Svindlarasvipan - 13.02.1933, Side 3

s V I N D L A R A S
Svar
til ritstjóra Okrarasvipnnnar
og' Jóhönnn A. Jónsdóttur.
Út af grein, sem birtist í blaðinu Okrara-
svipan 3. þ. m. með fyrirsögninni Fjárdráttur,
og mín er þar minnst, vil ég leyfa mér að
snúa mér til yðar, hr. ritstjóri, og biðja yður
svo vel gera og taka af mér eftirfarandi grein-
argerð í yðar heiðraða blað, Svindlarasvipan.
í áminnstri grein er mér óbeint borið á brýn,
að ég, ásamt Metúsalem Jóhannssyni, hafi
féflett fátæka ekkju, Jóhönnu A. Jónsdóttur,
og þar sem ekkjufrúin sjálf undirritar gi’ein-
ina þykir mér hlýða að gefa háttvirtum les-
endum blaðsins nokkra skýringu á því máli,
sem hér er á ferð.
í aprílmánuði 1931 kom Metúsalem Jóhann-
esson að máli við mig og bað mig um að
skrifa kaupsamning um húsið nr. 161 við
Laugaveg hér í bænum. Tjáir hann mér, að
Lúðvík Ásgrímsson, vélstjóri, ásamt konu
nokkurri af ísafirði, Jóhönnu A. Jónsdóttur að
nafni, hafi komið til sín og hafi gerzt með
þeim munnlegur samningur um nefnt hús. Gaf
M. J. mér svo ull alla höfuðpósta kaupsamn-
ingsins og færði ég þá í letur; með öðrum
orðum, ég gerði þarna kaupsamning um hús-
eignina nr. 161 við Laugaveg milli M. J. ann-
arsvegar og Jóhönnu A. Jónsdóttur hinsvegar.
Daginn eftir kom ég með fullgerðan kaup-
samninginn til M. J. og voru þau þar fyrir,
Lúðvík Ásgrímsson og Jóhanna A. Jónsdóttir.
Var kaupsamningur þessi lesinn og athugaður
nákvæmlega, játaður vera í fullu samræmi við
það, sem um hefði verið talað og síðan undir-
skrifaður. Voi’um við vitúndarvottar við Lúð-
víú Ásgrímsson. Ekkert borgaði J. A. J. við
undirskrift kaupsanmingsins. Fór hún síðan
vestur á ísafjörð, að því ég bezt veit.. Líður
svo fram í öndverðan maímánuð, að ekkert
var urn þetta rneira talað. Kom þar þó að M.
J. biður mig að gera afsal fyrir nefndri hús-
eign og veðskuldarbréf, allt samkvæmt nefnd-
um kaupsanmingi og átti þar í engu að breyta,
en þó tjáði M. J. mér að sér hefði dottið í hug,
til sparnaðar fyrir kaupanda, að afsala hús-
inu fyrir þeirn skuldum, sem hvíla ættu á því,
en ekki eins og í kaupsanmingnum stóð. Kaup-
verð hússins var í kaupsamningnum ákveðið
kr. 33000,00, en skuldir þær, sem áttu að hvíla
á því við afsal voru tæp 27000,00 krónur. Sá
ég ekkert athugavert við þessa lækkun og
gerði því afsalið samkvæmt þessu. Kom svo
með þessi skjöl til M. J. á tilsettum tíma og
var þar mætt kaupandinn Jóhanna A. Jóns-
dóttir. Var aísalsskjalið og veðskuldabréfið
lesið fyrir kaupanda og játaði hún afsals-
skjölin vera í fullu samræmi við kaupsamning-
inn, að öðru en verðið væri lægra og gerði
M. J. henni þá grein fyrir þessu og kom það
fullkomlega fram, að þau höfðu átt tal um
þetta og sparnað þann, ki*. 66,00, sem hún öðl-
aðist við þessa ráðstöfun og vildi hún þetta
og voru svo skjölin undirskrifuð af fúsum vilja
kaupandans og af fullu ráði, að mínu áliti.
