Víðir - 29.12.1928, Síða 2

2
Víðir
- Ke:nur út einu sinni í viku. -
líilstjórh
ÓLAFUR MAONÚSSON.
Sínii 58. Pósthólf 4.
Verð:
Innatibæjar kr. 0;50 á rr.ánuði,
úti uni land kr. 6.50 árgangurinn.
Auglýsingave ð: kr. L50 cm.
þá er það frekar broslegt, að
taka Færeyinga til fyrirmyndar,
einkum þeg.ir þess er gætt, að
þar er um enga lækna að ræba
aðra en hjen.ðslækna og lond-
lækni. Flestu er nú tjaldað, þeg-
ar stjórnarfarið í Færeyjum á
að verða íslendingum til eftir-
breytni.
Nær væri að skygnast lengra
út yfir pollinn, en alstaðar í öll-
um stærri bæjum erlendis eru
aðrir sphalalæknar en hjeruðs-
læknar, nema þar sem hjeruð
eru svo fámenn, að ekki þrifst
i þeim nema hferaðsl. emn, t. d.
norður á Finnmörk og Lapp-
landi — og svo náttúrlega á
Grænlandi.
Jég vona að menn sjái af þessu,
að þ að situr ilia á hjeraðsl. að
tala um, að villandi hafi verið
skrifað um múl þutta. Lækna-
fæðin áður fyr var þess vaki-
andi, að hver varð að gefa sig að
öllum mögulegum læknisstörfum.
Eftir því sem læknisfræðinni hef-
ur farið fram og læknisstörf
orðið margbreyttari, þá hefur
verk<askifting meðal lækna orðið
miklu meiri en áður, og er það
vitanlega til stórkost’.egra bóta.
Sem eðlilegur liður í þeirri fram-
þróun er það, að hjeraðslæknis-
srörf og spítalalæknisstö''f heyri
ckki undir sama mann, því þau
stö-'f eru mjög óhk. Hjeraðsl. er
heilbrigðisfulltrúi ríkisins og á
því að sjá um alt sem lýtur að
sóttvörnum, berklastörfum, heil-
brigðisfræðslu og skýrslugerðum
um heilbrigðismál. þetta er ær-
ið starf, ef það er ræktafáhuga
og verður að vera aðalsíarf þess,
sem það hefur á hendi. Spítala-
læknisstörf eru einnig umfangs-
mikil, ekki síst þar sem um
skurðlækningar er að ræða og
með öUu ófært, að þau sjeu
höfð í hjáverkum. í fjÖlniennum
hjeröðum erlendis fást hjeraðsl.
lítið eða ekkert við almenn lækn-
isstörf, heldur gefa sig e'ngöngu
við embættisstörfum. Svo er hjer
á landi irteð landlækni sem er
heilbrigðisfulltrúi ríkisins fyrir
alt landið, eins og hjeraðsl. hver
í sínu hjeraði. Spítalalæknar verða
aftur að gefa sig aðallega að bein-
um lækningum. Bestu og feit-
ustu hjeraðslæknisembættin eins
og t. d. hjer eru vanalega vei t
eftir embættisaklri. helst þe m,
sem verið hafa áðtir í erfiðum
og rýrum sveitahjeruðum. það
gefur að skilja að spítalalækna
verður að yeJja eftjr alt ööruin
reglum. þess vegna er það fá-
sinna að vilja binda spítalalækn-
isstarfiö við hjeraðslæknisem-
bættið. það hefði veriO sök sjer
ef hr. ÓI. Ó. Lárusson hefðl
viljað láta binda það við sig
persónulega, þá vissu menn að
hverju var gengið. En eins og
hann sjálfur sagði, þá verður
hann ekki eilífur augnakarl eða
himnesk hnúta hjer, og vel get-
ur farið svo, að eftir hann komi
hjeraðsl. sem annað hvort er orð-
in aldurhniginn eða alls ekki fæst
neitt við skurðiækningar. það
getur líka vel farið svo að hann
verði áttræður án þess að segja
af sjer, og held jeg að honum
alveg ólöstuðum, að hann væri
þá orðinn illa fær um að gegna
b.ðum embættunum. h'jeraðsl.
fá að vera í embætti meöan þeir
geta skrifað skýrslur, t. d. Ijet
einn nýlega af embætti eftir að
hafa verið læknir í 50 ár og ann-
ar er í embætti enn, sem er að
nálgast þann aldur.
Sá unda.Iegi hugsunarháttur hr.
ÓI. Ó. Lárussonar, að hjeraðsl.
eigi að sjálfsögðu að hafa einhver
sjerrjettindi við spítalann, er
ekki eingöngu sprottinn af eigin-
girni. Honum væri gert rangt tii
ef það væri sagt um hann. Hann
er meðfram sprottinn af þeirri frú,
að embættismenn liafi einhvern
guðdómlegan rjett fram yfir aðra
synduga menn. Sú trú var mjög
aimenn fyrir 150 árum síðan.
