Skutull - 29.07.1949, Page 2

2
S K U T U L L
Hátíðleg athöfn.
S K U T U L L
VIKUBLAÐ
Útgefandi:
Alþýðuflokkurinn á Isafirði
Ábyrgðarmaður:
Birgir Finnsson
Neðstakaupstað, Isaf. — Sími 13
Afgreiðslumaður:
GuSmundur Bjarnason
Alþýðuhúsinu, Isaf. — Sími 202
Innheimtumaður:
Haraldur Jónsson
Þvergötu 3. Isafiröi.
Reykjavík kvartar.
Bæjarstjórn Reykjavíkur hefir
nýlega látið birta í blöðum og út-
varpi kvörtun yfir því, að ríkis-
sjóður skuldi höfuðborginni nokkr-
ar miljónir króna af framlögum til
skólabygginga.
Ekki skal það dregið í efa, að
borgin eigi lagalegt tilkall til þess-
ara peninga, og að ráðamenn henn-
ar séu í fullum rétti sínum, að því
leyti, við að rukka ríkissjóðinn
með áróðursherferð í blöðum og út-
varpi. En í þessu sambandi vaknar
sú spurning, hvort réttmætt sé af
löggjafanum, að greiða Reykjavík
jafnháa styrki til skóla o.s.frv. og
greiddir eru öðrum minni bæjum
og sveitarfélögum. Mönnum finnsl
við athugun á þessu dálítið undar-
legt, að bæjarfélag, sem á einu ári
skilar 10 miljónum króna í gróða
af rekstri sínum, skuli ekki vera ein
fært um að byggja sjálft sína skóla,
án stuðnings frá ríkinu.
Ressi skoðun, að höfuðborgin
hljóti að geta verið sjálfbjarga með
skólabyggingar sínar, og raunar
fleira, sein ríkið styrkir nú , styðst
einnig við þá staðreynd, að Reykja-
vík hefir inargt, sem önnur bæjar-
félög hafa ekki, og sem beinlínis
og óbeinlínis er borið uppi af rík-
inu og þjóðinni allri. Má þar til-
nefna ýmsa skóla, svo sem liáskóla,
meiintaskóla, sjómannaskóla, vél-
stjóraskóla, kennaraskóla o.s.frv.
Þessir skólar hafa áreiðanlega eflt
bæjarfélagið Reykjavík til mikilla
muna, svo mikilla, að ekki væri
goðgá þótt höfuðborgin greiddi að
fullu byggingarkostnað við skóla
undir barna- unglinga- og hús-
mæðrafræðslu.
Reykjavík hefir að svo inörgu
leyti sérstöðu nú orðið, að það virð
ist vera hreinasta fásinna, að mæla
hana á sama mælikvarða og minni
sveitarfélög.
Tökum t.d. fólksfjöldann, sem
þar er samansafnaður. Hann gerir
það að verkum, að bærinn á auð-
velt með að afla sér tekna, enda
mun lægsti útsvarsstigi á Iandinu
vera notaður í Reykjavík, og samt
fær bæjarfélagið í tekjuafgang á
einu ári 10 miljónir króna. Svo eru
t.d. sjúkrahúsin. Þau eru víðast
hvar annarsstaðar baggi á bæjarfé-
lögunum, en i Reykjavík eru þau
rekin af ríkinu og öðrum aðilum.
Þá eru það engin smáræðis fríð-
indi, sem höfuðstaðurinn hefir af
því, að vera aðsetur ríkisstjórnar-
innar, og allra æðstu embættis-
manna landsins, og aðsetur ýmsra
sameignarfyrirtækja landsbúa, svo
sem Eimskipafélagsins, Skipaút-
gerðarinnar, Ríkisútvarpsins o.s.
frv. Og siðast en ekki sízt skal liér
minnst á þau hlunnindi, sem höf-
uðborgin hefir af því að um hana
Sunnudáginn 24. þ. in. var minnst
80 ára afmælis Holtskirkju í ön-
undarfirði, og heimsótti kirkjuna
við það tækifæri hópur Isfirðinga,
sem flestir höfðu fermst að Holti.
Færðu Isfirðingar þessir kirkjunni
höfðinglega gjöf, og var hún aflieiit
sóknarpresti að messu lokinni.
Kirkjan var fagurlega skreytt í
tilefni dagsins og sóknarprestur ls-
firðinga, séra Sigurður Kristjáns-
son, þjónaði fyrir altari við messu,
en séréa Jón Ólafsson í Holti pre-
dikaði. Að Hatíðamessu lokinni
bauð sóknarnefnd staðarins kirkju-
gestum til kaffidrykkju í samkomu-
tjaldi á prestssetrinu, og sátu það
hóf á annað hundrað manns.
Meðan setið var undir borðum
flutti séra Jón Ólafsson stór fróð-
lega ræðu um sögu staðarins, og
gat þess m.a., að í Ilolti mundi hafa
verið kirkja frá því fyrst að farið
var að reisa kirkjur liér á landi
eftir kristnitökuna, og vissa væri
fyrir því, að kirkja hafði verið á
staðnum í a.m.k. 700 ár. Núverandi
kirkja væri hinsvegar 80 ára göin-
ul.
