Alþýðumaðurinn - 18.03.1947, Page 2

2
ALÞÝÐUMAÐURINN
Þriðjudagur 18. marz 1947
Enn nm hatnarmálin
Framh. af 1. síðu.
flutnings- og gjaideyrisdeild, er
einnig hefir með höndum verð-
lagseftirlit.
Engar vörur má flytja til
landsins, nema að fengnu inn-
flutnings- og gjaldeyrisleyfi. Frá
þessu getur fjárhagsráð gefið
undanþágu með auglýsingu, að
fengnu samþykki ríkisstjórnar-
innar.
Innflutnings- og gjaldeyris-
deild er heimilt, ef nauðsyn kref-
ur, að ákveða vöruskömmtun,
að fengnu samþykki fjárhags-
ráðs.
Hlutverk innflutnings- og
gjaldeyrisdeildar er að fram-
kvœma í umboði fjárhagsráðs og
í samráði við það heildaráætlun
þá, er gera ber samkvæmt 3. gr.,
þar í innifalið:
1. Að úthluta.til innflytjenda
innflutningi á þeim vörum, sem
háðar eru leyfisveitingum, og
setja þau skilyrði um hann, sem
nauðsynleg kunna að vera vegna
viðskiptasámninga eða af öðr-
um ástæðum.
Sé úthlutun leyfanna við það
miðuð, að verzlunarkostnaður
verði sem minnstur. Reynt verði
eftir því sem frekast er unnt, að
láta þá sitja fyrir innflutnings-
leyfum, sem bezt og hagkvæmust
innkaup gera og sýna fíam á, að
þeir selji vörur sínar ódýrast í
landinu.
2. Að ráðstafa gjaldeyri til
vörukaupa erlendis fyrir þær
vÖrur, sem eigi eru háðar inn-
flutningsleyfi, svo og til annarra
nauðsynja.
3. Að ráðstaía, ef því þykir
nauðsyn bera til, farmrými í
skipum, er annast eiga vöj'uflutn-
inga til landsins og eru eign ís-
lenzkra aðila eða á vegum
þeirra.
4. Að fara með verðlags-
ákvarðanir og verðlagseftirlit.
5. Að fara með vöruskömmt-
un eftir því, sem ákveðið verð-
ur.
Gjaldeyriskaup bankanna.
Engan gjaldeyri má láta af
hendi án leyfis innflutnings- og
gjaldeyrisnefndar, nema séu
greiðslur vegna ríkissjóðs og
banká eða vextir og afborganir
bæjar- og sveitarfélaga. Lands-
benki' íslands og Útvegsbanki
íslanás h.f. hafa einir kauprétt
á eríendum gjaldeyri.
Þeim gjaldeyri, sem bankarn-
ir kaupa, skal skipt milli Lgnds*
banka íslands og Útvegsbanka
íslands h.f. þannig, að hinn síð-
arnefndi fái einn þriðja hluta
gjaldeyris, ef hann óskar, fyrir
innkaupsverð, hlutfallslega af
hverri mynt, sem keypt er á mán-
uði hverjum. Hlutfalli því, sem
hvor banki fær, getur ríkisstjórn-
in breytt, ef báðir bankarnir
samþykkja. Enginn hefir rétt til
að selja erlendan gjaldeyri nema
Landsbanki íslands og Útvegs-
banki íslands h.f. Þó er póst-
stjórninni heimil slík verzlun
innan þeirra takmarka, sem rík-
isstjórnin setur.
Bannað er að flytja íslenzkan
eða erlendan gjaldmiðil úr landi,
nema nauðsynlegan farareyri,
eftir reglum sem ríkisstjórnin
setur.
Hver sá, sem innflutmngs-
leyfi eða gjaldeyrisleyfi fær,
greiði fjárhagsráði Ú2% af fjár-
hæð þeirri, sem leyfið hljóðar
um, þó aldrei minna en 1 krónu
fyrir hvert einstakt leyfi. Skal
gjaldi þessu varið til að stand-
ast kostnað af fjárhagsráði og
framkvæmd þessara laga. Leyf-
isgjaldið greiðist við afhendingu
leyfanna.
Eflirlit m®5 verðlagi.
Innflutnings- og gjaldeyris-
deild skal í umboði fjárhags-
ráðs og í aamráði við það, hafa
með höndum eftirlit með öllu
verðlagi og skal miða verðlags-
ákvarðanir við þörf þeirra fyrir-
tækja, sem hafa vel skipulagð-
an og hagkvæman rekstur. Hefir
deildin, bæði af sjálísdáðum og
að fyrirlagi fjárhagsráðs eða
ríkisstjórnar, vald og skyldu til
að ákveða hámarksverð á hvers
konar vörum og verðmæti, þar á
meðal hámark álagningar um-
boðslauna og annarrar þóknun-
ar, sem máli skiptir um verðlag
í landinu. Svo getur innflutnings-
og gjaldeyrisdeild úrskurðað um
aðra kostnaðarliði, sem máli
skipta um verðlagningu á vör-
um. Þá getur og innflutnings- og'
gjaldeyrisdeild ákveðið gjöld
fyrir flutning á landi, sjó og í
lofti, þar með talin farmgjöld og
afgreiðslugjöld, enn fremur
greiðslur til verkstæða og ann-
arra verktaka fyrir alls konar
verk, svo sem pípu- og raflagn-
ingar, smíðar, málningu og vegg-
fóðrun, saumaskap, prentun og
því um líkt. Þá getur innflutn-
ings- og gjaldeyrisdeild og á-
kveðið hámarksverð á greiða-
sölu, veitingum, fæði, snyrtingu,
fatapressun og aðgöngumiðum
að almennum skemmtunum og
í Degi 26. febr. s. 1. og 12.
marz eru tvær greinar um hafn-
argerðina á Oddeyri. Sú fyrri á
að heita hernaðarráðstöfun gegn
áskorun Alþýðuflokksfélags Ak-
ureyrar til bæjarstjórnarinnar
um hröðun hafnargerðarinnar,
hin síðari vörn gegn íáeinum
orðum í fullri meiningu, sem Al-
þýðum. leyfði sér að beina til
bæjarstjórnarafturhaldsins.
