Austri - 02.06.1931, Blaðsíða 6

6
AUSTRI
vaks. Hefir sá, er þetta ritar, heyrt alla þessa
menn segja það, að niðurstaðan af þessum
mótmælum hlyti að verða sú, og að öðr-
um kosti væru þessi mótmæli þeim, sem
að þeim stæðu, til minkunnar einnar. Nú
er öllum kunnugt um það, hver urðu enda-
lok byltingarinnar og þykir nú ekki annað
sýnt, en að þessir menn verði að játa sín
fyrri ummæli. En svo undarlega bregður við,
að allir virðast þeir una málalokum betur
en þeir wpphaflega létu í ljósi og hafa jafn-
vel sumir af þeim tekið að sér að verja of-
aníát og mótsagnir bandamannaforingjanna
í Reykjavík.
En til þess mun hafa verið ætlast af
Héðni Valdemarssyni og Ólafi Thors, að
um fleiri atriði en breytta kjördæmaskipun
og virkjun Sogsins gætu ef til vill orðið
kaupmálar á milli foringja íhalds og Jafn-
aðarmanna, og þykir margt benda til þess,
að stofnað hafi verið til undirbúnings að
slíkum kaupmálum hjer, um nokkur atriði.
En það er jafnframt á allra vitorði, að
verkamenn hér á Norðfirði neituðu að eiga
nokkur frekari mök við íhaldið en þegar
var orðið, og sýndu með því, að þó að
þeim yrði í eitt skifti á að láta foringja
sína villa sér sýn, þá væru þeir og mundu
verða betur á verði næsta skifti.
Nú þykir rétt að nefna það, að á síðast-
liðnum vetri var hér háð snörp kaupdeila,
sem endaði með því, eins og allir vita, aö
Jónas Guðmundsson varð að éta ofan í
sig þá fullyröingu sína, að hann skyldi
koma tímakaupinu upp í eina krónu. En
fyrir þá niðurlægingu, sem Sigfúsi Sveins-
syni fannst að hann verða að þola í kaup-
deilu þessari, hafði hann við orð, og mun
enda hafa verið búinn að undirbúa, mál-
sókn á hendur Jónasi, út af framkomu
verkamanna við það tækifæri. En eftir að
sambræðslan um þingrofsmótmælin hafði
átt sér stað, heyröist ekki minnst áþámál-
sókn, og þegar að Páll Þormar var búinn
að kyngja „súra eplinu“, þá munu þeir
Jónas og Sigfús hafa verið orðnir að fullu
sáttir. Og á næsta fundi verklýðsfélagsins
þar á eftir lýsti Jónas yfir því, að hann
„teldi rétt að Jafnaðarmean og íhaldið gengi
saman til kosninga — í þetta skiftið“!!! Má
hiklausl líta svo á, að af sáttmála þessum
hafi Jafnaðarmenn hlotið meiri hagnað en
heiöur.
þegar Jafnaðarmannafélagið var búið að
skipa fulltrúaráð sitþ til að undirbúa fram-
boðið hér í Suður-Múlasýslu, kom brátt í
ljós, að ekki muni foringjum verkamanna
hafa verið með öllu óljúft, að samvinna
gæti tekist með þeim og íhaldinu um kosn-
ingarnar hér, því þar flutti Kristinn Ólaf>-
son tillögu um það, að Jafnaðarmenn hefðu
aðeins einn mann í kjÖri hér í sýslu, en létu
svo atkvæði sín falla á Magnús Gíslason,
sem er frambjóðandi Ihaldsins gegn því, að
í svipaðri mynt yrði goldið frá íhaldinu.
„En við steindrápum það allir saman",
sagði einn fulltrúaráðsmaðurinn, þegar hann
fór að segja frá þessum ráöagerðum bæjar-
fógeta.
En prýðilegast virðist þó hafa tekist um
samningana, þegar kom til þess að semja
kjöiskrá þá, sem kosið verður eftir hér 12.
júní n. k. Frá henni er sem sé svo gengið,
að þar eru fjöldi manna, sem um nýár voru
í skuld fyrir þeginn styrk úr bæjarsjéði. Nú
vill sá, er þetta ritar, enganveginn ámæla
kjörskrárnefnd fyrir það, þó að hún hafi
gefið eftir sveitarstyrk og þannig gefið mönn-
um kost á að neyta atkvæðis síns. Hitt er
lakara, að það kemur í ijós, að um slíka
uppgjöf á sveitarstyrk var alls ekki sð ræða,
nema að sterkar líkur væru fyrir því, að
viðkomandi væri annaðhvort íhalds- eða
Jafnaðarmaður.
það er rétt að geta þess hér, þó ekki sé
ástæða til að nefna nöfn, að ein hjón, sem
alþekt eru að dugnaði og reglusemi, en hafa
mikla ómegð og sakir veikinda kouunnar
hafa orðið að fá styrk úr bæjarsjóði og af
sömu ástæðu hafa ekki að fullu getað lok-
ið greiðslu á húsaleigu til bæjarins, eru úti-
lokuð frá því að neyta atkvæðisréttar síns
12. júní n. k. vegna þess, að þau eru hvorki
íhalds- eða Jafnaðarmenn.