Kristján Kristjánssop, hafnsögu-
maður, hafði orð fyrir gestum, og
fer ræða hans hér á eftir.
Heiðraði sóknarprestur! — Sókn-
arnefnd Holtskirkju! — Kæru
fermingarbörii og aðrir gestir!
Tildrög jiess, að við erum hér
saman komin, allmörg fermingar-
börn frá Holtskirkju frá ýmsum
tímum, eru þau, að ég kom í heim-
sókn á bernskustöðvarnar hér í
önundarfirði og að Holti fyrir ná-
lega tveimur árum síðan. - Flaug
mér þá í hug að ná sambandi við
samborgara mína á ísafirði, þá,
sem fermdir væru frá Holtskirkju
eins og ég, ef ske kynni að ein-
hverjir þeirra vildu sýna henni
ræktar vott í einhverri mynd eftir
]iví sem við kæmum okkur saman
uni. — Varð það úr, að ég lireyfði
þessari hugmynd við nokkra menn
og fékk allstaðar ágætar undirtekt-
ir.
Kom okkur svo saman um að
boða fermingarbörn Holtskirkju,
þau, sem búsett væru í Isafjarðar-
kaupstað, til sameiginlegs fundar.
Var hann haldinn 24. okt. s. 1. í Al-
þýðuhúsinu á Isafirði.
Þar reifaði ég málið, og var síð-
an ákveðið: 1 fyrsta lagi að safna
saman fjárupphæð nokkurri, er
verja skyldi til aðhlynningar og
fer mest öll verzlun landsinanna,
og vörum til annarra landshluta er
umskipað í Reykjavíkurliöfn.
Með hliðsjón af því, sem nú hefir
verið talið, finnst oss að áður á-
minnst kvörtun Reykjavíkurbæjar
sé með öllu'ástæðulaus, og sá bær
hafi síður en svo yfir neinu að
kvarta.
Meirihluti bæjarstjórnarinnar
þar, Sjálfstæðismenn, vilja jafnan
þakka sér allar framfarir í höfuð-
borginni, en þróun málanna þar
hefir mótast meira að undanförnu
af sérstöðu borgarinnar, heldur en
af stjórn eða framtaki Sjálfstæðis-
flokksins, og með tilliti til þeirrar
sérstöðu finnst oss að löggjafinn
eigi ekki lengur að mæla Reykjavík
á sama mælistokk og aðra lands-
hluta.
lagfæringar á fermingarkirkjunni
okkar — Holtskirkju —. 1 öðru
lagi var ákveðið á fundinum, að
allir gefendur og gestir þeirra
skyldu efna til kirkjuferðar að
Holti, sumarið 1949, annan sunnu-
dag eftir að bílfært yrði yfir
Breiðadalsheiði.
Var nefnd kosin á fundinum til
að sjá um framkvæmd þessa, og
skipuðu nefndina frúrnar Guðrún
Guðmundsdóttir og Helga Margrét
Jónsdóttir ásamt þeim Matthíasi
Sveinssyni, Guðjóni E. Jónssyni og
mér.
Nú hefir það, sem nefndinni var
falið, komizt í framkvæmd. Hópur
fermingarbarna frá Holtskirkju
kom yfir Breiðadalsheiði í dag. Og
i gömlu kirkjunni okkar liöfum við
nú hlýtt á liátíðlega guðsþjónustu-
gjörð hjá sóknarprestinum, séra
Jóni Ólafssyni. — Verður sú stund
— og þessi dagur okkur áreiðan-
lega björl og lilý minning, sem
verður okkur kær, og við munum
orna okkur við á ókomnum árum.
Þá hefir mér verið falið að af-
lienda presti og sóknarnefnd litla
fjárupphæð kr. 11.200,00 frá ferm-
ingarbörnum Holtskirkju búsettum
í Isafjarðarkaupstað, sem örlítinn
rrektarvott af okkar hendi. — Er
það tilætlun okkar, að upphæð þess
ari verði varið til aðhlynningar
og fegrunar á kirkjunni eftir nán-
ari ákvörðun prests og sóknar-
nefndar. — Hefi ég þegar afhent
sóknarprestinum skrá yfir nöfn
gefendanna.
Einn þeirra, sem skráður er með-
al gefendanna er nú látinn. Það er
Ingimar Bjarnason, fyrrum oddviti
Eyrarhrepps. Hann var, eins og
mörgum er kunnugt, önfirðingur —
fæddur að Tannanesi og fermdur
í Holtskirkju. Hann hafði ákveðið
að taka þátt í þessari för, en lésl
á síðastliðnu vori. Þar ineð mátti
búast við, að hann kæmi ekki við
framkvæmd þessa áforms. En þá
var það, að nú fyrir nokkrum dög-
um var mér aflient fjárupphæð frá
lionum til Holtskirkju. Ber að
liakka þá hugulsemi aðstandenda
að sjá um, að þessum vilja hins
látna sæmdarmanns yrði fullnægt.
f sambandi við þetta rifjast upp
fyrir mér, að við Ingimar Bjarna-
son áttum sameiginlegar minningar
af hafinu, sem við báðir leituðum
til strax á unga aldri. Þá var hann
skipstjóri á vélskipinu Ametu frá
ísafirði og ég vélstjóri hjá honum.
