Leifur - 01.08.1884, Blaðsíða 1

Wmsifjpeg;, Manitoba, !• sfcgé-st 1884.
Nr. 1».
Vilcul)ladic) „L EIF URli kcmur út si hverjum Dstudegi
a d l o r fji 11 si 1 a u s u. Árgsingurinn kostnr $2.00 í Amcríku,
cn 8 krónur í Nordurúlfu. S’jlulaun einn jíttuiuli. Uppsögn
st bladinu gildir okki; noma mcc) 4 mánstda fyrirvara.
af
f ranrfarafje I agsf u n d i,
sem hsildinn var í Framfarsifjelagsliúsi íslomlinga í Wimlipeg 24.
júlí. Mod alhgasemcluni aptan vic).
PJt\ lcveldi hins 24. siðastl. m;ui. var hinn venju-
legi vikufundur haldinn i fratafarafjelagi íslend-
inga í Vesturheimi. Fuudurinn byrjaði ineð
iiinni gömiu gildandi reglu, að lesinn var upp
fundargjörningur fru siðasta fundi, gjörðar við
liann pær athugasemdir, er purfa pótti, og sið-
an sampykktur. þar næst stóðherra Páll Sigur-
geirsson upp og bar fram þeiðni frá hra Frí-
manni Bjarnasyni, að honum væri veitt mál-
frelsi sem fjelagsmanni .á fundinum það var
borið upp til atkvæða og samþykkt. Eptir að
•hra F. B. hafði fcngið málfrelsi, stóð liann npp
og hjelt langa ræðu, er hljóðaði um íjelags-
skap. Sýndi hann fram á hvcrsu ((Framfarafje-
lag ^ort væri ófullkomið, og hve mikil fávi/.ka
pað væri fyrir jafn fáa menn. sem íjelagsmer.n
eru. aö hugsa sjer að geta gjört mikiö gagn i
tiiliti til almennings heilla. Talaði hann um
að nauðsynlegt væri aö breyta stefnu fjelagsins á
einhver pann hátt, að almenningur yrði fúsari
á að gaiiga i pað. Enu fremur minntist hann á
pað. að annaðhvort yrði Framfarafjelagiuu snúið
upp í verkmannafjelag, eður að • verkamenn
peir, er eklci væru i Fraiufarafjelagimi, stofnuðu
verkamannafjelag; sýndi hann fram á að ílestir
peir, er ekki væru 1 fjelaginu nú, væru of fá-
tækir af fjelagslyndi, eu of rikir af eigingirni
til að sameinast pvf, undir liku formi og þnð
iiefði nú.
Við ræðu hra F. Bjaruarsonar voru gjörðar
allmargar athugasemdir á ýmsa vegu. þó
komst pað svo langt, að gjörð var uppástunga
um, að 5 manna nefud skyldi kosiu, til að taka
málið til íhugunar og vita hvort hægt væri að
gjöra við það. Uppástungan var samþykkt og
pefndin kosin. Tveir af fjelagsmönnum, er
töluöu niáli F, B., ljetu pá meiningu sína í
Ijósi, að Framfarafjelagið væri stefnulaust.
Eptir að gjörðar höfðu verið allar pær at.
liugascmdir við malefni F. B., or tækifæri gafst
á fundinum, beiddist hanu pess að pað væri
algjörlega út af fundi og að sjer væri gefið pað
(málefnið) aptur til baka, en honum var synjað
pess, pó undarle.gt væri.
Jeg vil hjer með fáuin orðnm sina pcim,
sem hafa sagt og segja, að Framfarafjeiag Is-
lendinga i Vesturheimi sje stefnulaust, fram á
Iiæfulaust slaður pað, er peir far; með. Fje
lag petta var, eins og mörgum er kunnugt, fá-
mennt og eignalaust. Fyfst pegar pað varstofn’
að i Winnipeg, hafði pað hvcrgi höfði sinu að
að halla, en mátti hrekjast frá oinum ljolegum
ieigukofa til annars og liafði fullt í fangi, með
að geta borgað rentu þi, er upp var sett fyrir
pá. það faan til pess að hrakninguriiin var
leiður og kostbær, og ut upp pað, sem fjelags-
nienn með súrnm sveita gátu dtegið samau.
