Leifur - 15.08.1884, Blaðsíða 3

59
þegar kvigan er 18—20 mánaða gtjmul,
skal sleppa henui til nauts, pvi t-f [Ja& er
geymt til muna lengur má ganga að því visu,
að hún verður óviss til undaneldis Hitt er
vlst, að eigi kvigan ekki kálf fyr cnn hún er
Jjriggja vetra, verður liún aldrei góð til mjólk
nr. KállTullar kvigur og kýr skyldi bóndinn
fara vcl rneð að vetrinum, og spara ekki viö
þæ.r mjö] cða úrsigti, en láta þær þó ekki
verða of feitar, þvi sllkt er hættulegt. Ef
svfn cru lil, skyldi bóndinn gefa kúnum óþreskt
korn, cður aðrar hveititeguudir, þvi þó þær
ekki nái öllum kornuuum, tinna svinin þau og
tiua i sig, svo ekkert þarf aö spillast, ef rjctt
er aö farið.
Mat^ir álita tlHereford" •kynvb engu siðra
cnn ((stutthyrninga”, og má vel vera aö svo
sje, þó almcnnt sjc viðurkennt að stutthyrningar
sjeu betri. A nokkurs konar fyrirmyndarbúi í
Ontario er nú veiið að ala upp nokkra unga
giipi af Horeford-kyninu, til aö komast eptir
hve þungir þeir geta oröið, og þegar búiö er
reyna þyngd þeirra, skulum vjcr skýra fra
árangtinum. Gripir þessir voru 16 máaaða
gamlir 1. dcsember síðastl. og voru þá aö
jafnaði 1054 pnnd að þyngd, svo ífklegt er
að þeir verði fullum þiiðjungi þyngri, þegar
búið er að ala þá í 2 — 3 mánuði, og verða
þeii þá í engu á eptir stutthyrninguin.
Ef maður vill velja góöar kartöplur, skal
maður taka einhverja eina, er heilleg er að sjá,
skera hana í tvennt og kreista svo með fingrun-
um, ef þá kemur vökvi svo mikill, að hann lek-
ur í dropatali, er kartaplan ekki góð, og skal
maður varast að kaupa af þeirri tegund. Ef
kartöplurnar eru góðar, eru þær Ijósgular í sár-
ið, vökvarikar, en þó ekki svo ab hann hnígi
saman í dropa, þó'Jmaður þrýsti nokkuð aö kart-
öplunni. Eptir aö maðnr hcíir skorið hana
sundur, skal maöur núa saman pörtunum og ef
þá kemur froöa út við raðirnar og jafnar sig um
kartöjplupartana báöa', þá er hún góö; þess
meiri froða, þess bctri kartapla. Ef kartaplan
er góð. gefur hún það til kynna með þvl, að
livor parturinn hehlur cðrum uppi, þegar sárin
eru lögÖ saman.
----Undir eius og laukgrasið fölnar og fellur
niður, skal nraöur taka upp laukinu, þurka
hann vel i sólskini og láta slðan oían i kjallara
cða á annan stað, þar sem hann geymist kaldur
og raka fri,
— Allir bændur skyldu láta sjer umhugað uin
að plægja scm fyrst á haustin það land, sem
þcir ætla að sá i á 1 æsfa vori, mcð því illgresið
sem vex í akrinum ylir sumarið, heíir þá tíma
til að fúua áöur irost og snjór kemur.
í vitur 7. mar/. koin út 1 blaðinú Leifi
áskorun frá safnaðariuiltrúuuum til íslendinga
lijer 1 bænum aö sækia vel safnaðarfund 9. s.
m. þar var bent á hvaö kristileg uppfræðing
uugdómsins vari á lágu stigi, og vakiö athygli
foreldrauna á þessu máli; þetla sýuist iítil áluif
hafi haft; þaö hciir nokkruiii siunum verið
reynt að íá fólk tii að skrií'a sig í söfuuðinn,
þó eru að eii:s rúmir 130, sem standa skrifaðir
á listffcinii af öllum ísl. lijer í bænum; þar af
margir, sem standa þar írá fyrri lið. liverii-
ig eiga fulltrúarnir að semja við prestiun þegar
haun kemur, cf ekki cru íleiri, er þurfa lians
með, eöa vilja vera safnaðarliinir?
Jeg þykist vita að llciri ætii að skrifa sig
í söfnuðinti þegar presturimi er kominn. En til
hveis eru riienn að dragn það scm lengst? Er
það fyrir úrtölur þeirra, sem ekki eru hlynntir
safnaðarmálum? eða er þessi deyfð þvi að kenna,
að menn eru uppaldir við kúgun rikiskirkjunnar
og eiga þvi örðugt meö að veröa limir i frjáls-
um söfnuöi?
Hjer er h'ver frjáls að iifa án þcss að standa
i nokkru kirkjuíjelagi, ef liann finnur cnga kristi-
lega hvöt bjá sjer til þess. En þelta frelsi
má maður ekki misbrúka sjer til ógæfu, lioldur
á það að vekja liíándi áliuga á ti'úarmálum og
safuaöariifi.
