Víðir - 09.12.1944, Page 3

V I.Ð ! R
DiZir
komur ut vikulega.
Ritstjóri:
MAGNÚS JÓNSSON
Sími 155 Póst.hólf 15
EyjaprentsmiKjan
sufldid.
ii'tir þ\í sem samgöngur milli
Reykjavíkur og Vestmanneyja hafa
torveldast, einkum síðari hlúta
lik.ta st.íðsáranna, hefir áliugi
Eyjabúa hneigst meir og meir að
llugsamgöngum.
Bæjarsíj'.r.iin ákvað [tví í fyrra
vetur að láta rannsaka inöguleika
á fl„gv l’argerð hér, og fól jafn-
framt Júngmanni kjördæmisins að
leita hóíanna um styrk til þess frá
ríkinu.
Á J)ing'.i7ti í fyrra vetur var frest
að að taka ákvörðun um flugvallar-
mál landsins. En nú hcfjr þingm'að-
urinn J. J). J., endurnýjað styrk-
beiðnina og er nú svo langt kom-
ið að fjárhagsnefnd hefir fallist
á að vcita á fjárlögum 1945 300,000
|)ús. kr. til flugvallargerðar hér.
Eftir góðuin heimildum má ætla að
þingið samþykki J)á fjárveitingu og
flugvallargerð geti hafist hér J)eg-
ar á næsta vori.
Við rannsókn llugvallarstæðis
hér koni' í 1jós, að nothæfur flug-
völlur yrði svo dýr að bæjarbú
um væri um megn aö taka á sig
þá byrði án styrks frá ríkimt. það
er líka varla liægt að dei|a um
það, að ríkissjóði er skylt að leggja
fram fé til samgöngubóta við Vest
maniiaeyjar, J)egar varið er miljón-
um króna árlega til vega- og brúa-
gerða vítt og breitt um landið,
sem Vestmanneyingar hafa lítið
gagn af. En seint mun verða brú-
að sundið miHi ‘'iands og Eyja,“
á líkan hátt og ár eru brúaðar. Yf-
ir það sand mun framtíðarbraut-
in verða um loftið.
Við, sem hér búum, finnuin það
best, hvað samgönguólagið er
bagalegt. En þeir, sem fjær búa,
geta kannske skilið að stærsta ver-
stöð landsins Jmrli margs með, og
að margur þuri,i í ýmissum erind
um að sk.cppa til Reykjaví uir, sem
er miðstöð allra viðskipta. En [)ó
að erindið kosti ekki nema eins
dags dvöl, þá mega ínenn nú bíða
minst viku eltir því, að gcía komist
heim. Sú dvöl verður inorguin ærð
ið dýr.
það e. því ósaandi að nothæíur
flugvöllur verði fullgerður hér á
næsta sumri.
Um lóðagjaldahækkunina.
Á síðastliðnu ári hóf bæjarfógeta
skrifstofan hér að innheiinta veru-'
egan hlata af Lðargjöldum með
rúmlega 100 prósent hækkun frá
því, sem verið hafði. Ég hef orð-
ið þess var að nokkuð alménnt
halda gjaldendur að ég og með-,
starfsmenn mínir í fasteignainati
eigum hér sök á, og jafnvel hafa-
samir beinlínis haft það cftir bæj-
arfógetanum að við ættum sök á -
þessari hækl.u". Vcgna þessa mis-
skilnings sem viljandi eða óviljandi-
áefir verið komið inn hjá almenn
ingi þykir mér hlíða að fara nokkr’
m orðum um lóðagjöldin og
reista að leiða menni í allan sann-
íeika um þetta mál.
Elstu húslóðirnar hér í Eyjum
eru léigðar fyrir mjög lága le'igu
en um 1923 er leigan komin upp í
kr. 30,oo á ári fyrir hverja 240
fermetra húslóð. Nálægt 1932 ei
farið að iiota ný eyðublöð undir
lóðasamninga og er í þeim það
nýmæli að leigan skyldi aldrci vera
undir 5 prósent af fasteignamati.
xclestar íbúðarhúslóðir í bæuun.
voru virtar tjl fasíeignamats á kr.