óðar enu pað koin í hondut peim; erviöleikar
pessir vöktu athygli fjelagsmanua á pvi, að fjo-
lagið myndi aldrei þrífast til laogframa með pvi,
að vera eins og reykuritin i loptinú; eiga livcrgi
vissan aðsetursstað og taka sjer ekkert visst fyrir
til að starfa að, cn þegar farið var að skygnast
um, eptir pví hvað heppilegast myndi.fyrir
pað. að takast á hotidur til að vimia aö, komust
meiiu fyrst uö peini niðurstöðu, að eini vegur-
iim lil að halda áfram með fjelagið væri, að
eignast bæjarlóð 1 Winnipeg, er fjelagsmenn gæti
hj'ggt á samkomuhús og pannig byggja fjelag
'vort á föstum grundvelli. Á pessu var byrjað,
þó ervitt gengi í fyrstu, og var unnið að pvl af
kappi, par til lóðin var fcngin og húsið byggt,
þetta voru Framfarafjelágsmenn, er komu
pessu í verk, þegar þaö var búið, var kcypt
oigan í húsið, er kostaði nærri $300. Síðan
var haldinn i húsinu barnaskóli í tvo vetur, fyrir
framkvæmdir íjelagsmanna; lika hafa peir gjört
sjer að skyldu að hjálpa veikuin og nauðstóddum
bæði hjer i bænum og víðar. Einu sinni sendu
þeir túlk á nióti vesturförum. og kostaði paö
ænm peninga. Einnig gaf pað stúlku nokkurri
$60 til að læra organslátt, svo pað gæti haít gagn
af organinu. Jeg tc^ pctta að eius sem*vissan
hluta af nllum peim góðu og nytsiunu verk-
um, er fjel. hefir látiö af sjer Itiða. og sem
lýsa góðri og lqfsveiðri stcfim þess, en ekki
stefnuleysi, pó apturhaldsmenn kalli pað svo
(nefnil. stefnuleysi).
Fyrir Framfarafjelagið er iiið heiðursverða
Iívennfjelag til, cr uú vinnur 1 sömu átt og
Framfarafjelagið. nefnil. almennings hcillir pjóð
ar sinnar. Fyrir Framfarafjel. er S.mgfjelagið
til, sem nú æfir sig i hinni fögru söngiprótt,
söin lofuö er um allaun heim, pcgar hún er vcl
numin.
þann lieiður, að pessi tvö siðastnefndu fje-
lög cru til, er ekki með rjcttu luegt að taka
fra Framfarafjelnginu, pó jeg viti að aþturhalds-
mönnum pyki pað súrt.
Af iiinu frh'mauskrrfii&a, a.Uu*'
inenn að læra, að pað er blygöunaivertódreng-
lyndishragð af peim, að sverta Fratufarafjelagið
i augum ókunnra manna, með að kalla pað
stefnulaust og fleira, og koma greindum möun-
um tii að hlaupa í gönur, svo peir vita ekki af
sjer fyrri en þcir falla um pröskuld vanþckking-
arinnar, og pykir iniður að hafa verið ginutir
svo langt. '
Að endingu fiunst mjcr vert að gjöra litla
athugasemd við atriði pað, cr hra V. Pálsson
kom með á síðasta Framfarafjelagsfundi; hann
sagði uefnil.: 1(að utanfjelagsmönnum, cr nú
væru, mundi pykja lltið gaman að ganga í fje-
lagið, iil að hjálpa til að borga skuld þá,
er nú lægi á eignum fjelagsius fyrir viðauka
paun, er byggður var við fjelagshúsið í sumar,
og bokki, er smiðaðir voru í pað.” Álit
mitt um petta atriöi er: að sá, sem ekki hetir
sanna hjartans ánægju af aö Ijá liö sitt til aö
lypta undir allt, scm getur orðið fjelaginu
til fraingangs og styrktir, eins aö borga skuld
pcss scm annað, sjo ekki rjettur framfaramaður,
og cr pað vansjeð að pað sje noklcuð uimið viö
aö breyta stefnu fjelagsins liiö uiinnsta, til að
fa sllka pilta inn i það. þetta vil jeg biðja
yður fjelagsbrœður góðir, er kosnir voruð í
nefndina að hafa fastlega í hyggju, peg-
ar i'arið er að yfir skoöa „lálið. Framfarafje-
h\g vort var ekki byggt á eigingjörnum gimud-
velli, og getur ekki prilist af eigingjörnum
störfuui. Gætið pcss, að sá, sem ckki starfar
talsvert í óeigiugjörnum tilgaugi, hann vcr ekki
rjett pvi pundi, sem honum heflr verið i hendur
fengið. - Látuín utaufjelagsmcnn stofna gróða-
fjelag i aunað siun, það hefir eitt sinn verið
stofuað gróðafjelag meðal landa í Wiunipeg,
og pá átti að vinna s t ó r t. En hvernig fór!
