Alþýðumaðurinn - 17.04.1970, Qupperneq 5

Æskan „forföpuð"! - Nei ég held síður en svor eða
finnsf þér ekki nægileg! lífsmagn með henni?
- spyr Valgarður Haraldsson í viðtali við AM
í ÞESSU BLAÐI á AM viðtal víð Valgarð Haraldsson námsstjóra,
er skipar þriðja sætið á lista jafnaðarmanna í vor, baráttusæti
listans eins og greinilega kom fram í viðtali við Þorvald Jónsson
oddvita A-listans í síðasta tölublaði. Umræður okkar Valgarðs
er einkum um skólamál, en þó bregðum við okkur inn á víðara
svið í lokin. En hér kemur rabbið.
Hvernig er ástandið í skóla-
niálum almennt hér á Akur-
eyri?
Reyndar er spurningiri það
víðtæk, að það má svara 'henni
á ýmsa vegu; Per það eftir við-
'horfi fólks til skólamála og
hverjar kröfur eru gerðár til
skólastarfseminnar á hvérjum
tíma. Ég ætla, að innra' starf
skólanna komi of sjaldari upp
é yfirborðið í umræðum um
skólamál.
Sú skoð'un er furðu lífséig að
líta á skólann eingöngu’ sem
stofnun eða stað, þar' sem
kennsla eða' fræðsla fer 'fram.
Skólinn í dag er annað og
meira. Hann er eiris konar sam
fólag (nemenda og kennara),
■þar sern 'hvei' .skólaþegn öðlast
vissan rétt, en hefur jafnframt
skyldum að gegna, — ekki að-
eins gagnvart sjálfum sér, held-
ur ölhim, sem starfa innan
Veggja skólans. Ennfremui- fær
skóli vart staðizt nema umhverf
ið (hér bæjarfélagið) viður'-
kenni hann sem slíkan og telji
Sig hafa skyldur að rækjá við
hann. Þetta allt verður að hald-
©st í hendur, ef veJ á að til tak-
4st um kkólahaldið. Því rhiður
Véfður oft misbrestur þar á,
-einkum hvað snertir tvö síðast-
nefndu atriðin.
Má ég skjóta inn í, Valgarður.
Er það rétt skilið hjá mér, að
sú stefna hafi jáfnan verið ríkj-
ancli, að frumkvæði og fram-
kvæmd skólamála eigi að vera
í höndum fræðsluráða og 'SkólaJ
nefnda á vegiun sveitarfélaga
-og með fjárhagslegri ábyrgð'
þeirra?
Jú, það er alveg hárrétt. Þessi
jneginstefna var þegar mótuð
ineð okkar fyrstu fræðslulögum
frá 1907 og hefur haldizt síðan.
Þó tel ég, að það sé kannski
þarna, sem skdrinn kreppir að.
íh'æðsluráð og skólanefndir
hafa ekki reynzt nægilega
sterkt og leiðandi afl í fram-
,þróun-skólamála, sem m. a. staf
ar af of íausum tengslum þess-
ara, aðila við skólann annars
tvégar. og foreldra hins vegar,
e. t. v. gætu foreldrafélög við
hkólana bætt þar úr. Stundum
Jiendir líka að óskir fræðslu-
■ráða og skólanefnda eru alger-
lega hqnzaðar af sveitarstjórn-
tsm.
En Svo-iRð.-við sláiun botninn
irfyrri ispuminguna, ,þá er það
skoi'turinn á skólahúsnæði, sem
sgr. það vandamál, -sem er áþreif
©nlegast.
Er ekki langt síðan að fr?eðslu
fáð gerði tillögu um byggingu
iöýs skóla?
JÚ, þegar á árinu 1966 gekkst
Jræðsluráð fyrir körmun é þá-
* .tvei'andf húsnæði bamaskólaima
í og Gagnfræðaskólans. Jafn-
framt var gerð athugun á hús-
næðisþörf skólanna nokkuð
fram í tímann og fram komu
tillögur um endurbætur á
kennslurými og aðbúnaði kenn
ara og nemenda í skólunum.
M. a. var lagt til að byggt yrði
nýtt sJiólahús í Glerárhverfi í
stað gamla skólans. Aðrar
helztu niðurstöður voru þessar*:
4 almennar kennslustofur vant-
aði fyrir barnafræðslustigið, en
5—7 fyrir gagnfræðastigið, —
til þess að mæta fjölgun nem-
Valgarður Haraldsson.
enda varð ein kennslustofa á
ári að koma fyrir gagnfræða-
stigið, en vegna tvísetningar í
barnaskólum nægði ein kennslu
stofa annað hvert ár. Á þessari
upptalningu sést, að þótt hús-
næðisskorturinn sé ærinn á
barnafræðslustiginu, er hann
þó til muna alvarlegri á gagn-
fræðastiginu. Er reyndar svo
komið, að hann stendur bein-
línis allri skipulagningu og end
urbótum á skólastarfseminni
fyrir þrifum.