1200,oo. þetta mat gekk í gildi
1932, eða um svipað leyti og 5
prósent ákvæðið kom inin í sainn
ingana. Leigan hefði því átt að
vera kr. 60,oo á ári, ef ákvæðinu
hefði verið beitt. Ekki veit ég um
orsakir þess að þáverandi bæjar-
fógeti Kristján Linnet krafði ekki
lóðargjöld samkvæmt 5 prósent á-
kvæðinu, en trúlegt þykir mér að
honum hafi þótt ákvæðið svo frá-
Ieitt að ekki kæmi til mála að
innheimta samkvæmt því. Samkv.
lögunum um fasteignamat ber að
taka tillit til allra endurbóta á lóð-
unum við ákvörðun á fasteigna-
mati þeirra. Jiannig til dæmis að ef
lóðin er girt, ræktuð eða á heiini
skrautgarður á þetta allt að verka
til hækkunar. 5 prósent ákvæðið
inundi því verka sem hegning á
inenn fyrir að gera lóðunr sínum til
góða, það er að leigan mundi fara
stighækkandi eftir því sem lóðin
væri snyrtilegri og meiri bæjar-
prýði. þrátt fyrir þetta ákvæði
fasteignamatslaganna var þelta lag
ekki viðhaft, lóðirnar voru yfir-
liöfuð ckki látuar hækka vegna cnd
urbótanna, var þetta gert með sam
þykki formaniis yfirfasteignamats-
nefndar Bjarna Ásgeirssonar eitir
að ég hafði bent honum á þetta
bandvitlausa ákvæði í lóðasamn-
ingunuin. Fasteignamat okkar á
lóðum yfir höfuð var ekki til hækk-
unar frá fyrra mati, en hinsvegar
hækkaði y i fas eig .anutsne nd
Lðirnar lít.lshát.ar eða venjuleg-
ar húslóðir um kr. 203,oo í flest-
um tilfellum.
Af framansögðu vænti ég að
flestum Verði Ijóst að fasteignamat
inu eða þeim, sem að því unnu
/erður ekki kent um lóðahækkun-
ina. Mat á venjulegum húslóðum
heifijr í flestum tilfellum ekki hækk-
að nema ca. 8V2 prósent en hins-
vegar innheiintir nú bæajrfógetinn
lóðagjöld með 100 prósent álagi og
þar yfir. Ef þcssi Ióðagjöld fá að
.’iðgangast fara lóði. að verða
íokkuð dýrar hér í Eyjum. Nokk
að mun það algengt að menn verði
að kaupa hvern fermeter á kr. 5
og síðan aö greiða ríkissjóði leigu.”
Alme..nt er nú orðið að lá.a
.xverju húsi fylgja 400 fermetra lóð
en almennt kaupverð hennar
.nundi vera ca. kr. 2000,00.
Leiga til ríkissjóðs mundi verða
ca. kr. 100,oo á ári, cða sem svar-
,r sparisjóðsvöxtum af 3—4000 kr. -
-óðin er J)á ráunverulega komin
upp í 5— 6000 kf. én cftir er að •
reikna lagfæringu á lóðinni.
. sjáliu sér SA'iptir það minstu
,náli hver orsök eigi á þessari
hækkun, hitt er mergurinn málsins
i.t og verður að vænta þcss að
o fá þessu vitlausa lóðagjaldi af-
þar verði ekki bæjarfógeti þránd-
ur í götu bæjarbúa.
Páll þorbjörnsson.
ATMUfiASEHD
við grein hr. Páls þorbjörnssonar.
Allsherjarmat á fasteignuin til
peningaverðs fer fram tíunda
hvert ár, svo sem kunnugt cr.
Eftir að matið frá árinu 1930,
er staðfest var 1932, var komið til
framkvæmda, kom eigi til greina
hækkun á lóðaleigu hér, þrátt fyr-
ir liækkun á peningaverði lóðanna,
af þeirri ástæðu, að í lóðasamn
inga hér við umboðið hafði ennþá
eigl verið tekið upp ákvæði um að
binda Ióðarjeiguna við nafnverð
lóðarinnar að peningaverði, lieldur
haldið sér við upphæð, er ákveðin
vair í ‘edtt gkipti fyrir öll og var hin
samá fyrir hverja cinstaka, gilda
húslóð, 600 ferálnir, 30 kr. árs-
leiga, cr að vísu var allinikil hækk-
1111 frá því, cr áður liafði gilt.
Um Jieit" geta lóðaleigendur
sjálfir fullvissað s'g með því að
athuga samniuga sína, sein og það
að þeir er hafa lóðarsamninga frá
1932 að frá og með því ári er
fyrst tekið upp sem viðbótará
kvæðlj í lóðarsamningana, sem síð
an heíir ha'.dist, að lóðarleigan
inegi ekki vera lægri en 5 prósent
af nafnverði Ióðarinnar. Nú eru
tóðirnar er ræðir um í samningn
um, sem staðfestir hafa verið á
árunum 19^2—1940 komnar undir
fasteignamatið síðasta, er lögfest

var 1942. Hlaut því útkomait ‘
verða sú, að leigan eftir húslóð1
sem leigðar eru ineð ákvæði **
kvöð um að eftirgjaldið miðist ^
vissa hundraðstölu af peningavef'
Ióðarinnar eftir matií svo sem áf
sér stað með leigusamningana h
frá 1932 og síðan, að leigan h*Þ
raunverulega væri reiknað cti
lóðarverðinu, er búið var að ftv
festa lóðamatið, enda svo ákveð'
af stjórnarráðinu. þetta hefði tflai
nefndarmaðurinn átt að víta.