Ari Þórðarson ritstjóri, sem nú fyrir
skömmu virðist hafa gengið á mála hjá rétt-
vísinni, stendur þar í fylkingarbrjósti sem út-
vörður gegn öllu viðskiptaranglæti, hefir gert
þetta að umtalsefni í Okrarasvipunni, 1 nokk-
urskonar eftirmála eftir grein J. A. J. Spyr
hann þar hvort M. J. hafi stungið á sig full-
um 6000,00 krónum úr vasa J. A. J. eða við
höfum skipt þessu á milli okkar. Það er ég
þegar búinn að upplýsa, að þetta var útborg"m
af kaupverðinu og fór hún beint til M. J. eins
og vera bar, en ekki til mín. Mun ég hafa
fengið kr. 55,00 fyrir skjalagerðina eins og ég
setti upp.
Kem ég þá að hátrompi ritstjórans, „snuð-
eríinu“ gagnvart ríkissjóði. Þar er um að ræða
kr. 66,00 svo sem fyrir segir. Hér er því um
að ræða hvort leyfilegt hafi verið að lækka
skjalfest verð með tilliti til þeirra tekna, sem
ríkissjóður átti að hafa af þessari eignayfir-
færslu, stimpilgjaldi og þinglýsingargjaldi og
er þá næst að bera þetta undir gildandi lög
þessu viðvíkjandi. Skulum við þá athuga lög
um stimpilgjald, nr. 75, 27. júní 1921.
19. gr. þeirra laga er svohljóðandi: „Þegar
kaupsamningur er stimplaður, er afsalsbréf
tii sama kaupsamnings stimpilfrjálst“.
Eftir þessari grein þarf ekki að stimpla af-
salið ef kaupsaimiingurinn hefir verið stimpl-
aður, þessvegna þarf og heldur ekki að stimpla
kaupsamning, ef hann á að eyðileggjast við
afsal út af sama kaupsamningi. Með örðum
orðum, ef bæði kaupsamningur og afsal er
gert um sömu fasteign milli sömu aðilja er
ekki nema annað skjalið stimpilskylt. Það var
því ekkert til fyrirstöðu, að eyðileggja kaup-
samninginn óstimplaðan þar sem afsalið til
sanmingsins átti að stimpla og þinglýsa. Af
þessu sést að nefnd lagagr. er hér ekki brotin.
Kemur þá 18. gr. nefndra laga og skal hún
hér tekin upp orðrétt: „Stimpilgjald fyrir öll
heimildarbréf fyrir skipum og fasteignum telst
eftir því kaupverði, sem sett er á eignina í
bréfinu, þó aldrei minna, en eignin er metin
tii skatts, sé um fasteign að ræða, og teljast
veðskuldir ítök eða kvaðir, sem kaupandi undir-
gengst, til kaupverðsins“.