Það er nú á allra vitorði, að Kristinn
Ólafsson bæjarfógeti hefir að undantörnu
verið að skrifa smágreinar í Jafnaðarmann-
inn, undir dulnefniu X, og þar á meðal
eina er hann neínir „Framsóknarréttlæti1'.
Þykir nú rétt að minna hann á, af því að
hann mun, stöðu smnar vegna, öðrum frem-
ur þurfa að gera sér ljóst hugtakið „réttlæti“,
að við samningu kjörskrárinnar í Nes-
kaupstað hefir ekkert „Framsóknarréttlæti“
verið ráðandi.
Sá, sem þetta ritar, hefír fært þaö í tal
við nokkra menn hér í bænum, hvort þá
reki minni til að kjörskrá sú, sem nú skal
kjósa eftir 12. júní, hafi verið auglýst til
sýnis, eins og skylda er um allar kjörskrár.
En enginn kveöst hafa veitt því eftirtekt.
Hvort er nú heldur, að bæjarbúar hafa
tekið svo illa eftir tilkynningum frá bæjar-
fógeta, eða að hann hafi traasað að auglýsa
skrána og þannig orðiö þess valdandi, að
engin lögleg kjörskrá er til ? Hvenær var
hún samin, kjörskráin, sem kjósa á eftir 12.
júní n. k. ?
Sjómaður.
Reykjavíkurvaldið.
( sambandi við kjördæmaskipunarmálið
hefir verið bent á hættu þá, er stafað gæti
af of miklum áhrifum Reykjavíkur á stjórn-
mál og atvinnuhætti í landinu. — Þetta
vilja Jafnaðarmenn kalla „grýlu“. Haraldur
Guðmundsson sagði á Hánefsstaðafundinum
urn daginn, að það væri ekkert til, sem héti
Reykjavíkurvald, að fólkið í Reykjavík væri
fólk sömu tegundar og hvar annarsstaðar á
landinu. — Þetta, um alþýðu manna í
Reykjavík, mun vera rétt, en þó er hægt að
nota þessa alþýðu til meiri áhrifa á stjórn-
arfarið en æskilegt er fyrir jafnvægi at-
vinnuveganna í landinu. — Jafnaðarmenn
vita vel, að það, sem kallað er Reykjavíkur-
valdið er ekki alþýða manna í Reykjavík,
heldur þeir menn, sem hafa fengið hana til
að hefja sig til áhrifa á landsmál. — í
Reykjavík hafa skoðanir íhaldsmanna verið
ráðandi í málefnum bæjarins, og einnig í
landsmálum fram á síðasta kjörtímabil. —
það er nú þegar kunnugt, hvernig þessi
flokkur, sem hefir þungamiðju sína í Reykja-
vík, hefir beitt áhrifum sínum til þess, að
veita fjármagni landsmanna eingöngu í stór
fyrirtæki við sjóinn, og þá helst í Reykjavík,
án tillits til j ess, hvort fyrirtækin voru
heilbrigð eða óheilbrigð. En að gjöra
mönnum lífvænlegt að haldast við út um
byggðir landsins var ekkert hugsað. —
Þessi einhliða og, að álfti Framsóknar-
manna, skaölega pólitík, er hið eiginlega
Reykjavíkurvald, og er það sama va dið,
sem Jafnaðarmenn hafa kallað „auðvald“,
„braskarastefnu" og „lýðkúgun". Með öðr-
um orðum: Reykjavíkurvaldið er auövalds-
hyggjan, versti fjandi jafnaðárstefnunnar á
íslandi. — Nú vilja Jafnaðarmenn ekki
kannast við, að þessi óvinur sé til og segja
að það sé bara „grýla“! Nú gjöra þeir það
sem í þeirra valdi stendur, til þess að koma
þeim fiokki, sem á aðal styrk sinn og yfir-
stjórn í Reykjavíkur-fhaldinu í meirihluta á
þingi þjóðarinnar, með því að spilla hvar-
vetna fyrir Framsóknarfl., sem stutt hefir
Jafnaðarmenn undanfarið kjörtímabil, í að
eyða áhrifum þessa valds (auðvaldsins —
Reykjavíkurvaldsins) á úrslit málefna með
þjóðinni.
Hvernig eiga nú verkamenn í sjávarþorp-
unum kringum Iandið að átta sig á þessari
stefnubreytingu foringja sinna? Mnrgur verka-
maðurinn spyr nú hvort málefnum stéttar-
innar muni bezt borgið með samvinnu við
íhaldið, eða með því nð koma því í meiri-
hluta. — Það er eðlilegt, að fáir trúi því að
svo sé. — Þeir trúa Framsóknarfl., með
Tryggva Þórhallsson og Jónas Jónsson í
broddi fylkingar, betur til að vinna að
skynsamlegum umbótamálum, en „Sjálf-
stæðismönnunum" úr Reykjavíkur-Íhaldinu.
Það sýndi sig í þingrofsdeilunum í vor, að
Framsóknarstjórnin átti meiri ítök í verka-
mönnuin út um land en sumir foringjar
þeirra, er ærzluðust mest með íhaldinu.
Dánarfregn.
Jónína Arngrímsd. kona þorsteins Ólafs-
sonar ökumanns, hér í bænum, andaðist í
fyrrinótt eftir langvarandi vanheilsu.
Ábyrgðarmaður: Árni Kristjánsson.
Prentsmiöja Sig. Þ. Guömundssonar.