Skutull - 30.09.1949, Blaðsíða 2

2
S K U T U L L
\
Sundrungin í Sósíalistaflokknum
Flokksmenn í forboði
Raddir úr sýslunni.
Sýslubúar í N.-lsafjarðarsýslu hafa nú mikinn hug á að
losa sig við banamann boðorðanna, og koma Hannibal
Valdimarssyni á þing, sem kjördæmakjörnum þingmanni.
Eftirfarandi greinar, sem Skutli hafa verið sendar,
sýna ljóslega þennan áhuga.
Hermann Guðmundsson.
Það hefir vakið athygli, að einn
vinsælasti og dugmesti þingmaður
Sósíalistaflokksins, Hermann Guð-
mundsson, fyrrverandi forseti Al-
þýðusambands Islands, er látinn
víkja úr framboði í Hafnarfirði og
i hans stað er settur Magnús Kjart-
ansson, ritstjóri Þjóðviljans, sem
er einn öfgafyllsti Moskvakommún-
isti landsins.'
Ástæðan til brottvikningar Her-
manns Guðmundssonar er augljós.
Kosningarnar til síðasta þings A.
S. 1. voru óvenju harðsóttar. Bar-
izt var um yfirráðin yfir alþýðu-
samtökunum. Lýðræðissinnar unnu
glæsilegan sigur. Kommúnistarnir,
sem voru í miklum minnihluta, ætl
uðu sér alls ekki að beygja sig fyr-
ir löglegum meirihluta þingfull-
trúa. 1 blindri oftrú á beitingu of-
beldis ætluðu þeir sér að fram-
kvæma valdarán innan A.S.l. og
sölsa undir sig, í eitt skipti fyrir
öll, yfirráðin yfir verkalýðshreyf-
ingunni.
Ýmsum liinna varfærnari manna
hraus þó hugur við slíku gerræði.
Einn þeirra manna var Hermann
Guðmundsson. Hann neitaði að
hlýða skipunum Brynjólfs Bjarna-
sonar um framkvæmd „alþýðu lýð-
ræðis“ á þingi verkalýðsins. Að til-
hlutan Hermanns fóru þingstörfin
fram á lögmætan lýðræðishátt.
Afstaða Hermanns Guðmundsson
ar var fordæmd af foringjaráði
flokksins og honum liótað hörðu
fyrir svikin. Síðan hefir hann ver-
ið einangraöur innan flokksins og
nú lagður til hliðar.
Jónas Haralz.
Einn efnilegasti ungur maður í
Sósíalistaflokknum er — eða var
— Jónas Haralz, hagfræðingur. Á
tímabili, fyrir síðustu bæjarstjórn-
arkosningar, var hann aðal stjarn-
an á himni kommúnisla, enda dýrk
aður sem hálfguð af samherjum sín
um. 1 alþingiskosningunum 1940
var hann frambjóðandi flokksjns í
Suður-Þingeyjarsýslu. Þá var höf-
uðprestur kommúnista, Kristinn E.
Andrésson, látinn víkja fyrir hon-
um.
Á s.l. vori skoruðu sósíalistar í
S-Þingeyjarsýglu á Jónas Haralz að
verða í kjöri i sýslunni við væntan-
legar kosningar. Nú gerðust váleg-
ir hlutir og' athyglisverðir. Jónas
Haralz gat ekki fellt sig við hið
„austræna lýðræði" og skefjalausa
yfirgangsstefnu Rússa og þjónslund
Sósíalistaflokksins við þetta allt
saman. Jónas Haralz sagðist skyldi
fara í framboð fyrir flokkinn með
því skilyrði, að miðstjórn flokks-
ins viðurkenndi stefnuyfirlýsingu
frá honum, þar sem hann afneitaði
ofbeldi og einræði og fordæmdi
„alþýðu lýðræðið“ og skriðdýrshátt
Sósíalistaflokksins fyrir Rússum.
Brynjólfur Bjarnason og Moskva-
sveit hans sá strax luettuna, sem
hér var á ferðum og skyldi nauð-
synina á fljótvirkum ráðstöfunum.
Jónasi Haralz var þröngvað út
í hin yztu myrkur og honum valin
þung orð. Kristinn E. Andrésson
var settur í sæti Jónasar og kjós-
endum í Suður-Þingeyjarsýslu sagt
það greinilega, að öll „svik“ við
félaga Stalin teldust til þeirra
synda, sem ekki eru fyrirgefnar.
