Dýraverndarinn - 01.03.1939, Blaðsíða 7

DÝRAVERNDARINN
ii
Grunur Bleikalings.
Hrólfur hét ma'ður Hrólfsson, Helgasonar bónda
að Ábæ í Skagafjarðardölum. Hann var húsmaður
á Stóru-Ökrum í Blönduhlíð, er atburður sá gerðist,
er nú verður frá sagt. Þá bjó að Ökrum Þorlákur
hinn auðgi Símonarson og gætti Hrólfur sauða hans
uppi við Grjótstekk, því að snapir nokkurar voru
þar um fjallið, þó að jarðbann væri bið neðra og
víðast hvar um sveitir. Þetta mun hafa verið vet-
urinn 1803.
Hrólíur þessi átti hest bleikálóttan, ágætan grip,
traustan í besta lagi, gæfan og auðsveipan. Vissi
engi maður til þess, að hann hefði nokkuru sinni
reynst styggur í haga, óþjáll eða var um sig. Og
nú var hann í húsi og hafði verið lengi vetrar. En
út mun hann hafa verið látinn dag hvern, er vel
viðraði.
Nú ]>ar svo til á sumardaginn fyrsta, að piltur
sá, er Ólafur hét Þórarinsson frá Stokkhólma, vest-
an Héraðsvatna, vildi komast heim til sín, ef þess
væri kostur. En ekki var hægt um vik, því að Vötn-
in þóttu ófær. Hafði brugðið til þeyviðra síðustu
vetrar-dægrin, fannir leyst og vatn hlaupið á slétt-
lendi. En ekki höfðu Héraðsvötn drepið sig úr
dróma að svo komnu eða af sér varpað megin-ís-
um, heldur brotist upp á stöku stað og.orðið af
mikill vatnagangur. Þótti sýnt, að víða gæti vakir
leynst, þó að heilt virtist yfir að líta. —
Ólafur, sá er áður getur, sótti fast að komast
heim til sín og vildi ekki láta sér skiljast, að Vötn-
in rnundu ófær, uns úr þeim hlypi. Kannaðist við
það að vísu, að beljandi mikill færi ofan isa, en
stæður mundi sá flaumur traustum hesti og vel
járnuðum. Var nú einkum leitað til við Hrólf, því
af einum stofni, þó að mjög hafi greinst og mis-
jafnt sé útlit og þroski. — Einar Benediktsson, eitt
hið andlegasta og spakasta skáld þjóðarinnar að
íornu og nýju, hefir orðað mjög fagurlega hugsun-
ina um uppruna og skyldleika alls lífs, svo sem
hans var von og vísa. — Hann segir:
Eg veit, að alt er af einu fætt,
að alheimsins lif er ein voldug ætt
dauðleg, eilíf og ótal-þætt
urn afgrunns og himins slóðir.
að allir kunnugir vissu, að hestur hans var hinn
öruggasti. En hann skoraðist undan liðveislunni,
uns Þorlákur bóndi kom til sjálfur og bað hann
gera fyrir sín orð. Lét Hrólfur þá til leiðast, þó að
honum þætti í ófæru stefnt og málið fremur af
kappi sótt en forsjá.
-----o-----
Leggur nú Hrólfur af stað og ætlar að taka hest
sinn, er hann hafði áður út látið um morguninn.
En það er af Bleikaling að segja, að nú brá svo
við, að maðurinn fekk hvergi í nánd honurn kom-
ist. Virtist hann ráðinn í því, að láta ekki taka sig,
og fór undan á hlaupum. Þótti Hrólfi þetta nýlunda,
því að hesturinn hafði löngum verið gæfur í haga
og ljúfur í öllum skiftum, vinur eiganda síns full-
kominn. Var og kallaður ,,kvenelskur“ og þótti gott
ldýlegt viðmót. Má engi maður um það vita, hvað
Hrólfur hefir hugsað um tiltæki hestsins. En nú
hljóp honum kapp i kinn og vildi ekki una því, að
klárinn réði skiftum þeirra og ferðurn að sinni. —
Fór og svo, að Bleikalingur varð höndum tekinn að
lokum, er fleira fólk kom til, og eftir mikinn elt-
ingarleik og fyrirhöfn.
-----o-----
Eftir þetta lagði Hrólfur af stað, reið út á isinn
og reyndist vatnið brátt í kvið eða neðan á síðu.
Fór hægt og gætilega, leitaðist við að þreifa fyrir
sér af hestbaki með vatnastöng sinni. Heimafólk á
Ökrum stóð fyrir dyrum úti, óttafult og kvíðið —
og horfði á glimu hests og manns við ofurefli og
dauða. Og áfram þokaðist, hægt og hægt. En er
minst varði hurfu báðir, hestur og maður. Vissu þá
allir, er á horfðu, að þeir myndu i vök fallnir og
liklegast, að straumurinn tæki báða og bæri undir
ísinn. — En bráðlega skaut þeim þó upp, og hafði
maðurinn svaríast fram úr hnakknum og sat nú
á makka hestinum. Straumurinn var mikill og
þungur og bar þá óðfluga niður vökina. Fólkið
horfði á og þótti öllum mikið að orðið og litil von
um líf. En alt í einu reis hesturinn hátt að frarnan
og var hreyfingin svo snögg, að Hrólfur þeyttist
upp á ísinn og fékk einhvern veginn borgið lífi
sinu. — Skildi þar milli feigs og ófeigs, því að
Bleikalingur hvarf í sömu svipan — barst undir
ísinn og sást ekki framar.
Var margt um þetta rætt og þótti mönnum lík-
legt, að hestinn hefði grunað hversu fara mundi, ef
hann léti taka sig að þessu sinni.