það er ekki byrM fyrir fi.tækan íjalskyldu-
manti að standa 1 söfnuði (oins og sumir halda),
því eí' liann er það ckki, þarf hann aö semja
við prest, i livert sinn er hann þ. rfnast þjón-
ustu liaus, en ef liann er safnaðariimur, er
haim sjálfráður livort liaun lorgar presti nokkuð
eöa ekkert fyrir aukaverk.
Eptir 'safiiaðarlögumiin eru safnaðailiiiiir
skyldir að bórga I sainaðarsjóð cptir efnutn,
en þó er hver sjáifráöur hvaö hum lætnr mikið.
þab er ánægjulegt íyrir hvern sem getur, að
leggja íje til aö laun i þeim presti, sem vel
stendur í stöðu sintii, og gjöra þaö aí' l'rjálsum
vilja, en ekki som skyldugjald, se n jifuað er
niðtir af öðrum. þegar predur sá, sem vjer
höíúm óskað eptir, er kominn, þurfa fulltrúarnir
að semja við hanii, að hve rnikiu lqyti vjer ætlum
að njóta prestsþjónustu, því iieiri. vilja fá hann
til sin, en vjcr mættum ekki missi liann nema
sem ininnst. það sýnir sjerstaklega sá unglinga-
íjöldi, sem hjcr er meðal ísl,, en sem vantar
kristilega uppfræðingu. það væri aumt, cf það
sannaðist á oss, að vjer lrefðum ekki mátt sleppa
úr greipum rlkiskirkjuimar fyrir audlegau dolin-
skap. Euvjeg óska og voua, að það reynist
ekki svo.
þeir sein ætla að veröa í söfnuði síra J. B.,
þegar hann ketnur, þyrt'tu að skrifa sig sem
tyrst, þvi það er kominn tími til að safna lof-
orðuna hjá safuaðariimum, svo liægt sje aö sjá,
aö hve miklu leyti vjer gctum haldiö prest
og goldiö lionum sómasamlega, Almenningur
ræöur hvað hann gjörir 1 þessu ináli, cn hann
þarf að af ráða strax þaö, sem bezt er, svo
lianu þuríi ekki síöar að yörast hirðuleysis síns
i þessurn málum.
Eiun af safnaðariimum,
- • það sr undarlegt hversu ditifir og sinnu-
lausir ínenu cru, að láta nokkuð til sin lievra 1
hinum ýmsu nýleudum. Jeg hjclt þó aö bæud
ur hefðu ætiö nóg til að rita um, þvl það er
með búskapinn eins og hverja aöra starl'sgrcin,
að mönnum er ætið meira og miima ábótavant
í lionum, og bæöi geta og' þurfa að taka sjer
fram i hoiium, og það eru líka jafnaðarlega
ýmsir inenn, scm taka öðrum fram i búnaðar-
störfum, og sem með dugnaði slnuin og áslund-
un og ýnisum tilrauuum og tilbreytingum í bún-
aðarhætti sinum uppgötva ýmislegt. sem liinir
framtaksmiimi þukkja alls elcki til, eu sem þó
gæti cílt hagsmuni þeirra stórum. þvi væri
nauðsynlegt að hiuir framtaksöinu rituðu um
þess háttar og sýndu með því almenningi fram
á ástæðuruar til þess, að þeir væru á uudan
öðrum í búnaðarsökum, þvi ekkert er, sern
vekur mann fremur til dugnaðar og starfsemi,
en heyra af starfsemi og dugnaði annara manna,
og með cngu móti cr þvi veitt betri eptirtekt,
cu el' það cr sctt fýrir ahneuniugs sjónir í opin-
beru þjóðblaoi. Jcg veit aö ísleudingar hafa
þcss liáltar incnn muðal sin í iiýlendununi,
sem aimarstaður, að einn er óðruin framtaks-
samari, og þeir, sem iengst eru komnir á
veg í búnaðarsökuin, geta leiðbeint hinum,
sem skemmra eru á vcg komnir, ijg ekki sl/.t
þeim, scm aö heiman koma árlcgu og ckkert
þekkja til livað bezt hentar þcgar hjer cr
komif.
það cr til (læmis 1 Nýja-íslandi, er bæml-
mn mjög uriðandi að vita, um hvert ieyti urs-
ins be/.t er að fella skóg, til þess haim vaxi
ekki upp aptur og ntn það geta þeir be/.t sagt,
sein búnir cru að iinna það út með reynslunni.
þai lika cr mjög >U'iðamli aö brýna fyrir mönn
um, aðsá ekki cinlaígt sönin teguiul isumu blett-
ina, eins og jcg er hræddur uin að mörguin hafi
iiætt við aö gjiiia i Nýja-Isl. til þessa, hnldur
skipta um og sá mismunandi tcgundum i saina
bleUiuu ár hvert og spara t'kki aö gefa þeiui
góðan áburð, þar sem þess er þörf; cins cr og
nauðsviilegt að plægja þá j '.rð seint á sumiiim
cður að haustiagiuu, cr maður ætlar sjer að
brúlca ári5 eptir, tinkum liali liún aldrei vcrið
jjlægð fyr, En þaö miui mönnum vera talsvert
ábótavant með í Nýja-Islandi.
