Dagblað - 14.05.1926, Page 1

81. tbl.
Framtíðarmálin mestu.
Landnámin. Járnbrautarmálið.
Frb.
II. Járnbrantir eöa bílvegir.
Upphaílega var Suðurlands-
járnbrautinni ætluð leið um Þing-
völl, eins og rétt var og eðlilegt.
Pó var leið hennar þaðan frem-
ur vanhugsuð, «sérstaklega sök-
um snjóahræðslu á Lyngdals-
heiði, ef ég man rétt. — En
nú virðist þessháttar hræðsla
gleymd, og virðist enginn óttast
hana í wÞrengslunumtt á Hellis-
heiði, né helduY þá hættuna,
sem enn er skæðari, svellalögin,
er aukast að mun, því nær sem
dregur sjónum (sbr. grein V. G.
í Mbl. fyrir skömmu).
Járnbrautarmálið fékkþá frem-
ur lítinn byr hjá þjóðinni. Varð
því að gera því byr: Finna svo
stutta leið og »ódýra«, að eng-
um blöskraði kostnaðurinn, en
halda þó arðsemi brautarinnar
og nothæfni á pappírnum engu
að siður. Stjórnmálamenn, fjár-
málaspekingar og hagfræðingar
lögðu höfuð sín i bleyti undir
hverjar kosningar. Og sjá! Augu
þeirra opnuðust, og þeir litu
Hellisheiði og Flóann í dýrð-
legum ljóma auðs og alsælu. En
alt í kring var kolniða þoka, er
byrgði alla útsýn. — Þarna var
sólskinsbletturinn, hjarta iands-
ins. Og járnbrautin var lykillinn
að framtíð alls landsins! Og svo
var járnbrautarmálið borið fram
með mælsku og krafti og all-
miklu fé; Og nú liggur það fyrir
háttvirtu Alþingi 1926. — En
mönnum heíir láðst að athuga
það lil hlitar, hvernig »lykill-
inu passar«. Hann gengur ekki
eiuu sinni að Árnessýslu, hvað
þá að öllu landinu. Hann situr
blýfastur í — Flóanuml
Reykjavík, föstudag 14. maí 1926.
En sleppum nú öllu gamni.
Sé á annað borð um Suður-
landsjárnbraut að ræða, og til-
tækilegt þyki að leggja út i þann
mikla kostnað og taka auðsæj-
um áíleiðingum með því þreki
og bjartsýnni trú á framtiðina,
sem nauðsynleg mun reynast í
þessu máli, þá er eigi nema um
eina leið að ræða í fullri alvöru,
og það er Pingvallaleiðin. h.
Nl. næst.
Kaþólsk háborg á
Hólavelli?
Eins og kunnugt er, á kaþólska
trúboðið miklar eignir hér í
bænum. Er það ekki aðeins spí-
talinn, kirkjan og skólahúsin,
heldur einnig miklar lóöir þar
umhverfis. Þessar lóðir voru
upphaflega látnar af hendi fyrir
lítið verð, en vegna staðhátta
og verðbreytinga, sem orðið hafa
siðan, munu þær nú vera ein-
hverjar dýrmætustu lóðir bæjar-
ins. þetta er líka sá staður, sem
er einna eftirsóknarverðastur í
öllum bænum, því af Hólavelli
er fegurst útsýni og æskilegasti
staðurinn fyrir stórar og vegleg-
ar byggingar. — Skólavörðu-
hæðin var lengi talinn fegursti
sjónarhóll bæjarins, því þar var
viðsýnið mést yfir bæ og um-
hverfi, en síðan hin Ijóta og ó-
skipulega húsaþyrping breidd-
ist yfir Skólavörðuholtið fast
upp að efstu sjónarhæð, er byrgt
fyrir hálfan sjóndeildarhringinn
og útsýni ekkert yfir bæinn. Er
nú Skólavörðuhæðin orðin miklu
verri sjónarhæð heldur en Hóla-
völlur þvi þar eru byggingar
lengra í burtu og sjóndeildar-
hringurinn stærri og fegurri.
II. árg.
Túngatan heldur ennþá sömu
stefnu, eða öllu heldur stefnu-
leysi, eins og fyrstu troðning-
arnir, sem mynduðust við um-
ferðina vestur yfir túnin, og með-
fram henni hafa risið byggingar,
sem hagað hefir verið eftir legu
götunnar, en ekki eftir því sem
gatnaskipulag á þessu svæði
væri æskilegast. Elstu bygging-
arnar voru þó timburhús, sem
víst var um að ekki yrði til
langrar frambúðar, og því engin
nauðsyn á að taka mikið tillit
til þeirra, þegar nýrri og varan-
legri byggingar voru gerðar. En
framsýni hefir aldrei verið lang-
dræg i byggingarmálum bæjarins,
og má alstaðar sjá þess alt of
greinileg merki. Mun reynast
erfitt að bæta úr þeim mörgu
afglöpum, sem þar hafa verið
framin og ómögulegt að koma
því skipulagi á bæinn, sem bezt
hefði verið og æskilegast, þótt
sumstaðar megi enn nokkru
bjarga, og draga þannig úr á-
fellisdómi íramtíðar, sem mun
verða ærið þungur samt, yfir
skammsýni og óforsjálni þeirra,
sem mestu hafa ráðið um van-
skapnað Reykjavíkur.
En nú á að hæta fyrir göm-
ul afbrot og koma njTju skipu-
lagi á þenna bæjarhluta, en svo
er það fyrirhugað, að það mun
í engu taka fram eldra ólagi.
Það á að byggja kaþólska kirkju
á Hólavelli, og út frá henni er
miðað hvernig gatnaskipulagið
skuli vera á þessu svæði. Kirkj-
an á að rísa þar wvoldug og
sterk« og mun gnæfa hátt við
himinn. Kaþólska kirkjan gamla
er nú orðin svo lítil og úr sér
gengin, að hún þykir ekki leng-
ur hæfileg, og hefir því verið á-
kveðið að byggja aðra nýja,
stærri, vandaðri og skrautlegri.
Er áætlað, aö hún muni kosta
*