Víðir - 11.06.1949, Qupperneq 4

íslands Hroínisfiimenn
lifðu timamóí í venn,
þó aó töf yrði á framsóknarleið,
eftir súbyrðtngs för
kom hinn segíprúðá knör,
eftir seglskipið véiknúin skeið.
En þótt tækjum sé breytt,
þó er eðiið samt eitt,
eins og æflunarverkið, er sjómannsins beið.
ÖRN ARNARSON
Ur verinu
Afli hefur verið heldur rýr í
dragnót þessa viku. ísleifur kom
þó í gær með 6 lestir af kola og
Ófeigur með 4 lestir. Margir tog
bótar eru nú að hætta. I gær
kom Baldur með 12 lestir.
Þýzkalandsmarkaðurinn. Mjög
er nú rætt óstandið ó markaðn-
um í Þýzkalandi þar sem marg-
ir farmar af fiski hafa verið
lótnir í gúanó. Erfitt getur orðið
fyrir ísle'ndinga að nó aftur
samningum þar, sem jafnast ó
við núverandi samninga. Þjóð-
verjar vilja líka vafalaust veiða
sem mest sjólfir þann fisk er
þeir þarfnast.
Vekur til athugunar. Þessir at
burðir vekja íslendinga til um-
hugsunar um, hve brezki mark-
aðurinn, sem tekur við megin
hlutanum af íslenzkum sjóvar-
afurðum, er mikilvægur og
hversu íslendingar búa þar við
góða aðstöðu borið saman við
margar aðrar þjóðir. Myndi ís-
lendingum t. d. ekki þykja lítið
að fó aðeins að landa í Bret-
landi 3 „túra" ó óri ó hvert
skip, eins og Svíar mega hafa.
Miklar takmarkanir eru einnig
í Bretlandi ó löndun ó fiski fró
Noregi. Það verður aldrei um of
vakin athygli ó því hversu
mikil nauðsyn íslendingum er ó
að gæta vel sinna gömlu mark-
aða, um leið og þeir leggja kapp
ó að vinna nýja.
Miklar birgðir hafa verið í
vetur í Bandaríkjunum af frosn-
tim fiski, eða 20—25% fyri-
ofan meðaltal undanfarinna óra.
Upp ó síðkastið hefur þó gengið
mikið ó þær. íslendingar eiga nú
um 700 lestir af frosnum fiski
í Bandaríkjunum.
Of einhæft. Fiskur só, er ís-
lendingar hafa haft þar, hefur
verið of einhæfur. Fisksalar
vestra vilja geta fengið nokkurn
veginn þær fisktegundir hjó selj-
anda sínum, sem þeir hafa mest
not fyrir. Það er því mikil nauð-
syn ó fjölhæfni þar bæði í teg-
undum og umbúðum (þyngd);
skort hefur einkum karfa, stein-
blt og lúðu.
Einnig hefði mótt seljo þar
töluvert af langlúruflökum
(Witches), en hún veiðist mikið
hér við suður- og vesturströnd-
ina. Þetta er ein af þeim sjóv-
arafurðum, sem gjaldeyririnn er
frjóls fyrir, og ætti það sannar-
lega að ýta undir framleiðslu
hennar. En kolaflökun og þó
sérstaklega langlúru er vinnú-
frek, og mun þar mega leita
óstæðunnar til þess, hve lítið
er framleitt af þessari vöru og
hún þó heldur send lítt eða ó-
unnin úr landi. Athugandi væri
hvort ekki væri unnt að selja
þarna grólúðu, sem veiðist mik-
ið fyrir Norðurlandinu.
Síldirs. Ef að vana lætur, fara
nú útgerðarmenn að búa skip
sín ó síldveiðarnar, þar sem nú
er mónuður, þar til er vant er
að byrja að taka á móti síld-
inni til bræðslu. Söltun byrjar
hinsvegar ekki fyrr en um 20.
júlí. Ekki er hægt að neita því,
að nú eru menn þetta daufastir
með að fara ó síld, og er þoð
engum lóandi. Utgerðarmenn
flestir hafa fjögur ór í röð kom-
ið með tap af síldveiðum, og eru
nú margir þeirra búnir að tODp-
veðsetja eigur sínar vegna þess-
ara tapa, og skipin hefðu þeir
misst, ef lónadrottnarnir hefðu
séð sér fært að ganga að þeirri
ón þess að verða fyrir stórtjósii
sjólfir. Skipverjarnir hafa fengið
trygginguna, og er það vissu-
lega annað og minna en þeir
eins og aðrir höfðu gert sér von-
ir um.
, Fara samt, en seint. Sennilega
munu flestir fara héðan norður
til síldveiða, sem farið hafa und
anfarið, en þeir hafa margir
orð ó að fara í seinna lagi, því
að þeir búast við verkfalii og
vilja þó heldur vera hér á tog-
veiðum og fó sæmilegan afla en
fara að liggja aðgerðarlausir i
verkfalli fyrir norðan.
Keitiur síldin? Þetta er hin
mikla spurning, sem hver leggur
fyrir annan. Vísindamennirnir
hafa reynt að svara henni og
tekizt misjafnlega. En útgerðar-
menn og sjómenn hafa allir far-
ið ó síld í þeirri von, að nú
myndi veiðast. Nú er talað um
að ísinn muni reka síldina að
landinu. Fiskur fer ekki undir
ísröndina ótilneyddur. Selurinn
heldur sig við ísröndina, og svo
mun vera um flestar lifandi ver-
ur, að þær hörfa undan ísnum.
