Nýja stúdentablaðið - 01.03.1937, Síða 1

"NXTA
STUDENTÁBIÁÐIÐ
GEFIÐ ÚT A F „FÉLAGI RÓTTÆKRA STÚDENTA"
Upton Sinclaip:
A vörO!
i
Útdráttur úr ræðu, sem Upton
Sinclair flutti á rithöfundaþingi
í San Francisco seint á síðast-
liðnu ári.
Upton Sinclair.
Þegar ég var litill drengur, bjó ég um tíma lijá afa
mínum í Ballimore. Hann var methodistaprestur, og
þrisvar á dag varð ég að lúta höfði, meðan afi flutti
borðbænina með lokuðum augum: „Vér þökkum þér,
herra, fyrir mat og drykk“. Eins og sjá má af þessu,
var borðbænin ekki löng, en stráksi var matbráður og
var þvi innilega þakklátur fyrir, hve stutt hún var.
Þegar ég eltist og fór að taka þátt i hinni sósíalist-
isku hreyfingu, datt mér í hug að semja sósíalistiska
borðbæn. Ég ætla að loka angunum, og þið skuluð lúta
höfði, og svo ætla ég að hafa yfir sósíalistisku borð-
bænina mína: „Þeim, sem unnið bafa að framleiðslu
þessarar fæðu, án þess að öðlast laun fvrir vinnu sina.
helgum við þá orku, sem fæðan veitir okkur.“
Nú er bæði lil sú fæða, sem litlir drengir og annað
fólk neytir, þegar það situr til borðs, og svo fæða ann-
arrar tegundar, sem ekki er þýðingarminni. Það er sú
fæða, sem sálin og skynsemin þurfa á að halda, bin
andlega fæða. Það, sem ég vildi segja liinum ungu rit-
höfundum í Vesturríkjunum, er það, að fæðan, sem þeir
neyta, erframleidd af stritandi fólki i þeirra cigin landi,
fólki, sem ekki öðlast laun fyrir vinnu sina. ()g þess
vegna standa þeir í mikilli þakkarskuld við þetta fólk
og verða að launa því á þann hátt, að leggja fram stnrf
sitl í þágu þess. Ég vildi mega óska þess, að þegar liinir
ungu rithöfundar sitja við ritvélina sína, þá muni þeir
eftir þessari sósíalistisku borðbæn og segi: Þeim, sem
unnið liafa að því, að gera mér kleift að lifa mínu ró-
lega lífi, afla mér þeirrar þekkingar og menntunar, sem
ég liefi hlotið og' njóta þeirrar gleði, þess vaxtar og þeirr-
ar viðurkenningar, sem mér liefir fallið i skaut, — en
þetta allt er hið dýrmætasta, sem lífið hefir að bjóða —
þeim, sem unnið hafa að framleiðslu þessarar fæðu,
án þess að öðlast laun fyrir vinnu sina, Iielga ég þá
orku, sem ég legg i starf mitt.“
Það, sem ég segi, er ekki bara „orð, orð“ eða setning-
ar, sem hljóma vel í eyrum. Ég bið ykkur að minnast
þeirra ólirekj anlegu sanninda, að i þessari veröld okk-
ar geta rithöfundar ekki verið án fæðis, lnisnæðis og
klæða, geta ekki neitað sé um ritvélar, pappír og ýms
lífsins þægindi. Og ég bið ykkur ennfremur að minn-
asl þess, að i járnsmiðjunum og á skipasmíðastöðvun-
um þræla menn fyrir sultarlaun, að í verksmiðjunum
slíla konur og börn út'kröftum sínum við illa aðbúð
og ófullnægjandi kjör. Þegar kreppan skellur yfir, verða
milljónir manna atvinnulausar og nevðast til að gerast
flakkarar og beiningamenn. Yfir þessari þjóð vofir
skugginn af ægilegri holskeflu, sem við áður höfum séð
nálgast aðrar þjóðir og steypast vfir þær, fvrst Ítalíu,
svo Þýzkaland og nú síðast Spán.
Aldrei í sögu veraldarinnar hefir verið brýnni þörf
en einmitt nú fvrir skáld og rithöfunda, andans menn,
sem finna og játa skyldur sínar við fólkið og ábvrgð
gagnvart því. Þótt ég væri gæddur mælsku Dantes, væri
mér ómögulegt að gefa fullnægjandi lýsingu á þeim
ógnum, sem hin nánasta framtíð getur fært okkur og
öllum öðrum siðuðum þjóðum, sem byggja þenna heim.
A1 Capone, glæpamannaforinginn, sem nú situr í fang-
elsi fyrir utan San Fráncisko, er stjórnvitringur liá-
lærður maður og stjórnvitringur — samanborið við þá
menn, sem i dag sitja við stýristaumana í Italiu og
Þýzkalandi.
Fvrir hér um bil tólf árum siðan voru hækur mínar
bannaðar á Ítalíu; fvrir þrem, fjórum árum voru þær
brenndar í Þýzkalandi, og nú alveg nýlega barst mér
sú fregn, að þeim hefði verið fleygt út úr bókasöfnun-
um í Austurríki. Það má segja, að þetta sé óþægilegt