Eftir þessari grein skal stimpilgjaldið tekið
af þeirri kaupupphæð, sem skjalið sýnir, það
er og gert þegar afsal fyrir hér um rædda eign
er stimplað. Ennfremur eftir nefndri grein má
ekki telja söluverð lægi’a en áhvílandi skuldir
og þetta er einnig svo hér gert. Þá ber og vel
að athuga hvert er hið raunverulega verðmæti
fasteigna sem verðmælir fyrir gjaldskyldu til
ríkissjóðs, en það er fasteignamatið, enda er
í nefndri 18. gr. laganna tekinn vari fyrir því,
að ekki tjái, vegna stimpilgjalds, að hafa skjal-
fest söluverð lægra en fasteignamat. Sé það
gert ber sýslumönnum og bæjarfógetum að
hækka stimpilgjaldið svo að það verði 1% af
fasteignamatinu, en 1% er áskilið í stimpil-
gjald af afsalsskjölum fyrir fasteign. Hér hef-
ir því ekki verið brotið gegn ákvæðum stiinpil-
laganna. Öllum aðdróttunum 1 þessum efnum
er því vísað heim til föðurhúsanna sem byggð-
um á þekkingarleysi og misskilningi og hinni
góðu viðleitni Ara Þórðarsonar að gera mér og
V I P A N
M. J. sem mestan sóma.
Þá vil ég einnig taka fram til að fyrir-
bvggja allan misskilning, að ég átti engan
þátt í því, að J. A. J. keypti hús þetta. Ég
gerði skjöl þar að lútandi sem óviðkomandi
loaður, eins og mér var sagt að þau ættu að
vera í höfuðatriðum og lét mér vitanlega á
sama standa um allt nema að þau væru lög-
formleg og á hvorugan aðilja hallað í orðalagi
skjalanna. Hér er þá í stuttu máli lýst af-
skiptum mínum af þessum viðskiptum og ber
ég það undir alla skynsama lesendur þessa
blaðs, hvort hér sé um nokkurt atferli að ræða,
rem geti talizt óheiðarlegt, eða hvort þeir álíti
mig hafa gert nokkuð annað en það, sem hver
og einn maður í minni stöðu hefði gert.
Það mun verða nokkuð ógreitt fyrir hr. Ara
Þórðarson ritstjóra, að finna sök hjá mér, ef
hann finnur ekki eitthvað verra en þetta til
að bera á mig, en annars vona ég að við-
skiptaferill minn hér í bænum sé ekki sá, að
orðið geti Ara Þórðarsyni til mikillar ánægju
að rekja hann. Hann mun ekki finna mikið af
því, sem hann óskar sér í þeirri leit, sem betur
fer. Læt ég svo úttalað um þetta. Ég er alveg
viss um að Jóhanna A. Jónsdóttir mun ekki
bera mér að ég hafi komið ódrengilega fram
við sig, hvorki á einn eður annan hátt.
Óska ég svo Ara Þórðarsyni til hamingju
með lúsaleit sína að misgemingum mínum á
viðskiptasviðinu hér í bænum. Mun ég eftir
atvikum leiðrétta, ef A. Þ. kann enn á ný að
bera mig röngum sökum, jafnvel þó mér leið-
ist að þurfa að svara slíkum manni á þrykki.
Pétur Jakobsson.
Skuldabréfa-
útgáfan
Ari Þórðarson virðist hafa allmikið dálæti á
skuldabréfum og hefir haft með höndum
skuldabréf ýmislega til fengin og af ýmsri
gerð, eittaf þeim var skuldabréfið, sem nafni
Ölafs frá Þoi'móðsdal var stolið undir héma á
árunum.
í fyrra kemur Ari til manns og býður hon-
um til kaups skuldabréf með 1. veðrétti í stór-
hýsi sem sé verið að enda við að reisa út við
Skerjafjörð, upphæð skuldabréfsins var 18
þúsund kr. Maður sá, sem Ari bauð skuldabréf-
ið, lét grenslast upi stórhýsi þetta, reyndist
það þá vera smáskúr með þaki og bárujárni
utan um grindina. Ari var rekinn burtu með
skuldabréfið, en eftir viku er Ari kominn aftur
með annað skuldabréf í sömu eign, en nú er það
ekki nema 12 þús. kr. og nú kveður Ari að
stórhýsið sé altilbuið, en þá er grenslast eftir
hvort Ari segi satt og var svn fjarri því, það
var aðeins byrjað að innrétta skúrinn og Ari
er rekinn burtu í annað sinn, og enn þá líður
vika, og ennþá kemur Ari með skuldabréf í
sömu eign, en nú er skuldabréfið aðeins 8 þús.
kr. og enn þá var Ari rekinn öfugur á dyr. Nú
skulum við athuga þetta nánar, skúr þessi var
ekki 18 hundruð króna virði hvað þá átján
þúsund, en ef einhver kynni að glæpast á þessu
skuldabréfi, af því það var með fyrsta veðrétti,
þá var að nota sér það, og svo er þetta skulda-
bréf látið lækka um mörg þúsund á viku og
einnig býður Ari fleiri mönnum skuldabréf í
þessari eign og eru þau þá ýmist 18 þús. eða
12 þús. kr., svo það lítur út fyrir, að það hafi
verið búin til mörg eintök af þessum sviksam-
legu skuldabréfum.
En hver var það, sem stóð fyrir þessari
skuldabréfa-útgáfu ? Var það Ari? Eða var það
doktorinn hans Ara? — Spyr sá sem ekki veit.
SpuruLL