Alþýðumaðurinn - 10.04.1951, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUMAÐURINN
Þriðjudagur 10. apríj 1951
Blómgun
landbúnaðarins
Því fleiri traustar stoðir, sera und-
ir framleiðslu íslenzku þjóðarinnar
renna, því meiri líkur eru fyrir vel-
sæld hér í landi. Þess vegna hlýtur
það að vera kappsmál öllum, sem
þjóðarhag unna, að atvinnuvegirnir
blómgist: sjávarútvegurinn, iðnað-
urinn og landbúnaðurinn, en þessir
atvinnuvegir eru nú meginstoðirnar
undir þjóðarbúinu.
Sjávarútvegurinn hefir fengið
mörg skip og fríð í sinn hlut undan-
gengin hagsældarár, iðnaðurinn
miklar byggingar og margar vélar,
landbúnaðurinn aukinn vélakost og
stórum betri markaðsskiþ rði.
Samt sem áður er það svo að
ýmsa erfiðleika þarf að yfirstíga í
hverri þessari atvinnugrein, svo að
þannig hátti um hana að svo sé orð-
ið, sem beztu verður á kosið.
Ef við t. d. lítum á landbúnaðinn,
rekum við, sem eigi vinnum lengur
við hann, fyrst augun í það, hve
stórstígar framfarir hafa orðið þar
á fáum árum. Okkur er ljóst, að
margt veldur þessa: atorka bænda-
stéttarinnar, hin merkilegu félags-
samtök þeirra um verzlun og afurða-
sölu, bælt markaðsskilyrði vegna
aukinnar velmegunar í bæjunum og
svo nú á slðari árum hinn stórum
aukni vélakostur bændanna, en hann
má telja afleiðing fyrrgreindra or-
saka svo og nokkuð nú allra síðustu
árin Marshallaðstoðarinnar.
En við nánari athugun, sjáum við
fljótt, að hér þarf alla gát á. Hvert
hafa nú vélarnar fyrst og fremst
Ient, þær sem í eigu einstaklinga Jiafa
komið? Hvaða bændur hafa getað
bezt búið sér í haginn með auknum
byggingum, aukinni tækni?
Fyrst og jrernst þeir, sem mest
fjármagnið haja haji. Efnahagur
bænda hefir því sennilega ójafnast
mjög hin síðari ár, atriði, sem þjóð-
arheildinni er ekki hagkvæmt. í öðru
lagi hafa bændur mjög misst tök á
hagsmunasamtökum sínum um verzl-
un og afurðasölu, svo að nú er það
skrifstofuvald þessara stofnana, sem
þeim ráða að mestu. Þetta getur
orðið bændum örlagaríkt og hefir
þegar sett þá í spor þjónsins í stað
húsbóndans. En langalvarlegasta \
vandamál landbúnaðarins nú og þar j
með þj óðarheildarinnar í sambandi !
við þannan atvinnuveg er það, hve j
erfitt það er orðið ungu fólki, sem * 1 2 3
til búnaðar vilja efna, að kljúfa þann :
kostnað, sem því er samfara. Jörð, |
húsakostur, áhöfn og vélakostur er |
orðið svo dýrt, að eigi er á færi I
nema fjársterkra manna að hefja ;
búskap, en hins vegar er megin- j
hluti þeirra, sem viljann hafa lil
þess, efnalítið fólk.
Hér er ein meginorsök þess, að
jarðir leggjast í eyði og efnilegir
bændasynir og bændadætur flytjast
á mölina.
Þeir, sem því leystu þetta efnahags
spursmál vel og viturlega, mættu í
réttu lagi kallast velgerðarmenn
þjóðarinnar, því að fólksflutningar
um of í bæina sem og fólksþurrðin
til sveita er alþjóðarvandamál.
Furðu lágt er nú haft um hug-
myndina um byggðahverfi. Er þar
þó um merkilega hugmynd að ræða,
sem vert væri að hrinda í fram-
kvæmd. Þó er hún engin allsherjar-
lausn á þessum vanda.
Stórkostlega mundi það létta ungu
fólki að efna til landbúnaðar, ef jarð
ir væri hægt að fá á erfðafestu gegn
sanngjarnri leigu hjá t. d. jarðeigna-
sjóði ríkis, húseignir hjá húseigna-
sjóði og vélar hjá vélasjóði. Þyrftj
það þá ekki að leggja fram fé nema
fyrir bústofni og yrði slíkl flestum
viðráðanlegt.
Þessu yrði auðvitað ekki hægt að
koma svo fyrir nema smátt og smátt.
vegna þess að bolmagn ríkis eða
sjóða þess í þessu augnamiði yrði
að smáþróast, en sennilegast er, að
þessi úrlausn eða lxk verði affara-
sælust.
SKÝRINGAR MEÐ MYNDUM:
1. Framrœdan er mikilsverður þáttur
í rœktuninni.
2. Margar hendur vinna létt verk með
hjálp vélanna.
3. Heyhleðsluvél.

■

í <-i

Ssi
liililli
■