Á ferð uiinni um Nýja-ísland í suinar
heyrði jcg bændur kvarta ylir plógleysi, og að
þeii liefðu ekki nema ræfia al' liiimm g.milu
stjórnarláus-plóguin og þeir lilytu þvl aö fara
i'á sjer iiýja plóga, þvl fór jeg og fanu ak-
uryrkjuver/.lunarl'jelag það, erjeg hefi auglýsl
1 blaðinu ciöaii og væri aiskilegt að þi ir,
sem þurfa að kaupa pióg og önimr akur-
yrkjuáh, ld í Nýleiiduuni, finndu forstöðu neim
; þess hiussama fjelags áður cun þeir keyptu ami
arsstaðar. Lika fjekk jeg þá til að komast eptir.
niður i Ontario, verði á vjelurn, er brúkaðar eru
til að- taka upp stofiia, þvi jeg var beðinn uin
það af ýmsum, og útveguðu þeir mjer bækiiug
með nppdrælli af vjel, er kostar, þegar hún
verður komin lil Winnipeg, frá 150 -200 doll.
eptir stærð, stærsta $200. iiiiðlungs $175,
minnsta $150. í bæklingnum er vjelinni iirósað
mjögmikiö, cn það cina, s.'tn er að henni fund -
iðer: að þeir sem liafa brúkað lmna, liafa ekki
gctað fundið stofn, cr hún getur ekki dregið
upp, og sje svo, þá borgar það sig fijótlega lyiir
nýlendubúa aö fá nókkiar þeirra, til að vinna
fyrir sig; jeg álít það væri heppilegt fyrir ný-
iendubúa að slá sjer saman f fjelag og fá eina til
reynslu fyrst til að byrja með; 6—10 menn
ættu að geta haft talsvert gagn af henni og
hreinsað talsvert stórann blett íyrir hvern á fáutn
árum, og þá kæmi það ekki þungt á hverh, cf
þcir pöntuðu eina þá minnstu, því eptir þvi cr
vjelum þessum er lýst, álít jeg að ein hin minnsta
þeirra hafi nægan krapt til að taka upp bvern
stofn i nýlendutmi. það væri óskandi að ný-
lendubúar rjeðu það, sem fyrst af, livort þeir
vilja ná t cína þeirra og ljotu mig vita það svo
jcggæti sjeð um pöntun og ílutning á hcnni upp
hin.aö, átur enn vatnavegurinn austur til Out.
tekst af mcð haustfro tum, því skyldi hún ékki*
verða pjrituð fyrri en 1 vetur, þegar þarf að
flytja hana geenum Bandarikiu, þá yrði hún má
skedýrari vegna tollsins, er á haua yrði lagður.
Jeg liefi gleymt að gota þess, að þaö þarf að
eins 2 hesta eða uxa til að vinni með henni.
það er veit að geta þess, aö í sumar þegar
jeg vur á fcrð minni um nýlenduna, þá voru
bæmliir þar að fá brjef frá stjórninni i Ottawa,
þat- sem hún bað þá að senda sjer nöfn þeirra
og utanáskript. ti! þess hún gæti sent þeim eign-
arbrjef fyrir bújörðutn þeirra, og munu nú allir,
sem hafa smt henni nöfn sin og áskript, vera
húnir að fi 'eignarb jef fyrir bújörðuui sinum.
þetta er hinii Ijósasti vottur þess, að stjórnar-
skuldin verður ekki kölluð af þeiin, þar eð þær
bújarðirn.rr voru sú eina trygging, er s'jórnin
hafði fyrir láni þvi, cr ísi. fengu hjá henni; þetta
sem mörg önnur heiðarleg breytni Canadastjóin-
ar, ítl. til lianda, ætti að vera stcrk hvöt fyrir
þá, eklci eiuum.'ir til að ílyija iuu i Cauadariki,
lieldur eiiniig aö kosta kapps um, að koma
l'ram sem nýtir og dugan li meiin í þj'öljelagi rlk-
isius, þogar hiugab cr komið.
Nauðsvnlegt væri að koma i veg fyrir þnð
ef unt er, að útllutnings (lagentar” lieima á Is-
laudi narri íátteka vesturfua, til að fara hæð'
lcngti og kostbæiari Icið in þörf gjörist, til að
ná þeim áfangastað, cr þeir bafa ákv.irfað sjer
bjer I liálfu. 1 sumar hafa menn komið I tvl-
gang að hcimaii, cr hafa verið narraðir til að
taka farbrjef gegnum New York, cn ætlnðu þó
til Winnipeg, þvi þó |.<eir aldrei nema fengju
farbrjelin nokkurn veginn eins ódýr þá leið, þá
cr kostnaðurinn á hinni löngu landleið frá New
York mikið tilfinnanlegri, þcgar menn moga
hrekjast túlklausir 5 dag? á vagualestiuni milli
nranna, sem ekki hugsa um annað en snufa hvert
eeut, er þeir geta náö, út úr ókuuuuui feröa-
möuuum.