Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 24.12.1928, Blaðsíða 4

4
VIKUOTGÁFA ALP7ÐUBLAÐSINS
,,Nú erum við komnir, þú skalt
beygja pig þegar við göngum inn,
hér er lágt,“ sagði læknir; þeir
voru komnir að lágu moldar-
hreysi. „Dálagleg byrjun petta,"
hugsaði prestur, og elti iæknirinn
dimm göng. Læknirinn opnaði
dyr, og þeir stóðu í litillii, en
hreinlegri stofu. Þar lá maður í
rúmi, en steinolíulampi á veggn-
um bar daufa birtu am herbergið.
„Hvernig líður yður?“ Ég
skrapp hingað til að óska yður
gleðilegra jóla, og nýi prestur-
inn var svo góður að verða mér
samferða til að heilsa upp á yð-
iir,“ sagði læknir. Augústínus
pekti Geir varla, hann var svo
innilegur og blíður. En sjúkling-
urinn snéri sér fram.
„Ert það pú, Augústínus, ég
'vissi að pú myndir koma,“ sagÖi
veikur rómur.
„Hildur!'1 kaliaði séra Augúst-
ínus, og eldheitur blóðstraumur
skauzt upp í kinnar hans.
„Verið pið bæði sæl, og gleði-
leg jól,“ sagði læknirinn og vatt
sér út.
Séra Augústínus stóð þarna
holdvotur og starði á Hildi. Það
var sama blíða andlitið og fyrr,
sem hann sá nú, en [>að var ná-
bleikt. Þó skein út úr því sama
barnslega traustið og fyrr. Og
Augústínus heyrði í sifellu eins
og klukknahljóm orðin hennar:
„ég vissi að ])ú myndir koma“.
Hún hafði þá alt af treyst honum,
honum, sem enginn hafði n-eitt
traust á. Hann skildi ekki hvað
þetta var, því að hann var alveg
ringlaður, en það var eins og að
vakna hjá honum einhver skiln-
ingsglæfa á því, að það væri eitt-
hvað að fyrir honutn og fyrir
henni, og fyrir öllum mönnum,
og þó alt í móðu.
„Hvar er barnið?“ spurði séra
Augúsíínus. Hahn vissi ekkert
hvað hann átti af sér að gera, og
sagði þetta heldur en ekkert.
Hildur hafði stöðugt horft á
Augústínus blíðum, bláum augun-
um og svaraði honum nú: „Barn-
að þitt, Augústínus, og barnið mútt
liggur þarna í vöggunni.“
Augústínus beygði sig ofan að
vöggunná og sá sællegt smábarns-
andlit með blá augu, sem horfðu
á hann, — augun hennar Hildar.
Og þegar augun höfðu horft á
hann um stund, kviknaði bros á
barnsandlátinu, þetta ómælisþros,
sem enginn á til nema smábarn,
og. barnið teygði að honum litlu
hendurnar.
Séra Augústínus tvísteig um
stund við vögguna. Það voru ein-
hver öfl, hann vissi ekkert hver,
sem börðust fast um í honum’.
Svo spyrnti mannseðlið — frum-
eðlið, sem hann hafði erft frá for-
feðrum langt frammi á öldum,
þegar þeir hentu sér á hölunum
um frumskóga hitabeltisins, af sér
öllum böndum. Hann þreif barnið
í fang sér og mild, róleg gleði,
— föðurgleðin, vafði sig um hug
hans, og hann gekk að rúminu
og kraup niðiur við stokkinn.
„Geturðu fyrirgefið mér, Hild-
ur?“ spurði hann.
Hildur svaraði engu, en leit á
hann bláum augunum og lagði
hendina á höfuð honum. Og nú
fann séra Augústínus líða um sig
þann straum, sem ekki hafði far-
ið um hann undan vígsluhöndum
herra biskupsins. Og nú varð
hann prestur, nú tók hann vígsl-
una.
Það hafði orðið andvökunóit
fyrir séra Augústínusi, — fyrsta
andvökunóttin, en það var von.
Það biðu hans nú allar þær
spurningar ösvaraðar, sem lífið
var búið að rétta að jafnöldrum
hans og honum líka, en hann einn
hafði látið undir höfuð leggjast
að svara.
