Dýraverndarinn - 01.02.1960, Page 6

Stífla í bjóranýlendu. Tvö dýr á stiflunni.
geipimikið eriiði, enda tekur gerð eins nýbýlis eða
nýbýlahverfis oft og tíðum mörg ár, og svo bætist
það ofan á, að viðhald og viðbætur krefjast mjög
mikillar vinnu á ári hverju. Eitt af því, sem menn
undrast mest, þegar þeir virða fyrir sér framkvæmd-
ir bjóranna, er sú staðreynd, að þeir hafa forsjá til
að hafa yfirfall á stíflunni, og kemur það í veg fyrir,
að vatnið verði of djúpt í vatnavöxtum og þrýst-
ingurinn á stífluna of mikill!
Híbýli bjóranna
Sama efni er notað við byggingu híbýlanna og
við hleðslu stíflunnar. Vanalega eru þau grafin inn í
bakka lækjarins eða tjarnarinnar og ávallt hagað
Jrannig, að dyrnar séu aldrei á þurru, hvernig
sem tíðarfarið er. Frá dyrunum liggja síðan göng
upp á við, stundum margra metra löng, inn í sjálfa
íbúðina.
Þess er ávallt gætt, að hún liggi það hátt, að
þangað streymi aldrei vatn úr tjörninni. Þakið er
úr lagi af greinum, og er þess vandlega gætt, að
nokkur hluti þess sé svo þunnur, þó að hann sé
regnheldur, að þar streymi inn loft. Sjálf íbúðin er
tveir metrar á breidd að innanmáli, en utanmál
grunnflatarins getur komizt upp í sex metra.
Eins og áður getur, þétta bjórarnir stífluna með
leirleðju. Þeir slétta hana og jafna með rófunni,
nota sem sé rófuna sem múrskeið. Á sama hátt þétta
Jteir þá hluta híbýla sinna, sem standa upp úr vatn-
inu. Þegar leirlagið er orðið Jrurrt, er Jtað ekki að-
eins vatnsjoétt, heldur styrkir Jrað mjög mikið öll
„mann“-virkin. Veggir ganganna eru að mestu úr
greinum, og á þeint eru hvassir kantar og endar. En
til þess að koma í veg fyrir, að bjórinn meiði sig á
[æim, þegar liann fer út eða inn, eru göngin vand-
lega „múrhúðuð".
Búr bjóranna
Þegar vetrar, leggur tjörnina og lækinn, og oft er
þá svo mikil snjókoma, að ekkert er hægt að athafna
sig í skóginum. Trén standa máski í tveggja til
Jn iggja metra djúpri fönn. Þess vegna safnar bjórinn
sér forða. Hann kaíar tii botns í tjörninni með
granna trjábúta og greinastúfa og fergir þá þar með
grjóti, svo að Jseim skjóti ekki upp. Svo sækir hann
sér börk, Jjegar hann svengir, og ber inn í íbúð sína.
Þar getur liann neytt máltíðarinnar. Hann Jrarf
ekki að óttast ónæði, Jjví þó að einhver vildi nú
brjóta sig inn tii fjölskyldunnar gegnum Jjakið, Jtá
er það enginn hægðarleikur. Nú er allt gaddfreðið
og Jtakið næstum eins sterkt og Jtað væri úr stáli.
Fjölskyldulíf bjóranna
Þegar bjórarnir byggja ekki aðeins nýbýli, lield-
ur nýbýlahverfi, eru stundum einar og sömu aðal-
dyr að fleiri en einni íbúð, og frá Jjeim greinast
göngin sitt á hvað. Þó hafa aldrei margar íbúðir
sörnu útidyr, og sjaldan er rnjög fjölbýlt í byggða-
hverfunum. En hvort sem dyrnar eru fleiri eða færri,
er sambúð dýranna mjög góð og samstarfið frábært.
Allir vinna saman að nauðsynlegum framkvæmd-
um, hvort sem Jjar er um að ræða nývirki eða við-
hald, og allir virðast vinna eftir sameiginlegri og
fyrir fram gerðri áætlun, sem engum detti til hugar
að víkja frá. Og allir gera sér að skyldu að vara við
hvers konar hættu.
En Jjrátt fyrir sátt og samlyndi er síður en svo, að
einn girnist annars húsfreyju. Annað en einkvæni
tíðkast ekki hjá bjórunum, og hjónaskilnaður kent-
ur ekki fyrir.
Þegar að Jjví líður, að húsíreyjan verði léttari, býr
liún sér hægindi úr þurru grasi í baðstofunni, og þar
elur lnín ungana. Þeir eru aldrei færri en tveir og
ekki fleiri en Jjrír. Þeir fæðast sýndir og yfirleitt
Jjroskaðri en ungar annarra nagdýra. Ungarnir nær-
ast eingöngu á mjólk, Jjangað til Jjeir eru mánaðar-
gamlir. Þá taka [jeir að neyta barkar og róta, og
móðirin fer að taka J)á með sér stund og stund út
undir bert loft. Oft og tíðum sér faðirinn afkvæmi
sín ekki fyrr en ntóðirin telur J)au fær til að fylgja
henni út, J)ví að henni er lítið um J)að gefið, að hann
sé að snudda inni, nteðan hún liggur á sæng eða ung-
arnir eru ekki teknir að stálpast. í tvö ár annast
foreldrarnir ungana af mikilli umhyggju, og Jjann
6
DÝRAVERNDARINN