Dýraverndarinn - 01.07.1963, Blaðsíða 11

AIDUR DÝRANNA
Til hliðsjónar höfð grein í Dyrenes ven,
blaði dýraverndarsambandsins norska.
Allir vita, að meðalaldur mannsins liefur lengzt
rnikið í öllum menningarlöndum heims síðustu ára-
tugina. Þarna kemur margt til. Fyrst er það, að
barnadauði hefur minnkað ákaflega ntikið. Fggert
Ólafsson segir frá því í íerðabók sinni, að algengt
sé, að hjón á íslandi eignist fO—f4 börn, en af
þeim komist aðeins þrjú eða fjögur til fullorðins-
ára.
Sum dóu beinlínis af vanhirðu, kulda og raka,
jafnvel þar, sem ekki var beinn skortur, en önnur
dóu strax úr landfarsóttum og þá ekki sízt barna-
veiki. Þess voru dæmi, að hjón, sem áttu sex, sjö
börn, misstu þau öll sömu vikuna úr þessari skæðu
drepsótt. Þá voru mislingar og inflúenza mjög mann-
skæðir sjúkdómar, enda aðbúð og húsakynni engan
veginn heilsusamleg, svo sem áður er að vikið. Enn-
fremur eltust líka karlar og konur í þann tíð mun
verr en nú. Menn, sem nú eru um sextugt, muna
fólk á sextugsaldri, sem var jafnellilegt og farið
að kröftum og menn eru nú hálfáttræðir eða eldri.
Þarna olli oft þrotlaust strit, án allrar tilbreytingar,
en þó enn frekar einhæfur og stundum óhollur
matur, húskuldi og húsraki. Loks var það, að þá
var ekki um að ræða lyf eða læknisaðgerðir, sem
nú er kostur á fyrir livern og einn, sem á annað
borð er á verði um heilsu sína.
Hvað svo um dýrin? Hve gömul verða þau, tamin
eða villt? Þekking manna á þessum efnum er rnjög
takmörkuð. Við vitum jafnvel fremur lítið um það,
live tamin dýr geta orðið gömul. Kindum er lógað,
eftir því sem bezt hentar hag bóndans — og eins er
um kýr og hesta, og yfirleitt er ekki eftir því beðið
með að farga hundum eða köttum, að þeir verði
sjálfdauðir, þykir meira að segja gustukaverk að
lóga þeim, þegar þeir eru orðnir lasburða. Þó eru
dænti þess, að húsdýr eru látin liía til hárrar elli,
og er það þá oftast talin sérvizka eigandans. Hundar
ltafa orðið tvítugir, en talið er, að meðalaldur
hunda yrði ekki meira en 15—16 ár, þó að þeim
væri veitt álíka aðhlynning og gömlum manni og
þeir yrðu ellidauðir. Fyrir rúmum áratug drap
hundur í Hakadal í Noregi 21 árs kött — og þótti
aldur kisa slíkurn tíðindum sæta, að fréttin var
birt í blöðunum. Hún vakti athygli, og nú var upp-
lýst, að í Danmörku var á lífi 25 ára köttur og þrír
í Noregi hálfþrítugir, einn í Rómadal svo lness,
að hann stundaði enn rottu- og músaveiðar af fullu
fjöri og vitanlega mikilli æfingu!
Fyrir nokkrum árunt drapst á Englandi af fóður-
eitrun 32 ára gömul kýr. Hún var þá kálffull og
hafði mjólkað vel frarn til þess síðasta.
Hestar eru sjaldan látnir verða eldri en þrítugir.
Þegar ritstjóri Dýraverndarans var 12 ára drengur,
var slátrað heima hjá lionum liesti, sem Mósi hét.
Hann var 34 ára. Tennurnar í honum voru orðnar
slitnar, og hann var tekinn að lóðrast illa, en enn
gat hann borið baggana sína og varð spikfeitur á
sumrin. Hann hafði alltaf verið hrekkjalimur, hafði
prjónað og sett margan manninn af sér, sem ekki
þekkti hann. Og síðasta sumarið hans var það
eftir af honum, að í miðri Lokinhamraánni þótti
honum viðeigandi að leika list sína, en á baki hon-
um var maður, sem kippti liart í taumana og brá sér
um leið af baki. Þá datt Mósi á lirygginn í ána.
Ekki varð þess vart, að honum yrði neitt meint af
þessu. Enginn vali er á því, að Mósi hefði getað
náð mjög háunt aldri, ef hann hefði notið álíka
aðhlynningar og gamall maður. Norðmenn vita
niörg dæmi þess, að hestar hafi orðið hálffertugir.
íslenzkur hestur í Danmörku, kallaður Túlli, var
orðinn sextugur árið 1958 og var þá við góða heilsu.
Síðan hefur því miður ekki borizt hingað til lands
frétt um það, hvernig heilsufari hans er varið —
eða livort hann helur safnazt til feðra sinna. En
þess skal getið, að þessi hestur var mikið eftirlæti
eigandans, svo að þegar Túlli var orðinn 36 ára,
var honum veitt frí frá störfum. Var hann síðan
látinn lila rólegu lífi og leikið við hann í mat. Um
aldur kinda veit ritstjóri Dýraverndarans lítið, en
Sléttbakur.
DÝRAVERNDARINN
43