Dýraverndarinn - 01.05.1929, Side 14

40
DÝRAVERNDARINN
mínar og býliÖ mitt, litla kotið harÖbalalega, þar sem
viÖ hjónin böröumst íyrir lífinu, í bliðu og stríÖu,
og börnin okkar fimm fœddust. Þér er ef til vill
ókleift að imynda þér, hvílík fegurð er þar yfir öllu
fyrir sjónum mínum, hve allt er þar hugljúft og bros-
hýrt, hve sólskinið í átthögunum ermikið,blíttogbjart
og hve allt er þar laðandi og unaðsríkt. Ekkert undir
sólunni getur verið yndislegra og fegurra. Þarna er
ættland mitt, faðmur þess og friðsæla. Enginn blett-
ur á jarðríki getur verið mér dýrlegri. Þangað er
eg velkominn, lífs og liðinn. Og í vöku og svefni
þrái eg að komast þangað. Þar yrði eg sælastur.
Þar væri eg heima. — — Eg man vel, að túnið á
Hóli, býlinu mínu, var talið lakast allra slíkra skækla
i sveitinni minni, graslítil móabunga, kargaþýft, og á
því lafði að eins ein belja og vetrungur. Og utan-
túnslægjurnar — ekki þóttu þær beysnar, fyrnungs-
reytingur í grýttri hlíðinni og fenblautar þjóttumýr-
ar, seinslegnar og grasrýrar. En hvað sem
um það er — þetta var býlið mitt á fóstur-
jörð minni. •—- — Eg stari, renni húgarsjón
minni yfir allar þær lendur, sem eg hefi litið hér í
Vesturheimi, frjóar, blómlegar og ávaxtarríkar. En
engin slík lenda finnst mér geti verið jafn-fögur og
unaðssæl, sem ættlandið og gamla býlið mitt heima.
Og mér heyrist austanandvarinn flytja engilmjúkt
ávarp fósturjarðar minnar: Vertu velkominn heim,
barnið mitt! — Hugur minn fyllist heitri og þrálátri
farfýsi til átthaganna. Og heim færi eg, fótalaus og
öryrkja, þótt eigi væri til annars en þess, að fá bein-
in mín geymd i skauti fósturmoldar minnar — ef ...
En farið fæ eg ekki. — Ileimþráin laðar mig og seið-
ir með magni hugsýna og hillinga. En í mig heldur
ástin á þrjátíu og fimm ára vegunaut mínum, kon-
unni minni, sem hér er grafin, og minningin um
ævistarf hennar, kærleiksþel og tryggð. — Það heit
verð eg að efna, að hvila við hlið hennar að loknu
dagsverki okkar beggja.
Minnisstæðar eru mér stundirnar, þegar föður-
land mitt hvarf mér í haf. Efstu bungu Öræfajökuls
bar yfir hafsbrún, og kvöldsólin varpaði á hana leiftr-
andi kveðjuglampa .... Til lands fekk eg eigi horft
.... leit undan . . . . sá allt í þoku .... Mér skildist þá
fyrst, að eg væri að yfirgefa ættjörð mína — myndi
aldrei líta hana framar. Og svipað var því, sem eitt-
hvað brysti mér í brjósti. Eg varð að leita mér styrks
— einhvers staðar. Örlitla stund stóð eg eins og
höggdofa. Svo mundi eg eftir brennivínsflöskunni í
farskrínunni. Þangað fór eg, sem skrínan var. Óvart
kom mér, aS nú var festur við hana poki, og í hon-
um varð mér fyrst fyrir hendi eitthvað hart, sem
eg átti enga von til að væri þar. Eg leysti frá pok-
anum. Von gat eg átt á dauða mínum, en þessu ekki.
Fyrir mér varð hvít og skinin höfuðkúpa af folaldi.
Skrínuna opnaði eg aldrei að því sinni, og brenni-
vínið lét eg óhreyft. Eg settist niður, þar sem eg
var kominn. í fyrstu festi eg sjón á engu. Allt varð
að grárri hringiðu fyrir augum mér, og eg var svo
sem hugstola. Síðan smáskýrðist allt fyrir hugaraug-
um mér. Eg sá hryssu standa yíir folaldi sínu —
hálsskornu. Hún var dapureyg og hrygg, dró andann
djúpt og þungt og lét munninn nema við folaldslík-
ið, eins og hún færði því hinnzta kossinn. Um mig
fór hrollur, helkaldur og nístandi sár, líkt og væri
mér varpað á kaf i krapaelg. Og nú rifjaðist íyrir
mér atburður, sem mér var í rauninni liðinn úr
minni. Fjórum árum áður hafði eg skorið folald
undan hryssu, sem eg átti, til þess eins, að geta
degi síðar selt hana hrossakaupmanni. Og þetta verk
vann eg með þeim hætti, að skera folaldið fyrir aug-
um hryssunnar og láta hana síðan standa yfir likinu
.... Eg varð gripinn angist. Og nokkur andartök
var sem mér hyrfi hugsun og megn. Svo var eins
og spurt væri innst í fylgsnum sálar minnar: Hví
vannst þú, maður, þetta skelmisverk á saklausri inóð-
urástinni ? Eg leitaðist eigi við að svara þessari hugsun
-— gat það ekki. En nú gæti eg leyst úr ])essu með
fullum sanni og jafnframt með blygðun mér í brjósti
.... Eg mun hafa gert þetta af þvi, að margir töldu
fyrir mér, að hryssum yrði minna um, ef folöldum
þeirra væri lógað þeim á sjáandi! ■— -—-
Höfuðkúpan hafði flækzt á ýmissa vegu, og eg
skeytti því engu, hvar hún lægi. Nú var hún þarna
komin. Hver gat verið valdur að þessu? Börnin min
gátu ekki hafa gert það. Eg fekk ekki varizt því, að
hugurinn gruflaSi eftir einhverri úrlausn, þó að þessi
óvænta sýn olli sálarró minni eigi litillar truflunar.
Og huganum varð hvarflað heim að Hóli. Eg hafði
búið um farangur okkar daginn áður en við færum
að heiman, og Flökku-Fríða bar allt að mér, sem
fara skykli .... Flökku-Fríða! .... Gátan var ráð-
in. Hún hafði komið höfuðkúpunni í farangur minn.
Og nú stóð Flökku-Fríða fyrir sjónum mér, stór
og ferleg, grimmeyg, blá og þrútin og ógurlega reið.
Og mér fannst, að aftur dyndi á mér áviturnar, heit-