Dagblað - 24.05.1925, Blaðsíða 1

Su.nnu.dag
24. mai
1925.
I. árgangur.
93.
tölublað.
SEX daga skaltu verk þitt
vinna, en sjöunda daginn
skaltu halda heilagan, bauð
Móses, og hehr það haldist
furðanlega fram á þennan dag,
og þjóðirnar selt hjá sér helgi-
daga-löggjöf með þetta boðorð
sem fyrirmynd. En með vax-
andi framþróun heflr það reyznt
æ örðugra að halda þessi lög
og þetta boðorð, á þann hátt,
að allir geti haft sama hvíldar-
dag, og starfi sumra er þannig
háttað, að þeir fá naumast
hvildardag mánuðum saman.
Þetta er hverjum manni auð-
skilið, og þess vegna er þetta
ekki annað en dauður bókstaf-
ur — í eðli sínu. Hitt er öllum
Ijóst, að menn verða að fá
hvíld — og heppilegt, ef hægt
er að koma því svo fyrir, að
það sé með vissu millibili. Með
því móti fær hver maður af-
kastað mestu, þegar til lqngdar
lætur. Menn verða að safna
kröftum, ekki siður nú en á
Móse dögum, því nú er þræl-
dómur frjálsra manna meiri en
þá.
Meðal frumþjóða þekkist
hvíldardagurinn ekki. Segir Vil-
hjálmur Stefánsson skemtilega
sögu af því, frá bygðum Eski-
móa nyrst í Kanada. Trúboðar
komu þangað til þess að kenna
Eskimóum trú og siðfræði (sem
V. St. gerir lítið úr), og fyrsta
sporið var auðvitað það, að
þýða biblíuna á mál þeirra. En
nú er málið svo fáskrúðugt að
orðum og hugmyndum, að til
vandræða horfði. Það var t. d.
ekki viðlit að þýða þetta boð-
orð: »Sex daga skaltu verk þitt
vinna, en sjöunda daginn skaltu
halda heilagan« orðrétt, eða svo
að Eskimóar skildu, nema því
að eins að venda því við. Og
þá varð boðorðið þannig: »Sex
daga máttu leggja net þín, en
sjöunda daginn ekki«. Eskimóar
hlýddu þessu í blindni, en í
Qetja stað tóku þeir öngul og
"Vað, og veiddu með því á
helgidögum. Það var hvergi
bannað!
Nú er sem sagt svo komið,
að ekki geta allir haldið hvíld-
ardaginn helgan, og ekki einu
sinni stórhátiðardaga. Alt af
þurfa einhverjir að vera að
vinna í þarfir hins almenna á
þeim dögum. Helgidaga-löggjöfin
er því orðin úrelt og verður
ekki beitt framar, því að aldrei
verður um það sagt, hvort verk
sé unnið að nauðsynjalausu á
sunnudegi. En þrátt fyrir það,
mun sá siður haldast, að þeir,
sem það geta, haldi sunnudag-
inn helgan, svo lengi sem menn
vilja kristnir kallast.
Fiskrannsóknirnar 1 snmar.
Hinn 12. þ. m. mun rann-
sóknaskipið »Dana« hafa lagt
af stað í leiðangur sinn hingað
norðut i höf. Átti fyrst að halda
til Færeyja og síðan til íslands
og Grænlands. Vísindalegur leið-
togi fararinnar er nú í byrjun
próf. Adolph Jensen, en siðar
tekur dr. Jos. Schmith við.
Verður haldið áfram að rann-
saka lifnaðarháttu og göngur
þorskfiskanna, heilagfiskisins og
sildarinnar. Sömuleiðis verður
rannsakað að hve miklu leyti
þessir fiskar halda sig fyrir inn-
an eða utan núgildandi land-
helgi. Á því verða bygðar til-
lögur viðvíkjandi þvi, hvort færa
skuli út landhelgina eða ekki,
en óskir hafa komið fram um
stækkun landhelginnar, svo sem
kunnugt er.
Rannsóknir »Dönu« eru liður
í stóru alþjóðafyrirtæki og má
því vænta, að tillögur, sem koma
úr þeirri átt, verði teknar til
rækilegrar athugunar.
Þá á líka að rannsaka fiski-
veiðasvæðið við Grænl. Dönsk
blöð hafa átt tal við Schmith
um útlit til fiskiveiða við Græn-

Jackie Coogan,
»litli snillingurinn«, sem allir
kannast við, leikur i Nýja Bio
í kvöld.
land. Á þeim hefir hann ekki
mikla trú. Einstök ár geti verið
talsveröur þorskur þar, en önn-
ur ár hreint ekki. Sé of stopult
að byggja á því fastan atvinnu-
veg. Reyndar sé þetta ekki full-
sannað. Hyggur Schmith að
verið geti, að þorskur sé við
Grænland nokkur ár í röð, eins
og var við Svalbarða um og
fyrir 1880. Skip, sem höfðu
fiskað á þeim slóðum og fengið
samtals um V* miljón fiska 1882,
fengu eina 3 þorska árið eftir.
Liklega sé eins með grænlenzku
fiskimiðin. Áður fyr fiskuðu