Loks á sl. ári samþykkti hæj -
arstjórn eftir miklar vangavelt-
ur byggingu nýs skóla í Glerár-
hverfi, og er nú unnið að undir
búningi þeirra framkvæmdar.
Það er von og trú, að vel takist
til með gerð skólahúsnæðisins
og í Glerárhverfi rísi upp fyrir-
myndarskóli og nýtízkulegur.
Hverjar telur þú aðrar helztu
úrbætur, er gera þurfi?
Þar er án efa aukin sálfræði-
þjónusta í skólunum og í kjöl-
far hennar handleiðsla og ráð-
gjöf. Ég tel fyllilega tímabært,
að bæjaríélagið ráði til sín skóla
sálfræðing.
Það er annars merkilegt, að í
öllu því moldviðri, sem feykt
hefur verið upp í umræðum um
skólamálin, hefir nemandinn
oftast nær gleymzt.
Hvað er handleiðsla og ráð-
ffjöf?
Þessi hugtök eru til þess að
gera nýgræðingar í skólastarf-
seminni hér á landi, og ég ætla
mér ekki þá dul að reyna að
skilgreina þau nánar hér. En
handleiðsla og ráðgjöf á m. a.
að hjálpa nemanda:
1. að glöggva sig betur á hæfi
leikum sínum, áhugamálum og
sérgáfum.
2. að afla sér þekkingar og
upplýsinga um menntun og
störí í síbreytilegu og marg-
þættu þjóðfélagi.
3. að efla aðlögun sína per-
sónulega og félagslega, svo að
vandræðalaust megi kalla og
taka skynsamlegar ákvarðanir.
Annars má segja, að öll góð
kennsla sé að vissu marki hand
leiðsla.
Þú ert nánisstjóri í Norðlend-
ingafjórðungi og hefur í gegn-
um starf þitt kynnzt æskunni.
Sumir segja, að æskan sé „for-
töpuð“. Hvert er þitt álit?
Hvað segirðu, „fortöpuð"?
Nei, ég held nú síður eða finnst
þér ekki nægilegt lífsmark með
henni? Hún er hávaðasöm og
framhleypin og gerir allt til
þess að vekja á sér athygli.
Hvernig má annað vera? Þjóð-
félagið hefir veitt henni meira
frjálsræði en nokkurri annarri
kynslóð. Hún kann svo sannar-
lega að njóta lífsins í „nýjum
heimi“, sem stundum er svo
nefndur. Méri finnstt, að við,
sem eldri erum og aldir upp á
árunum fyrir stríð, séum eins
konar innflytjendur og með okk
ar sífelldu tilvitnanir í hina
gömlu og góðu daga, þá séum
það við, sem erum „fortöpuð11.
í vetur lenti ég óvart inn í
mótmælagöngu skólanema. Og
svei mér þá, ef mig langaði
ekki til að æpa með þeim. En
minn smáborgaralegi hugsunar
háttur bannaði mér það, og ég
hypjaði mig í burtu.
En vendum okkur frá skóla-
og uppeldismálununi. Þú ert
varafulltrúi jafnaðarmanna í
bæjarstjórn og hefur því stund-
um orðið að mæta þar. Hvemig
hefir þér líkað að sitja þar
fundi?
Ég játa hreinskilningslega, að
ég hef ekki orðið fyllilega dús
við þá samkundu. Afgreiðsla
mála vill stundum verða heldur
yfirborðskennd og flausturleg,
enda um enga samræmda stefnu
að ræða í sumum bæjarmál-
efnum. Einhvern veginn hefur
maður það á tilfinningunni, að
ekki sé til þess ætlazt að heim-
ilisfriðnum sé spillt, svo hinn
leyndi meirihluti geti staríað
óáreittur, þegar með þarf. Skýr
ir þetta kannski að einhverju
leyti ti-egðu forystumanna Fram
sóknar á að taka upp samninga
um bæjarmálasamstarf við
aðra flokka, jafnframt því sem
Framsókn er það alls ekki ljúft
að veita minnihlutaflökki sem
Alþýðuflokknum slíkt tækifæri
til aukinna áhrifa.
Svo spyr ég þig sem Þorvald
í síðasta blaði, hverju valdi,
hinn skyndilegi áhugi íhaldsins
á ábyrgum meirihluta í bæjar-
stjórn Akureyrar?
Ekki er ástæða til annars en
að samgleðjast Sjálfstæðismönn
um með hugaríarsbreytinguna.
Ég lít ekki svo á, að við jafn-
aðarmenn höfum misst glæpinn.
Þetta staðfestir það, sem við
jafnaðarmenn höfum ávailt
hamrað á, að nauðsynlegt sé að
hreinsa andrúmsloftið innan
bæjarsttjórnarinnar og það
verði ekki gert með öðru móti
en myndun ábyrgs meirihluta.
Hvort hér fvlgir hugur máli hjá
Sjálfstæðinu, skal ég ekki
dæma um. Það kemur í ljós að
loknum liosningum.
Hefur þú trú á því, að jafn-
aðarmenn bæti við sig í þessuni
kosningum?