Því var hann orðinn þetta sál-
rýra vesalmenni í prestslíki? Það
var peningunum að kenna; h-efði
faðir hans verið fátækur, hefði-
farið um hann sem aðra. Og ef
faðir hans hefði ekki veri-ð ríkur,
hefði líf hans ekki verið iifað í
því áhyggjuleysi, að han-n glataði
tilfinninganæmi sínu, og þá hefði
hann frá upphafi vitað að hann
elskaði Hildi og aldrei við hana
skilið. Það voru peningamiir, sem
ollu öllu illu og hann bölvaði
þeim. Og trúin á guð og verka-
hring hans vaknaði aftur og hann
þakkaði guði, sem hafði bjargað
honum á elleftu stundu undan
fargi þeirra.
En hvað átti að gera, og hvern-
ig átti hann að vinna verk siitt ?
Hann hugsaði og b-ollalagði, og
alt af varð niðurstaðan söm og
jöfn, að til alls þurfti peninga.
Þetta hafði honum aldrei hug-
kvæmst fyrr af því, að hann hafði
aldrei þurft að hafa neitt fyriir
neinu. Svo fór hann að hugsa
vandlega um alt ráð peninganna,
þessara dauðu hluta. Hann sá og
skildi nú, að þeir gátu ekkert
gert nema hendur manna léku
um þá. En þá gátu þeir gert bæði
gott og ilt. Það fór þó ekki eftir
þeim, heldur eftir handbrögðun-
um, sem höfð voru við þá. Það
var auðurinn, en ekki penin-garn-
ir, sem var óvinurinn; meðferð
þeirra, en ekki þe-ir sjálfir; auð-
urinn, en ekki öflun fjár; niður-
skiftin-g fjárins, en ekki það sjáltft.
Alt þetta sá nú séra Augústinus,
o-g nú vissi hann skyldu sína. Nú
skildi hann því sveinnilnn Jesús
hafði fæðst í jötu í peningshúsi,
en ekki í svefnherbergi með ný-
tízku húsgögnum á auðugu kaup-
mannsheimili.
Á jóladaginn stóð séra Augúst-
ínus á predikunarstóinum og las
upp frásögn Lúkasar af fæðingu
Krists, -sem Iögboðið er, og tök
svo til máls:
„Svo að vér, systur og bræður,
megum skilja atbuTð þann, er hér
var lýst, að guðsson, sem átti alls
annars úrkostar, skyldi fæðast í
jötu í peningshúsi, skulum vér í
dag hugleiða orð Matteusarguð-
spjalls í 10. kap., 9.—11. versi, er
hljóða svo: „Fáið yður eigi gull,
né silfur né eirpeninga í belti
yðar; eigi mal til ferðar, ná tvo
kirtla, n-é skó, né staf, því að
verður er verkamaðuTÍnn fæðis
síns.“
Svo fór séra Augústínus að
skýra fyrir kirkjufólkinu hina
spöku viðvörun guðspjallamann-s-
iins við auðinum. Menn skyldu
hvorki safna gulli eða eir í budd-
ur sínar eða í banka, ekki seðla
í veski eða innstæðu á spari-sjóðs-
bækur, og ekki neinu öðru því,
sem til peninga yrði metið, held-
ur ætti hver maður að vinna fyr-
ir þörfum sínum frá degi til dags.
Þeir, sem söfnuðu auðinum, tækju
brauð frá munni annara, sein þá
ekki fengju að vinna þó þs-ir gætu
og vildu, heldur væri ráð þei'rra
og farsæld fengin þeim á vald,
sem auðinn hefðu. Drottinn guð
hefði ekki skapað til þess h-ei-m-
inn, að hann væri spilavíti, þar
sem hverjum, er í hann væri bor-
inn, væri skylt að spila og Ieggja
líf sitt undir. Spilavíti, þar sem
tilviljunin kastaði teningunium
svo, að fyrir suma kæmu upp
af handahöfi tólfin öll, en aðra
tvö augu. Guð hefði gefið mönin-
um vit, svo að þeir bæði í and-
legum og veraldlegum efn-uni
skipuðu málum sjnum svo, að
hag hvers einasta einstakiings
væri borgið. Og séra Augústínu-s
minti á alt það böl, sem gín við
þeim, sem auði hafa safnað.