Er ckki búiö að sjá fyrir endann á pví hverjir
hafa græt.t og hverjir tapað? Og, hvcrjir eru nú
fleiri, sem hafa grætt eða tapað.
pað setti reyudar ekkert að vera á móti
pví, aö ýmislega löguð gróöafjelög gætu prilist
meðal íslcndinga hjer f hálfu, eins og hverrar
annarar pjóðar, cn til pcss útheimtist, að pau
sjeu stofnsctt og peirn stjórnað á pauu hátt,
að nokkrar líkur sjeu til að pau geti þriíist,
og að peir, sem fyrir peim standa, hafl ein-
hvcrja pekkiugu á að stjórna þcim.
F 1 j ó t f æ r n i.
. , , »
pað á sjer tíðum stað þegar einhver nýj-
ungamál koma fyrir, að inönnum hættir við
að segja of mikið um pau, áður ena peir afla
sjer svo mikillar pekkingar á þeiin, að peir viti
hvort pað er rjett eður railgt, er peir íara
með. Svo hetir manni peim farið, er-teki/.t
hefir á iieudur að rita um aðgjörðir hius Islen/ka
ritstjóra í Amerfku viðvlkjandi blaðinu .Li ifl’,
og sern stendur í 26. tölubl. p. á. ísafoldar.
FRJETTSR ÚTLEMDAR.
KKYKJAVÍK, 10. júilí 1331.
l(Landshöfðingjacmbættið veitt
sjöunda maí settum iandshöfðingja, amtmanni
BERGI TIIORBERG.
La ndri taracmbættið veitt 7. mal
settuin landritara cand. juiis Jóni Jenssyni.
A m t m a n n s c m b æ 11 i ð ylir norður-
og austurumdæminu veitt 7. maí setturn amt-
rnanni, cand, juris Júlíus Havsteen.
L ö g u m u m a f n á m a m t m a u n a-
e m b æ 11 a n n a og landritaraembætt-
>«í r o m o g u m s, k i p u n f j ó r ð u n g s -
ráöa, fra'slðasta alpingi, synjaö konung-
legrar staðfestingar.
Vr e g a g j ö r ð a r m.a ð u r r.orskur, Ilovde-
nak ingenieur, er alþingismaður Tr. Gunn-
arson hefir útvegað í uinboði landshöfðingja,
samkvæmt tilætlun alpingis og fjárveitiugu,
kom nú með póstskipinu, í pvi skyni að
leggja niður og segja fyrir um vegagjörð lijcr
á landi i sumar.
Laxfróður m a ð u r er og fenginn,
eptir tillöguni alpingis. til pess að feiðast
hjcr um land 1 sumar o. s. frv., sömuleiðis fyr-
ir tnilligöngu Tr. Gunnarssouar. það er
Arthur Feddersen, kennari i \riborg, langmestur
liskifnéðingur 1 Daninörku, og þó vföar sje leit ið,
atkvæðamaður inikill og framfaramaður, og par
á oían sjerstaklega vinveittur fslandi og Í-Iviid-
ingum. Hann hefir verið aðaleiindieki Dana á
útlendum fiskisýningum liin siðari árin, par á
meðal pcirri i Lundúnuui í fyrra. Iiavm hefir
og haft 1 mörg ár rlflegan ársstyrk úr rikissjóði
i viðúrkenmngarskyni fyrir mikilsverð og holl
atskipti sín af llskimálum, visiuó.aleg og verklcg.
pað er eptir pessu mikil von unr, að koma pessa
mannshingað vcrði að góðu .liði. Iíaus ci von
hiiigað með júliferð póstskipsins.
í annan stað er von á síðar í sumar sænsk
um laxamanui, sem er ætlað að kcnna vcrklega
íiskiklak, eiukum laxa í ám og vötnum.
JIKYKJAVÍK, 13. ji'ini 1-s 1.
Y o g f r æ ð i u g u r i n u norski. Nils
Hovdenák ingenieur, fór hjeðan austur til Sevð-
isfjnrðar ineð póstskipinu 11. p. m., eptir l'yrir-
lagi landshóföingja, til pcss aö segja fyiir u.n
vcgagjörð par eystra í sumar, einkum á Vestdals
heiði, eptir bciðni sýslunefndarinnar í Noiður-
múlasýslu í vctur, og sem landsliöfíingi hefir
veitt til 1500 kr, í sumar. Vegfræðinguriim á
ekki að vera hjer lengur en fram í september,
og cr ekki ætla/t til að hann vinni neitt hjer í
suðuramtinu.
Fiskifræðiuguriun, herra Arth*