Skutull - 10.03.1928, Blaðsíða 2

s
Kaupgreiðsla.
Sá ósiður er nokkuð tiður hér
á landi, að atvinnurekendur greiða
kaup til verkafólka mjög óreglu-
lsga og algerlega eftir eigin geð-
þótta; sumataðar jafnvel ekki oftar
en einu sinni eða tvisvar á ári.
Hafa verkamenn og siómenn beðið
geyai tjón af þessum sökum, en
ekki fengið aðgeit, nema að mjög
litlu leyti, og þá helst á þann hátt
að semja við atvinnurekendur, um
greiðslu verkkaup9 eftir einhvern
tiltekinn tima. En slíkir samn-
ingar eru æði miklum vankvæð-
urn bundnir, og sumstaðar, þar
sem ekki eru öflug verklýðsfólög,
er algerlega ómögulegt að fá at-
vinnurekendur til þess að undir-
skrifa þá. Þess vegna á mikill fjöldi
sjómanna og verkamanna það að
öllu leyti undir náð atvinnurek-
enda, hvenær þeim er greitt verk-
kaup aitt. En reynslan hefir sýnt,
að valt er að treysta slíkri „náð“,
og ilt að verkamenn skuli neyddir
til þess.
Það ætti því að vera öllum
verkalýð mikið gleðiefni, að nú
á þessu þingi kemur fram frurn-
varp til laga um greiðslu verk-
kaups. Er Sigurjón Á. Ólafsson
flutningsmaður þess.
Skal hér farið nokkrum orðum
um frumvarpið og birtar tilvitn-
anir úr þvi.
Frumvarp þetta er viðauki við
eldri lög um greiðslu verkkaups,
og er kjarni þess sá, að skyldugt
er að greiða verkkaup vikulega,
annaðhvort þeim, sem vinna
fyrir kaupinu, eða umboðsmönnum
þeirra sóu hinir fjarstaddir. Sama
gildir og um kaupgreiðslu fyrir
ákvæðisvinnu, „skal þá verkkaupið
greitt út vikulega, ef verkinu,
sem kauptaxtinn eða umsamin
upphæð miðast við, er lokið á
þeim tíma, en ella þegar verkinu
er lokið.“
Þá er verkafólki gert auðveld-
ara að koma hór fram róttarkröf-
um sínum, en áður hefir verið í
svipuðum tilfellum.
Þar sem svo er ákveðið að
verkafólki til lands og sjávar er
heimilt „að krefjast þess að mál
út af greiðslu verkkaups sam-
kvæmt lögum þessum sæti með-
ferð einkalögreglumála. Má reka
mál í þeirri þinghá, þar sem verkið
SKUTHLL
hefir verið unnið, og skoðast at-
vinnurekandi eða umboðsmaður
hans þar sem aðili þótt þeir eigi
heimilisvarnarþing annarstaðar.
Réttargjöld shulu eigi greidd í
málum þessum.a
Með þessu ákvæði er loku fyrir
það skotið, að menn neyðist til
að láta falla niður kröfur af þeim
sökum, að þær borga ekki máls-
koatnað þótt málið vinnist, en það
er öllum kunnugt að elikt hefir
ekki sjaldan átt sór stað. Að vísu
eru í gildi lög um þetta efni, og
þurfa þeir, sem þau lög ná til,
ekki að greiða réttargjöld í mál-
um þessum, þ. e. málum út af
greiðslu verkkaups, en með laga-
frumvarpi þvi, sem hér hefir verið
drepið á, nær þetta ákvæði einnig
til sjómanna og annara verka-
manna, sem ekki eru nefndir í
þeim lögum.
Hór að framan hefir verið bent
á nauðsyn slíkra laga, sem þessara,
og þarf því ekki að endurtaka
slíkt. Hór er urn svo sanngjarna
réttarkröfu að ræða, að telja má
líklegt að alþingi samþykki frum-
varpið óbreytt og vinni þannig
mikið happa verk til hagsbóta
mikils meiri hluta þjóðarinnar.
ÁtkYæðafölsun enn.
Tveir seðlar í viðbót í Stranda-
sýslu.
Tveir kjósendur úr Strandasýslu
kusu á skrifstofu bæjarfógeta hór
í sumar. Kaus annar Björn Magn-
ússon en hinn Tryggva Þórhalls-
son.
Utankjörstaðarseðlar i Stranda-
sýslu eru ekki nema 16 að tölu
og allir vísir. Telur dóraarinn
sannað, við rannsókn á þeim, að
seðlar þessara tveggja manna séu
þar ekki. Hinsvegar séu þar tveir
atkvæðaseðlar, ritaðir með auð-
þektri hendi, báðir með nafni
Björns Magnússonar og báðir fals-
aðir. Ætti þar ekki að vera neitt
um að viliast.
Menn þe3sir kusu á helgum
degi á skrifstofunni. Bæjarfógeta-
fulltrúi Matthías Á9geirsson stýrði
kosningunni. Yitundarvottar voru
Hannes Halldórsson og Jón Bryn-
jólfsson. Kjósendurnir og Jón
Brynjólfsson kváðu segja, að þeir
Hannes og Matthía9 hafi orðið
eftir á ekrifstofunni, er þeir fóru
út, en það játar hvorugur þeirra.
Ytra umslagið um atkvæði ann-
ars kjósandans er til. Utan á það
hefir skrifað Hannes Halldórsson,
og ekki er það stimplað með inn-
sigli bæjarfógeta, sem venja er þó
til. Um það kvað Matthías hafa
sagt, að hafi hann ekki stimplað
það, stafi það af sórstakri vangá.
Hannes hefir játað að hafa flutt
atkvæðin til Björns Magnússonar
í þann mund, er Groðafoss blés til
brottfarar. Áður bafði Björn játað
á sig flutning atkvæða þessara,
á Strandir norður, þegar hann hélt
þangað með sinu fríða föruneyti,
þeim Magnúsi Guðmundssyni, þá
ráðherra, og Sigurði Kristjánssyni
barnakennara og ritstjóra.
Dómaranum þótti svo mikill
grunur í efni, að hann krafðist
tryggingar fyrir nærveru Hannesar,
og setti Jón Edwald 4000 kr. veð
fyrir hann.
Yerða seðlarnir nú sendir Scot-
land Yard til úrskurðar, ef að
vísu má ráða.
Um hinar aðrar fajsanir í Hnífs-
dalsmálinu hefir rani|sóknardómar-
inn fengið grun sinn staðfestan
til hins ítrasta, hjá skriftarfræð-
ingum þessarar heimsfrægu lög-
regluskrifstofu, og mun brótt sjást,
hvort iioDUin skeikar um þessa
seðla.
Frá Sjúkrahúsinu.
Sjúkrahúsið hefir eignast ágætt
harmonium, sem kostaði með nauð-
synlegustu nótnabókum 1340 kr.
Er það nýlega að fullu greitt og
Dáðist alt féð saman með frjálsum
samskotum. Var sumt afhent mór
eða yfirhjúkrunarkonunni, en mest
safnaðist í lítinn samskotakassa,
sem hangir uppi á sjúkrahúsinu.
Þakka eg gefendunum fyrir
hönd sjúkrahússins og sjúkling-
anna.
Næ9t höfum við hug á að
koma upp
bóknsafni handa sjúkraliúsinn.
Er sjúklingunum það mikil nauð-
syn. Mörgum þeirra er hættulegt
að lána bækur, vegna smithættu,
og bókasafn bæjarins mega þeir