröi slculi hann mynda sjálfstætt riki í
í eystri liluta Súdan, gjörir liaiin pví sitt ýtrasta
að bæjarbúar verði á eitt sáttir, og tii pess að
geta pókuast öllum, hcfir liann sctt kassa lijer
og par um stræti bæjarins, svo peir sem vilja
geta scnt honum skriflcga sögu utu vamlræði
• sín. Sem nærri má gctn pótti E! Malidi mjög
! vænt um pauu boðskap, er gjörði liaim uð Sol-
; dáni yfir Súdan og gal liuun scndimumii Ciordons,
! er færöi lionuui fregrdna sk.rautbúua skikkju í
j beiðurskyui, siðan liefii' liami látið paö boð
S ganga mcðal hinna ýinsu ílokka, par cö hanii hcfði
j tckið við stjórninni, fytirbiði liauu nokkrum
J af pegnutn sínuni, að sýna Gordon eða Egyptum
óvináttu. Ilalda menn að margir flokkar muni
ncita að liJýða honum, og hafa menn pað til sann
indamerkls, að hann cr mjög óttafullur og allir
menti hans, er búa í líl Obtiid, lieiir liann sal’n-
að saman allmiklu af hergögnum, er liann
kveðst ætla að fá stjóvn Egyptalands, pví puð
i sje huuuav eigu, litur út som liauu optir allt sam-
muni viija ílýja á náðir lienuar í peirri von að
lnin veiti honum liö til að beygja ílokkana til
blýðni viö sig, ef peir ekki vilja gjöra pað með
góðu, sem liíið útlit cr fyrir.
l'reguin um signr Grahaiiis var meðtekin
með i'ögnuöi í Luudúnum, margir sem aður vorú
! 'onlausir og jafnvol æstir gegn stjóruinni fyrir
að scuda mennsína í pessa hættuför; urðii fiug-
1 rakkir og ákaiir með að áfram væri lialdið par
í td ailir upprcistanucnn væru yíirunnir. Dyiia-
j “‘itc og vitisyjelasmiðirnir eru ckki hættir siuum
i bra'ðilcgu cyðileggingar slörluni, pó peir um
uiidanfarhi tíma liali ckki gj:>rt vart viö sig (il
muua. þaun 2(5. I', m. voru sprcngdar í lopt upp
j Járnhrautarstöövar á einui brautinni, (Vietoria
] ltailway) uudir Lmidúnaborg, má heitu að bvgg
I ingiu eyðilegðist algjörlega. og hcfði orðið ákaf-
lega mikill. maimskaði, ef vjeliu lieíði sprungið
ciimtn kl, tíma lyrr, en par eð hún spiakk ekki
lyni cn nokkru cptir miöuætti. voru par ekki
nema 7 mcnn viðsiaddir, scm ailir moiddust mik-
iö cn cr pó lifvæut, svo í pctta skipti fríuðust
peir við aö vera morðingjar; livcr cða hverjir
liafa valdið pcssu, vita menn ekki greiuilega,
cn tvcir Bandailkjamena cru grunaðir, höfðu
peir koinið iuu i húsið uin kvcldið og beðið að
geynia ferðalösku og kassa, enn jafnframt varað
pjónana við að mcðliöndla pá varlega, pvl i
peim væri brothu'tt vara; stuttu eptir að menn
pcssir voru i’aruir, lieyrði eiuu pjónanua liáreysti
i herbergimi, sem í vekjara f stundaklukku, cnn
ckki vi>si lianu hvaðan pað kom; i rústunum
fuudust járn og st.ilfjaðrir llkar peiui scm brúkað
ar eru í sprengivjelum pcssmn: lielir Dynamite
fuudist víða í borginiii, og cru menu vissir um
að mcirihluti pcss kemur frá Amoriku, hefir stjórn
inni kotnið tll hugár að biðja BandarJkjastjórn
um liðvoizlu til að upprœta fjendur pá, er standi
fyrir smíði á pessum eyðilcggingar efnum; lieiir
stjóruin sent Fr kicutn bænaskrá viðvikjandi pví
að koma i veg fyrir ílutniug á dynamite lil
Englands, og hefir Frakkastjórn tekið svo rógg-
samlega í taumana að feuians og dynamite smiðir
verða gjörðir útlægir af Frakklandi, og hcfir
heyrst að ienians, sem um uudanfarin ár, liftfa
haft Parisarborg fyrir aðsetursstað, liafi i hyggju
aö llytja til Geneva, par peir hafa ekki lengur friö-
land í Parisarborg. einuig ætlar Frakkastjórn að
láta gaumgæfilcga skoða flutning allra, er par
lenda, og koma frá Ameriku. Sljórn Breta
pykir undarlegt, ef Bandarikjamenn eru svo
hiröulausir að leyfa mörgum pegnum slnnm að
ganga meðal manna og biðja um fjárstyrk til að
cyðileggja líf og eignir á Englandi, en sjer
aptui' á móti að meðan lieunar eigin lög ekki
banna innflutning á ,,dynamite“, er ekki aö
búast við að Baudarlkjastjórn bauni aö selja
pað, svo pað cina ci' hún getur gjórt pessu
viövíkjandi, or, aö scmja viö Bandarikjastjóru
um aö liiudra svo sem mögulegt er aö menn
safui fjc, sem opinborlega er viðuvkemit aö sje
lil aö cyðileggja ciguir Breta, pvi slikt virð-
isl ósæmilcgt, og peir seui fyrir pvi ráða, ætlu
l að rjettu lagi aö lúka æli siuiii í betnmarhúsi.
— Ileyrzt lielir að llússlaud, þjóöverjalaiul,
Austurriki og Frakkland hafi í hyggju að sam-
eina mátt sinn til pess að reyna að kotna í
veg fyrir að Brctar hafi jafnmikið vald ytír
bæði Miðja.rðarliafi og Indlandshafi. pykii pcim
ópolaitdi að hugsa lil pess ef Bretar taka al-
gjiirlega við stjórn Egyptalands, og gjiira pað
að sinni oigu sjá peir aö pá hefir Englaml
ótakinaikað vald ylir öllu Miðjarðarhafinu og
paðan alla lcið austur fyrir Bengalsflóa. pcim
pykir liart að láta jafu lítinu hólrna og Eug-
I