„Heimskingi! áþessari nóttuverð-
ur sál þín af þér heimtuð, og hver
fær þá það, er þú hefir aflað?“
„En,“ lauk séra Augústínus máli
sínu, „öldum saman hefir verið
alin upp í mannkyninu aurasýki
og ágirnd, og hún er runnin okk-
ur svo í merg og blóð, að hver
-okkar, sem þreifar um fylgsni sál-
ar sinnar, mun finna hana ein-
hvers staðar. Nú skulum við líta
til austurs á altarismyndina af
Kristi, þegar hann er að hreinsa
musterið. Sagði ekki Kristur sjálf-
ur að sál vor væri musteri heil-
ags anda. En úr því að vér viíum
að musteri sálar vorrar er af
aldalöngum vana orðið að mang-
arabúð, þá skulum við biðja þess
að Kristur geri ekki musteris-
hreinsunina endasleppa, en að
ftann gangi um helgidóm hjartans
hjá sérhverjum okkar og reki þar
út víxlarana og steypi niður borð-
um þeirra er með peninga verzla,
svo að hugskot vort megi, í stað
þess að vera ræningjabæli, verða
musteri manngæða og bröð.urkær-
leika til allra manna — allra
landa lits og blands, — en ekki
til eins eða tveggja. Þá mun
heimurinn og mannlífið taka á s-ig
annan svip.“
Þegar séra Augústínus fór úr
stóln-um, mátti sjá mörg svip-
brigði í kirkjunni. En bankaúti-
bússtjórinn beygði sig að heldri
kaupmanni, sem hjá honum sat,
og hvíslaði: „Hann er bolsir
mannskrattinn.'*
Þeir hittust aftur í anddyrinu
að lokinni messu séra Augústínus
og Geir læknir.
„Átt þú ekki ráð á áhöldum
til að flytja veikan mann?“ sagðí
þrestur. „Hildur ætlar að flytja
sig heim núna samstundis. Þú
hjálpar mér með það.“
Læknirinn játti því viogjam-
lðga.
„Og ef þú svo vildir gera svo
vel að koma heim til okkar á
eftir. Bæjarfögetinn hefir, þó
ekki væri það umtölulaust, lofað
að gefa okkur saman í dag þói
heilagt sé,“ sagði sára Augústín-
us.
„Hefurðu tekið eftir því, að
komið er glaða sölskin?“ spurði
læknjrinn og leit fast á prest.
Prestur leit til sölarinnar, tók
í hönd læknis og sagði: „Sol
salutis, — það er sói hjálpræð-
isins.“
Jól.
Jól á jörða! Klukkurnar kalla,
kœrleikssðngvar englanna
hljóma fyrir mennina alla,
en Lotningin hafði clrepið á dyr
er deginum tók að halla,
Jól á jörðu! Klukkurnar kalla.
Nú hœkkar jörðin og hœkkar
i himnesku jólaljósin,
og skuggarnir huerfa úr skamm-
degisbygð,
pá skelfur hið lága og smœkkar,
en friður drottins vefur alt I faðm-
inn bliða sinn
og fagnandi hjartað stcekkar,
pvi lifið i himininn hœkkar.
Og Betlehemsstjarnan yfir brautum
blikar oss í gleði og prautum.
Á eyðisöndum minninga eigci flest-
ir jól
i innstu bygð, að fremstu scevar-
ströndum.
Þar grcer oss Ijúfur lundur,
par Ijómcir himnesk sól,
og vernclarenglar vctka,
i veðrum er par skjól,
en lindin helga liður fram,
par lauga sig mannahjörtu,
en sárin mýkjast og sefinn flýr,
pá signa oss geislarnir björtu.
En helgum ómi klukkurnar kalla,
kcerleikssöngvcir jólanna
hljómct fyrir mennina alla,
en stjarnan fagra b/ikctr yfir
brautum.
Kristján Sig. Kristjánsson.