Skal nú dregið saman það
helzta, sem Dagur og Framsókn-
armenn haía haldið fram í máli
þessu.
Á bæjarstjórnarfundi 25. febr.
s. 1. heldur Jakob Frímannsson
því fram, að sökum athafnaleys-
is vitamálaskrifstofunnar hafi
bæjarstjóri orðið að fá óviðkom-
andi verkfræðing til að gera
teikningu og áætlun að hafnar-
gerðinni á Tanganum.
Hér er sannleikurinn:
Símskeyti, Reykjavík, nr. 48
dags. 3/3 ’47.
„Það vottast hér með að gefnu
tilefni, að Vitamálaskrifstofunni
hefir ALDREI* verið falið að
gera áætlanir eða uppdrætti af
hafnarmannvirkjum norðanvert
á Oddeyri.
Vitamálastjóri.“
Gaman væri, ef Dagur vildi'
upplýsa, hvað Finnboga Rút Þor-
valdssyni var greitt fyrir teikn-
ingu og áætlun sína, sem Vita-
málaskrifstofan hefði gert end-
öðru slíku. Ákvæði þessarar
greinar taka ekki til vöruteg-
unda, sem verðlagðar eru sam-
kvæmt sérstökum lögum, né til
vöru, sem seld er úr landi, eða
launa fyrir verk, sem ákveðin
hafa verið með samningum stétt-
arfélaga.
Ríkisstjórnin skipar, að fengn-
um tillögum fjárhagsráðs, verð-
lagsstjóra, sem gerir tillögur til
innflutnings- og gjaldeyris*
deildar um verðlagsákvæði og
hefir á hendi framkvæmd
þeirra og eftirlit með, að þeim
sé hlýtt. Hann skipar trúnaðar-
menn um land allt til verðlags-
eftirlits. Hann hefir á hendi
allan daglegan rekstur í sam-
bandi við verðlagseftirlitið. Ef
upp rís ágreiningur um skilning
á verðlagsákvæðum, sker inn-
flutnings- gjaldeyrisdeild úr.
urgjaldslaust, ef henni hefði ver-
ið falið það.
26. febr. segir Dagur:
>,A nýlegum fundi hafnar-
nefndar var rætt um þessi mál
(þ. e. hafnargerðina) og bendir
nefndin á — — að — engin á-
œtlun eða fyrirsögn urn það,
hversu haga skuli verkinu liggi
enn fyrir.u*
12. marz segir Dagur hins veg-
ar, að Finnbogi Rútur Þorvalds-
son (ekki Valdemarsson eins og
Dagur segir) hafi þegar lokið ó-
ætlunum um verkið í ársbyrjun
1944, bæjarstjórn samþykkt þær
og bæjarstjóra falið að leita sam-
komulags skipulagsnefndar og
vitamálastjóra. Þetta samþykki
tekur bæjarstjóra tvö ár að fá,
allt fyrir sofandahátt vitamála-
stjórnar, segir Dagur, en Akur-
eyrarbúar munu ékki þurfa sögn
Dags um það, hver sofið hafi.
Svo kemur rúsínan í pylsuend-
anum:
„Það (samþykkið) kom loks
með bréfi dags. 22. jan. 1946“,
segir Dagur 12. marz s. 1. M. ö.
o. að sögn blaðsins sjálfs er sam-
þykkið um teikningar og áœtl-
anir Rúts komnar fyrir rúmu ári,
þegar Dagur segir 26. febr. s. I.
að „engin áætlun eða fyrirsögn
um það, hversu haga skuli verk-
inu, liggi enn fyrir“.
Síðan koma fáein vel valin
orð um óvöndugleik ritstj. Al-
þýðum. í málflutningi!
Framhald á 4. síðu;
Allar verðlagsákvarðanir, sem
samþykktar eru af innflutnings-
og gjaldeyrisdeild, skulu birtar
af verðlagsstjóra þegar í stað,
og ganga þær í.gildi jafnskjótt
og gilda, þar til öðruvísi ei; á-
kveðið. Ákvarðanir skulu birtar
á þann hátt, að þær'yerði.kunn-
ar almenningi á því verðlags-
svæði, er þær ná til. •
Þá eru í frumvarpinu ;ýmis.
refsiákvæði bæði gegn fjárhags-r
ráði og atarfsmönnum þess við:
víkjandi trúnaðarbröti, r svo og
gegn þeim, er vanrækja eða
svíkjast um að gefa fjárhagsráði
og starfsdeildum eða starfs-
mönnum þess í té lögskyldar
skýrslur. •
(Frumvarpið birt í heild í Al-
þýðublaðinu 13. marz sl., fæst
hjá afgreiðslumanni blaðsins).
* Leturbr. Alþm.