Við lóðarverðið eins og það k«!
ur frani í fastcignamatsbókuflti1
verður því að miða, er lóðarleig*
er reiknuð.
Mikjll fjöldi húslóðanna hér ‘
af vcnjulegri stærð er að pefliflí'
verði samkvæmt matsbókum kov
inn upp í kr. 1400 hver húslói
Er þá auðvelt að reikna leiguna* '■
prósent af matsvcrðinu.
Öllum, scm þess óska, er greiði1
aðgangur að löggiltum niatsbókié
hér við embættið til þess að SJ;
með cigin augum hvernig við iU1
ir um lóðalcigu og matsverð lóð!
Hiáfa margir notfært sér það
getað fullvissað sig um samræm11
milli hækkaðrar lóðarleigu og hi1'
staðfesta matsverðs lóðarinnar.
þetta, sem hér heíir verið sag*
er kjarni málsins.
Vísað er á bug, sem alröngúf,
ummælum mn að sveigt hafi vcP
nokkru að matsnefndinni hér, cð'
henni kennt um téða hækk***1
Nefndin mun sjálfsagt við ákvöi"
un fasteignamatsins hafa farið c
ir bestu sannfæringu, en hinu vaf
heldur ekki komist hjá, eins
skýrt er hér að fratnan, að öh™
vjð matsverð lóðanna, þar sein 3
kvæði sjálfra samninganna náðu
Stendur þannig þangað til fl*f*'
mat fer fram, er kann að hafa c*11
hverjar breytingar í för með scS
Læt svo útrætt um þctta al
sinni.
Sigfús M. Johnsefl-
Dánardægur
Tvær góðkunnar og merkar k°
ur önduðust hér f bænum s.I. i,ial1
uð::
Frú Rósa Eyjólfsdóttir í Þ°
laugargerði 76 ára gömul. Var
ekkja eftir Jón Pétursson,
hú'1
sflú^
áí'
sem dáinn cr fyrir allmörgu*n
um. Börn þeirra hjóna voru- c»n c
dáíin á jundan henni. (
Ólöf Lárusdóttir á Kirkjuból* **^f
82 ára gömul. Hún var ekkja
Quðjón Björnsson, bónda, sem
inn er fyrir nokkrum árum-
Af börnum þeirra hjóna er
lífi: Lára húsfreyja á Kirk.H*'3"
og Björn trésmíðameistari n*1
settlur í .Reykjavík,
eftí*
dá'
VíÐÍ R
I |
g Hjartans þakkir votta ég öllum þeim, sem glöddu mig og 1
1 sýndu mér vináttu á áttræðisafmælí mínU. 1
s s
Sigurbjörg R. Pétursdóttir
Vegamótum Vestmannaeyjum.
Mcira ljós
Hin nýja mótorvél í Rafstöðina
0n* hingað loks í haust
lnót Kom hún nær hálfu ári síðar,
Pn henni hafði verjð lofað. En
ekki er allt fengið þótt aflvélin
Sc komin, því enn vantar sjálfan
Rafalinn.
Hann fó'e í hafið ineð Goðafossi.
«ú hefir bæjarstjórn tekist að
f<á til bráðabirgða mikið minni rafal
scn* vonandi bætir Ijósin að tals-
*erðum mun, svo ljósin verði bjart
ar* en þau hafa verið að undan-
förnu. 1 1
Vé'l þessi nefnist Worthington
ha. Qömlu vélarnar þrjár, sem
nn eru f gangi, eiga að framleiða
samtals 330 hestöfl, en þær eru
Vafaiaust farnar að slappast nokk-
**ð af eðlilegu sliti. þar sem tvær
Peirra eru þýskar og ein svensk
'e*ðir af sjálfu sér, að ómögulegt
er að fá varastykki frá verksmiðj-
Un* Þeim, er hafa framleitt þær,
n’eðan ófriðarofsinn er í fullum
Sangi.