Langt er síðan farið var ao tala
um ótuna fyrir norðan og að nú
væri reglulega síldarlegt. í fyrra
var líka í sumum blöðunum
alltaf bullandi.síld.
Síldin og Austurlandið. En
hvað sem öllum spódómum og
rannsóknum líður, ,þó vita allir,
að fyrir nokkrum tugum óra
var næg síld við Austurlandið,
en undanfarið hefur hún ekki
sézt þar, sem heitið geti. Kem-
ur síldin næst að Austurlandinu?
Kannske í ór eða eftir nokkur
ór, eða kemur hún þar aldrei
framar? Hvað veldur þó?
I bylgjum. í vetur var minnzt
ó rannsóknir norskra vísinda-
manna ó síldargöngum við
Noreg. Þóttust þeir hafa komizt
að þeirri niðurstöðu, að síldar-
leysistímabilin næmu tugum óra
um hólfri öld. Hvers virði væri
það ekki fyrir þjóðina að vita
eitthvað melra um göngur fisk-
anna. Við höfum einnig hér við
þorskveiðarnar haft aflaleysis-
tímabil, sem hafa nóð yfir mörg
ór, óratugi. Hvað veldur?
Útflutningur síldorafurðo hef-
ur þrótt fyrir veiðibrest ekki ver
ið svo lítill undanfarin ór: ÁÁrið
1945 var hann 35 milj. kr.,
1946 var hann 63 iViilj. króna,
1947 •var hann 76 milj. króna
og s.l. ór fór hann töluvert yfir
hundrað milljónir króna. Þessi
útflutningur er þannig um fjórði
hlutinn af heildarútflutningn-
um.Talið er, að hægt sé að fram
leiða síldarafurðir fyrir um 300
milj. króna í góðu veiðióri.
„Það er undir síldinni komið",
var orðtak, sem fluttist hingað
með Norðmönnum. Þjóðin hefur
lengi ótt mikið undír síldinni.
Ríkisstjórnirnar hafa ótt líf sitt
undir henni, útgerðarmennirnir
staðið og fallið með henni og
sjómennirnir og landverkafólkið
ótt afkomu sína og sinnq undir
henni. Allir vona því, að síld
verði nú í sumar, sem bæti vel
upp það, sem ó hefur brostið
undanfarið.
Söngför.
Karlakór Vestmannaeyja fer
í dag með Stokkseyrarbátnum í
söngför, og syngur kórinn í
dag að Selfossi og á morgun í
Þykkvabænum. Að loknum
samsöngnum þar fer kórinn
heim með flugvélum. Söng-
stjóri er Pálmar Þ. Eyjólfsson.
Hann er nú á förum heim til
sín að Stokkseyri og verður þar
í sumar, en kemur hingað aft-
ur í haust.
Bcejarfréítir
Sjómannamessci
ó morgun kl. 1 i.
.\ / , . r
/VÍGytVÍSö i II aC-íí.
Sigurður Jónssön, Landagötu
9, verður 75 ára 13. þ. m.
Hann fluttist til Eyja 1912.
SigríðUr Bergsdóttir, Mið-
stræti 5 b, v.erður 70 ára 15. j
þ. m
Hjónaefni.
Unglrú, Lilja Jensdóttir,
Brekastíg 29 og Guðlaugur
Helgason, Heimagötu 30, hafa
nýlega oþinberað Lrúlofun sína.
Hjóinaböndl
4. júní s. 1. voru gefin sam-
an í hjónaband af séra Hall-
dóri Kolbeins, ungfiú Ingi-
björg Guðjónsdóttir frá Lög-
bergi og Gunnar Ág. Helga-
son.
Nýlega hafa verið gefin
saman í hjónaband ungfrú Elly
Ágústsdóttir símamær og Sig-
hvatur Bjarnason bankaritari.
Handagangur
í öskjunni.
Það var rösklega tekið til
hendinni jjegar bæjarstjóri
hafði auglýst, að menn mættu
fyrir ofan Landakirkju skera
ofan af túni sem fer undir
íþróttavölfinn. Menn voru að
jafnvei alla nóttina, einn hafði
ekki farið heim. fyrr en kf. 6
um morguninn, og voru þá
aðrir fyrir löngu komnir að
byrja á nýju dagsverki.
Eggjafaka.
í vikunni var farið í SúJna-
sker, Geirfuglasker og Heflis-
ey og eggjaðist iiia, 1000 egg í
öllum eyjunum, og er það
óvenju lítið. Svartfuglaeggin
eru seld á kr. 1.50.
BQrnaveikcsbóSusefsiing.
Barnaveikisbölusetning fer
fram n. k. miðvikudag kt. 1 í
Samkomuhúsinu. Sjá götuaug-
lýsingar.
Öómarfregn.
g .þessa mánaðar andaðíst
Sigríður Guðmundsdóttir að
heimili sínu Vesturveg 10.
FSufningsgjöSd Eækka.
Flutningsgjöfd undir send-
ingar með flugvélum hafa nú
stórlækkað og eru nú mun ó-
dýrari en í pósti. Enn er þó
nokkuð dýrara að flytja vörur
með flugvéium en skipum, og;
munar það á að gizka lrelming.
Flugfarmgjöldin milli Vest-
mannaeyja og Reykjavíkur eru
nú: Fyrir 1—50 kg. kr. 0.80 pr.
kg., 50—300 kg. kr. 0.70 pr. kg.
Minnsta gjald er kr. 1,60. Sér-
stakt afgreiðslugjald er fyrir
iiverja sendingu.