Lentum við þá í sjávarháska í
vondu veðri vorið 1929 á leið til
Færeyja. Var kominn upp alvarleg-
ur leki á skipinu, og leit mjög illa
út með það um tíma, að skútunni
yrði haldið á floti. En stjórnand-
inn var rór og traustur. Hinn ön-
firzka skipstjóra brast ekki kjark-
inn. Hann fól stýrimanninum
skipstjórnarstörfin, og ég vélgæzl-
una öðrum vélamanni, og síðan
gengum við báðir að verki með liá-
setum að dæla skipið og reyna að
halda því á floti. Tókst það að lok-
um, og náðum við til hafnar lieilu
og höldnu i Færeyjum.
Kjarkur Ingimars, orðheldni,
festa og drengskapur vil ég vona
að sé og verði ávallt einkenni ön-
firðinga. —- Vil ég biðja viðstadda
að votta hinu látna virðingu sína,
með því að rísa úr sætum. —
Kirkjan í Holti, þar sem ég er
fermdur og flestir ferðafélagar mín
ir, er talin vera 80 ára gömul á
þessu sumri. Hún er því orðin gam-
alt hús, sem þarf aðhlynningar og
endurnýjunar við. Upphæðin okk-
ar hrekkur þar skammt, það vitum
við vel. En við vildum sýna lit
og leggja fram okkar litla skerf full-
viss þess, að þá létu aðrir, sem hér
liafa lifað einhver merk timamót
ævi sinnar, ekki á sér standa
að sýna hinu aldna guðshúsi einn-
ig hlýleika vott og ræktarsemi. Og
þær upphæðir, sem hlýtt hugarþel
hinna mörgu fermingarbarna frá
Holti fyrr og síðar —- utan héraðs
og innan getur í té látið, án þess að
neinn fórni miklu eða taki of nærri
sér — megnar áreiðanlega að gera
kirkjuna okkar gömlu vistlega og
vel útlítandi. — Vanræktar kirkjur
eru allt of algeng sjón hér á landi
— og síður en svo þjóðarsómi.
Sóknarprestur og • sóknarnefnd.
Við þökkum alúðlegar og ánægju-
legar móttökur og samveru og biðj-
um ykkur að taka viljann fyrir
verkið, eins og oft er að orði kom-
izt. — Biðjum ykkur að líla miklu
fremur á hugarfar það, sein er að
baki heimsókn okkar að Holti í
dag, lieldur en á þá litlu fjárupp-
hæð, sem við auruðum saman, sum-
ir af litlum efnum.
Megi biessun Guðs ávallt fylgja
þeirri þjónustu, sem fram fer í
kirkjunni okkar í Holti, þar sem
við vorum tekin í kristinna manna
tölu.
Sóknarpresturinn þakkaði heim-
sókn og gjöf Isfirðinga, og auk
háns tóku til Máls: Kristján Jó-
hannesson, hreppstjóri, Halldór
Kristjánsson, ritstjóri, séra Sigurð-
ur Kristjánsson og séra Eiríkur
Eiríksson frá Núpi. Milli ræðanna
var söngur og gleðskapur og fór
hóf þetta mjög vel fram, enda gerði
veðurblíðan þennan dag, sitl til að
auka ánægju ferðafólksins.
Undirbúningsnefnd f ar a ri n n ar
hefir beðið blaðið að færa séra
Jóni Ólafssyni, konu hans og
sókiiarnefnd Holtssóknar, innilegar
þakkir fyrir hinar ógleymanlegu
inóttökur á hátið þessari.
-------O ------
Ferðasaga.
Um síðast liðna lielgi fóru 24
konur úr Kvenfélaginu Hlíf í ferða-
lag suður á Akranes.
Lagt var af stað héðan á laugar-
dagsmorgun kl. 6 í lemjandi rign-
ingu. Þegar komið var til Arn-
gerðareyrar beið okkar bíll, er
flytja átti okkur áfram. Ekið var
sem leið liggur inn Langadal og
upp Þorskafjarðarheiði, en óhemju
rigning liafði verið um nóttina, svo
vegurinn var mjög blautur, og þeg-
ar fór að lialla niður af heiðinni
sökk bíllinn í forarleðju og náðist
ekki upp, hvernig sem reynt var.
Var nú ekki íum annað að
gera, en að halda áfram gang-
andi til næsta bæjar, og reyna þar
að fá hjálp til að losa bílinn. Sem
betur fór, var ekki meira en klukku
tíma gangur niður að Kollabúðum,
þar sem okkur var tekið ineð opn-
uin örmum, og jarðýta þegar send
af slað, lil að losa bílinn. Er við
höfðum þegið veitingar og annan
beina, kom bíllinn brunandi, og
var nú ekki til setunnar boðið, en
ferðinni haldið áfram um Bjarkar-
lund og suður að Hreðavatnsskála,