í síðustu bæjarstjórnarkosn-
ingum bætti Alþýðuflokkurinn
við sig 341 atkvæði, en þó var
annað enn athyglisverðara við
atkvæðaaukninguna, að hlut-
fallslega fékk Alþýðuflokkur-
inn flest atkvæði úr röðum
yngstu kjósendanna og með
samsvarandi hlutfallsaukningu
flokksins hjá nýjum kjósendum
nú í vor, er sá möguleiki alls
ekki fjarri lagi, að Alþýðuflokk
urinn fái 3 menn í bæjarstjórn.
Með þessa staðreynd í huga er
ekki ástæða til annars en að
vera afar bjartsýnn um úrslit
kosninganna. Hugsjónir jafn-
aðarstefnunnar virðast eigrf
greiðan aðgang að huga nútíma
æsliu. Verulegur árangur næst
þó ekki nema með samstillt.
átaki og áróðri allra unnendc.
jafnaðarstefnunnar. Við verð-
um að kynna verk Alþýðu-
flokksins og sósíalisma, serr:
alls staðar blasir við ok'kur I
þjóðlífinu, allt frá vökulögum.
til áætlunargerðar. Jafnaðar
stefnan hefir hlotið hljómgrum:
hjá þjóðinni, enda þótt Alþýðu-.
flokkurinn hafi ekki vaxið aci
sama skapi. En það er okka?
andvaraleysi að kenna, við höf •
um verið allt of hógværir í
ái'óðri okkar.
Svo er orðið laust í lokíc 3
Valgarður.
Ég vil aðeins bæta hér vic,
það sem áður var sagt um skói =
ana. Skólamálin eru í æ vax ■
andi mæli samofin öðrum þátt^
um þjóðlífsins. Þau eru mc.
framtíðarinnar. Góðir skóla:.'
hafa mikið aðdráttarafl, og' þvi
nauðsynlegur hlekkur í alhliðu
uppbyggingu vaxandi bæjar-=
félags.
Ég þakka Valgarði fyrir skc=i
legg svör. Hann er baráttuglað-
ur — og mun eigi skirrast vic'
að standa í eldlínunni hvorj
sem er í sókn eða vörn íyrij
A-listann. s. j»

%
Orðsending fil Akureyringa
SUNNUDAGINN 19. apríl efn-
ir Kvenfélagið Baldursbrá til
hlutaveltu. Er ákveðið að allur
ágóði af henni renni til Vist-
heimilisins Sólborgar, sem nú
er að taka til starfa. Það er
mjög þakkarvert, að taka vel í
árina fyrir þessa nauðsynlegu
stofnun, sem einmitt nú stend-
ur í stórinnkaupum á húsbún-
aði og tækjum. Akureyringar
hafa fyrr brugðizt vel við slík-
um málaleitunum og veit ég að
svo muni enn verða.
Konurnar, sem annast dráttg
söfnun og móttöku gjafa eru;
Júlía Kristjánsdóttir, Brautar-*
hóli, Glerárhverfi, Viglín Sig~
urðardóttir, Grænuhlið, Glei'ár
hverfi, Guðrún Arngrimsdóttíiv
Harðangri, Glerárhverfi, Berg-
þóra Bergsdóttir, ByggðavegJ
149 og Svanhildur Þorsteina-
dóttir, Grænugötu 2.
Með fyrirfram þakklæti,
Jóhannes ÓIi Sæmuíndsson.

%
Framboðslisti Alþýðu-
ílokksins á Seyðisfirðs
JAFNAÐARMENN á Seyðis-
firði hafa gengið frá framboðs-
lista sínum og skipa eftirtalin
níu efstu sæti listans.
1. Hallsteinn Friðþjófsson,
form. verkamannaf. Fram.
2. Sigmar Sævaldsson,
rafvélavirki.
3. JarþrúðuL' Karlsdóttir, frú.
4. Óskar Þórarinsson, verka-
maður.
5. Einar Sigurgeirsson, tré-
smiður.
6. Ari Bogason, bóksali.
7. Jón Gunnlaugsson, verzl-
unarmaður.
8. Haraldur Aðalsteinssin,
verkamaður.
9. Gunnþór Björnsson,
fulltrúi.
AM mun væntanleg'a siða3
geta birt myndir af þeim, e_;
skipa efstu sætin.

- Ljóstæknisýning »..
(Framhald af blaosíðu 8).
og stofu af tvennskonar gerð og
er munurin n gífurlegur, en þar
er sýnt glögglega hvemig nýj-
asta tækni á þessum svió'urffi
hefur yfirburði yfir því handa-
hófskennda á þessum svið'um.
sem og á öðrum.
Rafveita Akureyrar og' Akur-
eyrarbær sáu um kostnað vií)
sýninguna hingað norður — og
eiga báðii- aðilar þakkir skilid
fyrir það framtak. En sjón er
sögu ríkari — og' því endurtek-
m' blaðið hvatningu sína að lita
inn á sýninguna í Landsfcanka.'*
salnum.