Sigfús Sigurhjartarson.
Veikasti hlekkurinn í foringja-
liði Sósíalistaflokksins er efalaust
Sigfús Sigurlijartarson. Hann er
enginn kommúnisti í hjarta sínu.
Bitlingagræðgi samfara brennandi
hefndarhug og inetnaði bar hann í
raðir kommúnista. Hann hefir átt
erfitt með að tileinka sér bardaga-
aðferðir og siðalögmál flokksins.
Félagi Brynjólfur hefir haft vak-
andi auga á þessum „vandræða"
manni miðstjórnarinnar, því hann
liefir óttazt tækifærissinnað hugar-
far hans, vitandi það, að Sigfús
Sigurhjartarson er manna líklegast-
ur til að svíkja Stalin og taka upp
virka andstöðu innan flokksins, því
Sigfús skynjar andúð ahnennings
á einræðisstefnu Kominform. Ætl-
un Moskvaklíkunnar var sú, að
flæma þennan „lýðræðissinna“ úr
öllum áhrifastöðum og veita hon-
um eftirminnanlega hirtingu. Það
átli sem sé að reka hann úr tryggu
þingsæti í Reykjavík og senda
hann í nokkurs konar Síbiríuvist,
í framboð í vonlaus kjördæmi,
(annaðhvorl í S-Þing. eða Gullbr-
ingusýslu). Þessi ráðagerð tókst þó
ekki til fulls. Kjarkinn skorti þeg-
ar lil átti að laka. Talið var óvil-
urlegt, sökum kjörfylgis, að reka
Sigfús frá Reykjavjk.
Niðurstaðan varð sú, að hann var
færður úr öruggu sæli á lista flokks
ins í Reykjavík og settur í mjög
vonlítið sæti. Sá, er settur var í
sæti Sigfúsar var sjálfur hirðstjór-
inn, Brynjólfur Bjarnason, sem með
þessu sýnir glöggt hvaða öfl það
eru, er halda um stjórnvölinn í
Sósíalistaflokknum.
Það, sem reynt er
að dylja.
Að sjálfsögðu er reynt að dylja
þetta sundurlyndi innan flokksins,
ef takast mætti að afstýra alvar-
legum árekstrum fyrir kosningar.
Nú þegar er farið að hrikta í þeim
máttarviðum, sem halda flokknum
uppi. Heimilisófriðurinn er hafinn
og breiðist óðfluga út og i kjölfar
hans kemur rýrnandi kjörfylgi. Eft
ir því sem lýðræðisgríman sígur
neðar og ásýnd einræðisdraugsins
verður gleggri stækkar hópur
þeirra kjósenda, sem snýr baki við
Sósíalistaflokknum.
Feigðin hefir sótl hann heim og
ferleg verða fjörbrot hans.
Eggert Lárusson,
Bolungarvík, skrifar:
Eftir er okkar hlutur.
Ilvað var það, sem vakti þjóðar-
athygli á Skúla Thoroddsen, þing-
manni Norður-lsfirðinga, 1908?
Það var persónuleg fesla hans
og karlmannlegt þrek. — Hann
stóð einn uppi í nefndinni — og
þorði að standa einn, en í næstu
kosninguni og ávalt síðan vottaði
þjóðin honuin líka traust sitt og
þakklæti, og Norður-lsfirðingar
stóðu um hann sem veggur.
Hannibal Valdimarsson hefur
livað eftir annað sýnl það á Al-
þingi, að hann þorir að standa við
sannfæringu sína — og þorir að
standa einn, livað sem það kostar.
Hann hefur þá djörfungu til að
bera og skapfestu, sein fágæt er á
þessum rótleysistímum.
Líklegt þykir mér, að Hannibal
hafi fundizt eins og fleirum, þegar
ósköpin gengu á með Atlantshafs-
sáttmálann, að þeir, sem með um-
boðið fóru (ef um nokkurt umboð
var þá að ræða) hefðu umfram allt
átt að gæla fyllslu varúðar og jafn-
framt að sýna þá djörfungu að
krefjast einhvers í staðinn fyrir Is-
lands hönd, þegar svo mikils var
krafizt af því.