Konungurinn vá’r skoðaður sem
eigandi landsins og jijóðarinnar
og hafandi heimild til að hagr.ýia
sjer hvortveggja eftir eigin geð-
þótta á sama hátt og óðalsbónd-
inn hagnýtir sjer jörö s;na og
kvikfjenað. þeir, sem voru kon-
unglegir err.bættismenn, höfðu þi
skyldu að vera konunginum trfir
þegnar, en Htlar eða engar skyld-
ur gagn-'art fólkinu. Stundum
seldi konungurinn eða leigði
embættin, þ. e. a. s. rjettinn til
að hagnýta sjer almenning. Fólk-
ið og auðvitað embættismenn-
irnir líka litu svo á, að rjett
þeirra ætti ávalt að meta meir
en rjett fólksins, af því að þeir
höfðu öðlast hann frá eigar.da
fólksins, konginum, sem aítur
hafði öðlast þann eignarrjett fyrir
Guðsmáð. Eftirfrönsku stjórnar-
byltinguna fór þessi hugíunari
háttur. að smá breytast, menn
fóru að láta sjet detta þr.ð í hug.
að embætíisinennii nir væru til
fyrir fólkið en ekki fólkið fyrir
þá, og nú líta flestir svo á, að
embættismennirnir ;j:u hjú þjóð-
arinnar, sem eiga að gegn ákveð-
nim skyldum fyrir ákveðna
borgun.
Hjeraðsl, virðist vera nokkur-
um mannsöldrum á efiir tíman-
um að því er snertir skilning á
embætti sínu. Hann virðist ekki
skilja það, að hann fær laun úr
ríkissjóði fyrir það, að taka á
sig skyldur fram yfir embættis-
lausa læktia, en ekki til þess ;;ð
taka undir sig rjettindi fram yflr
þá, t. d. einokun á útlendum
sjúklingum. það Á ekki að þurfa
G. J. Johnsen.
Fiskimenn. Notið eingöngu
\xí ^ÍU^aó k $ö\\ Ös-to.
Fást f
Verslun jr. john^eu.
*
n
X
X
Fiski I í n u r,
belgir, faumar, maniila, olFufainaður fæ&t
*
ij
ii Versíun G- J. Johnsen
að borga neitt af almannafje
fyrir það, að taka að sjer svo
stórkostleg iorrjettindi, það fást
nógir til að þiggja þau, þótt ekki
sje gefið með þeim.
Öll grein hjeraðslæknis mið-
aði að því að dr&ga athygli
bæjarbúa frá því, að þeir eða
umboðsmenn þeirra í bæjarstjórn
hafa allan rjett til þess að ráð-
stafa útlendum og innlendum
sjúklingum, sem á sjúkrahúsið
leggjast, eftir því sem best hent-
ar fyrir bæjarfjelagið. Hann reyn-
ir að fela þá staðreynd. að hann
hefur engan rjett til að stunda
hina útlendu sjúklinga á sjúkra-
húsi bæjarins, nema bæjarfjelagið
veiti honum þenna rjett, annað-
hvort opinberlega og formlega
eða með þegjandi samþykki.
þennan sannleika getur hann
ekki skilið vegna hinnar úreltu
18. aldar skoðunar, að hagsmun-
ir hans eigi að sitja í fyrirrúml
fyrir hagsmunum almennings,
vegna þess að hann er konung-
legur embættismaður. Hjeraðsl.
stingur upp á að bæjarsjóður
verði látinn greiða öðrum iækni
hjer styrk, til þess að hann geti
sjálfur notið einokunar á útlend-
ingum. þannig vill hann skifta
með okkur verkum. Sjálfur á
hann t viðbót við laun sín að
fleyta rjómann í friði aflæknisstörf-
unum, en starfsbróðir hans á að
fara á bæinn. Hveruig líst mönn-
um á þá tilhögun? Hvað verða
margir, sem fylgja hjeraðsf. að
málum með þessa síðustu tillögu
hans í málinu? Hvað verða
þeir margir, sem vilja láta bæjar-
sjóð borga styrk eða öflu held-
ur skaðabætur til læknis bæjar-
ins fyrir það að honum er bolað
frá jafnrjetti við sjúkrahús bæj-
arins? hverjir vilja láta hækka
á sjer útsvörin til þess að hjer-
aðsl. geti fengið að hafa einokun
á útlendinga praxis?
Hagsmúnir hjeraðsl. og hags-
munir bæjarbúa rekast hjer á.
Og hjer er um meiri hagsmuni
að ræða fyrir bæjarfjelagið held-
ur en nokkur þúsund krónur á
ári. í næsta blaði skal jeg skýra
það nánar og gefa ýmsar upp-
lýsingar, sem sumum mun þyxja
fróðfegar. Jeg vil skora á bæj-
arbúa að athuga þær og veita því
síðan eftirtekt, hvort trúnaðar-
menn þeirra í bæjarstjórn meta
meira hag heildarinnar eða eins
einstaklings. (Frh.)
P. V. G. Kolka.
Símfregnir.
Eriendar.
Frá París er símað, að Poin-
I
caré hafi heitið konum sama
kosningarjetd og körlum.
Sjerfræðinganefnd hefur ver-
uð skipuð til þess að gera til-
lögur í skaðabótamáli þjóðverja
og bandamanna. Bandaríkjamenn
taka þátt í nefndinni.
Skærur halda enn áfram í
Afghanistan og pecsneska Belu-
chistan. Amanullah Afghanakon-
ungur mun enn halda velli.
Uppreisnin breiðist út, en úr-
slit eru óviss.
Frá London er símað, að
Bretar ætli að kaupa alia árs-
framleiðsiu timburs í Rússlandi
næsta ár.