Það er ofur eðlilegt, að notkun
ra sfrauins fari hér ört vaxandi,
)ar seni byggð erú 10 til 20 íbúð
ar ns á hverju ári og íbúðum
jðlgar jafnvel hálíu meira. þá eru
*'** inörgu útvarpstæki allþung á
rafstraumnum, einmitt þann tíma
s°larhringsins, sem Ijósaþörfin er
!"es> Þegar hin nýja vél kemst
1 goðan gang, ætti að verða nægj
, cSt rafniagn hér um eitthvert
arabii.
^manleikur.
r ikfélag Vestmannaeyja sýndi í
Ur'rki öldj gamanleikinn, Hrepp-
Q^r’nn a Hraunhamri, eftir Loft
jn "'nndsson. Var þetta frutnsýn
eiuh'vT" Var 1TlÍög vel tekið’
trúa h‘rlCÍtt Vei '^'^*""1 Þe*r> se***
r,M ^111"*1'! ganila sann’.eika að
f ‘ Sé h°,t að hlæja> ættu ekki að
tæk-t ^ að S'á Ie*,{*nn meðan
‘Akifjerj gefst.
Ilmvetn
3 tegundir.
BJÖSSI, Bárugötu 11.
Etcknasjóðurinii
Styrkumsóknir úr sióðntini send
ist undirrituðum fyrir !5. des..
JES A. GÍSLASON .
Loftskraut
geysilegt úrval.
BJÖSSI, Bánigötu 11.
lóla-
pappir,
merkimiðar,
límmiðar,
kort,
bönd.
BJÖSSI, Báiuigötu 11.
Mjög margar tegundir af
Kerta stjökum
BJÖSSI, Bárugötu 11.
1-3 herbergi
fyrir 3 menii óskast á leigu nú
þegar. Há leiga. Afgr. v. d.
Déearfregeir
Frú Snjáíríður Hildibrandsdóttir
lést á Sjúkrahúsinu hér að morgni
þess 3. des. s. 1.
Hiún var kona Björns Guðmunds
sonar frá Vesturhúsum.
Áttu þau hjón ciim son barna
og fósturson ólu Jiau upp.
Nýlega er látin frú Sigrún P.
Blöndal, skólastýra á Harormsstað
gáfuð kona og mikilhæf. Hún var
rúmlega sextug að aldri.
Það er án efa hvorgi meira úrval af
Leikföngum
en hjá
Djðssa,
Bárugötu 11
Lmm | ■■ I
ogtok.
Samkvaemt beiðni bæjargjaldkei ,i f. h. bæjarsjóðs Vestmannaeyja
fl I ÚRSKURÐAST
hér með, að Lögtak skal fram f.ira að 8 dögum liðnum frá dag-
setningu þesea úrekurðar á ógreiddum en áföllnum útsvörum fyr-
ir árið 1944.
Bæjarfógetinn í Vretmaiinaeyjum 22. nóv. 1944.
II Sigfús M. Johnsen
Ungur reglusamur maður óskar
eftir
Herbergi
í vetur. — Afgr. vísar á
Ungan mann, sem verðoy í sigl-
ingum í vetur vantar
Herber^i
Upplýsingar á afgreiðslu blaðsins.
Nýkomið
Kvenundirföt margar teg.
Kaffidukar.
Nærföt úr prjónasilki.
Náttermar, Nátttreyjur Náttkjólar.
Svartir undirkjólar og sokkar.
Kjólablóm, margar tegundir.
Smábarnafatnaður allskonar.
Kjólar á 6 mánaða og upp í 6
ára aldur.
Drengjaföt frá 2 ára til 8 ára.
Undirföt á telpur.
Peysufatasctt margar teg. tilbúin.
Hierra frakkar 6 litir.
— skyrtur.
— bindi.
— nærföt prjónasilki.
Allskonar peysur á konur, karla
og böru.
VERSL. GlSLl WÍUM.
úólamnölar
og allskonar sælgæti.
BJÖSSI, Bárugötu 11.
Tækifærisgjafír
öurstasett fyrir dömur.
Burstasett fyrir lierra.
Undirföt, kveiina, úr prjónasilki.
Skrifmöppur, margar teg.
BJÖSSI, Bá;iigötu 11.
<3iólati dssRraut
Kulur,
Snjór.
Flögg, og m. m. fleira.
Engiahár.
BJÖSSI, Bárugötu 11.
þEIR, sem eiga kjöt í reyk hjá
mér, eru beðnir að vitja þess á
laugardaginn 9. 12. frá k|. 6—7
e. h. eða sunnudag 10. 12. kl.
9-10 f. h.
Magnúa Magnúason.
TILKYNNING TIL
SJÓMANNA.
Hefi fengið efni til líminga ofau
á gúmmístígvél.
ÓLAFUR GUÐMÚNDSS.
Flatir 12.
AUGLÝSIÐ í VÍÐI