Mér finnst persónulega, að það
heföi kannske dregið eitthvað úr
sárasta sviðanum hjá þjóðinni, ef
það hefði til dæmis verið gert að
ófrávíkjanlegu skilyrði, að viður-
kennd yrði stækkun landhelgi okk-
ar, segjum í 10 sjómílur út frá
hugsuðum hring dregnum utan við
eyjar og annes. — Með slíku skil-
yrði hefði ])ó verið gerð tilraun
til að vernda lífsaðstöðu íslenzku
þjóðarinnar í landi sínu.
En hvað sem valdið hefur þessu
tómlæti, er það ekki vitað, að æðstu
valdamenn íslands hafi gert nein-
ar kröfur í þessu efni, þegar að-
staða okkar var sterkust til að
koina þeim frain.
Þetta stórmál er óleyst ennþá
eins og fleiri, og kallar á menn,
sein festu hafa og djörfung til að
halda fast á málum, við hvern sem
við er að eiga.
Nú vill svo vel til, að okkur
Norður-lsfirðingum veitist tæki-
færi til að sýna í verki, að við
kunnum að meta það, sem vel er
gert.
Hannibal Valdimarsson verður í
kjöri við í liönd farandi kosningar,
og ætti okkur að vera það melnað-
armál, að þátttaka í kosningu hans
verði sízl ininni en hún varð um
mótmælin gegn bjórfrumvarpinu
fræga (illræmda).
Að síðustu vil ég benda á, að með
framkomu sinni hefur Hannibal á-
valt metið meira hag alþjóðar en
þrönga og blinda flokksþjónuslu.
En slíkra manna tel ég nú mikla
þörf á Alþingi. — Mættum við í
því sambandi minnast orða Einars
Benedlktssonar, að „Nú þarf dáð-
rakka menn — ekki blundandi þý“
Og þessvegna segi ég: Eftir er
okkar hlutur. Látum hann ekki eft-
irjiggja.
Eggevt Lúrusson.
„Álftfirðingur“ skrifar:
Það er auðheyrt á skrifum blað-
anna, að kosningar eiga að fara
fram á næstunni, og eins og vant
er, þegar svo stendur á, þá ein-
kennasl margar blaðagreinarnar af
sköinmum um pólitíska andstæð-
inga. T.d. reynir blaðið Vesturland
eftir mætli að hnýta í Hannibal
Valdimarsson, enda þótt þau skrif
missi algjörlega marks. Það má vel
vera, að hægt sé að finna eitthvað
að Hannibal, eins og öðrum mönn-
um, en livað má þá ekki segja um
skriffinna Vesturlands?
Svo mikið er víst, að Hannibal
hefur unnið miklu betur að vel-
ferðarmálum ahnennings, heldur
en Vesturlandspostularnir, og í
verkalýðsmálum, sem ég veit ekki
til, að þeir liafi nærri komið, hefir
Hannibal staðið framarlega, og
hefi ég fyrir mitt leyti engan þelckt
sem haldið hefir jafnvel á málstað
okkar verkamanna og sjómanna.
Þessvegna hljótum við líka að
fylkja okkur um Hannibal og
kjósa hann á þing fyrir Norður-
ísafjárðarsýslu.
Mér hefir alltaf fundizt virðing-
arvert, hvað Hannibal fylgir vel
eftir sannfæringu sinni, hvort sem
öðrum likar það betur eða verr, og
jafnvel þólt það brjóti í bága við
flokksaga. Nú á tímum gerast svo
margir til þess að blekkja þjóðina
og láta hana ráfa í myrkri, að við
þyrftum helzt að eignast fleiri
menn sem segja meiningu sína af-
dráttarlaust, en eru þó fúsir til
samstarfs um þau mál, sem þjóð-
inni geta orðið til heilla.
Kjósið Hannibal!
N orður-í sf irðingar.
Kosningaskrifstoía
Alþýðuflokksins er í Alþýðuhúsinu niðri, gengið um
norðurdyr.
Skrifstofan er opin kl. 10—22 daglega. Sími 187.
ALÞYÐUFLOKKSFÖLK!
Hafið stöðugt samband við skrifstofuna og látið hana
vita um fjarverandi flokksfólk og fólk, sem er á förum úr
bænum.