Skutull - 23.12.1952, Blaðsíða 6

6
SKUTULL
Rotarymót í Graninge
Framhald af 1. síðu.
miðjan þennan vegg eru þau graf-
in, 2—3 mannhæðir yfir sjávarmál.
Frá Bergen tók ég lest til Oslo,
er það merkileg leið, og með ótta-
legum fjölda af jarðgöngum. í
Osló bjó ég hjá kunningjum í fimm
daga við indælis aðbúð, og þótti
mér sérlega skemmtilegt að sjá
þessa ungu borg, sem geymir furðu
mikið af nýrri list: Höggmyndum
og veggskreytingum.
Dvölin í Noregi þótti mér alltof
stutt. En mótið í Stokkhólmi átti
að byrja þann 30. júlí, og þangað
var nú einu sinni förinni heitið,
svo að í Stokkhólmi var ég kl. 7
e.h. á réttum degi, svo sannarlega
réttum degi, því að alla leiðina frá
Osló var glampandi sólskin yfir
vötn og skóga, akra og engi. Dá-
samleg ferð.
En nú byrjar mótið.
Við höfðum fengið bréf um að
við skildum mæta þann 30. um
borð í skútunni „A1 Chapman“ kl.
16, 18 eða 20, annars láta vita
hvenær við kæmum. Ég kom hæfi-
lega snemma fyrir síðustu ákveðnu
móttökuna og hitti þar mótstjór-
ann Per Axel Hildeman, ásamt
nokkrum af þátttakendum. Við
ókum í áætlunarbíl út fyrir borg-
ina, að æskulýðskóla, sem
kallast Graninge, og þar hittum
við hina þátttakendurna alla nema
tvo, en þeir komu daginn eftir.
Við drukkum nú saman te og
var heldur hljótt yfir, menn töluðu
saman ósköp varlega tveir og
tveir. Enginn ætlaði víst of geist
af stað. Dr. Selling bauð okkur
velkomna og svo fórum við að
sofa. Höfðum lítið hús fyrir okk-
ur með tveggja og f jögurra manna
herbergjum, og bjó ég með Reiner
Eich, frá Berlín.
Hundrað metra fyrir neðan hús-
ið var ylvolgur sjórinn, þar sem
við syntum allt að þrisvar til fjór-
um sinnum á dag, eða tókum her-
skildi árabát, sem þama lá og rer-
um um, eða dr. Selling kom á skútu
sinni og fór með okkur í stutta
ferð. Og í nágrenninu gátum við
spilað tennis eða fótbolta; yfirleitt
gátum við gert hvað sem okkur gat
dottið í hug. Fyrstu dagana var
því heldur lítil alvara á ferðum.
Þegar við vorum ekki í einhverri
verksmiðjunni eða safninu, ötuð-
umst við eins og ljón þama 'að
Graninge, og mikið skelfing
skemmtum við okkur^vel.
Síðar tóku menn að stillast svo-
lítið, sérstaklega eftir að Ole Vog-
elsen hafði sagt okkur svolítið frá
Lýðháskólahreifingunni, hvemig
hún varð til í Danmörku og breidd
ist út. Urðu þá fjömgar umræður
um menntun yfirleitt og sérstak-
lega áhrif hennar á stéttaskiptingu
o.þ.l.
Bretar urðu að sjálfsögðu nokk-
uð erfiðir vegna sinnar góðu að-
stöðu með málið. Eftir þetta urðu
margar allsnarpar kviður og blés
úr mörgum áttum í senn. Oft var
gaman að hlusta á Englendingana
og Hollendingana. Þeim tókst ekki
að koma sér saman um hvað raun-
verulega gerðist 1664, þegar brezki
flotinn fór hallloka fyrir þeim hol-
lenzka. Þeir komu sér samán um
að bera þyrfti saman kennslubæk-
umar í sögu!
Margt bar á góma, og margvís-
leg sjónarmið komu fram. Menn
þrættu eða samsinntu, en aldrei
urðu alvarlegir árekstrar.
Hópurinn var mjög samvalinn,
allt ungir og fjömgir menn, sem
höfðu allir sterkan áhuga á dag-
skrármálum heimsins og kröfðust
friðar.
Þjóðverji hætti sér til þess að
segja að eina ráðið til þess að
koma á friði, væri að ráðast á
Rússa strax og koma þeim fyrir
kattarnef áður en þeir útrýmdu
öllum andstæðingum sínum í hin-
um innlimuðu löndum. Á þetta var
ráðist með geysilegri hörku, sér-
staklega af Brian, en hann er að
læra til prests og er mjög vel máli
farinn. Varð hann oftast til þess að
þakka fyrir hópinn þegar með
þurfti. Um kommúnisma var lítið
rætt, enda enginn til þess að tala
þeirra máli. Ég hitti engann komm
únista í allri ferðinni, á stefnu
þeirra var litið sem hreina fjar-
stæðu.
Margt skemmtilegt gerðist, sem
tæplega væri hægt að segja frá
með orðum. — Antoine gat gert
margt fleira skemmtilegt en að
syngja tvísöng með Claude. Hann
hafði sérstakt lag á að stríða
Patrick, og urðu oft dásamleg
orðaskipti milli Frakkans og Eng-
lendingsins.
1 lokaveizlunni varð Patrick til
þess að þakka öllum Stokkholms-
klúbbunum, fyrir höngi okkar
allra, fyrir allt, sem við höfðum
orðið aðnjótandi á mótinu. Hann
gerði það sérlega skemmtilega,
Sagðist ekki hafa þorað annað en
að undirbúa sig með ræðu, til þess
að Antoine kæmi honum ekki í ann
að sinn í klípu, með því að hrópa
hátt í veizlunni og heimta að hann
stæði upp. Einnig sagði hann frá
tveim atvikum, sem hann mundi
seint gleyma. Fyrst, þegar hann,
eitt kvöldið, þegar hann háttaði
fann frosk í rúmi sínu, og vissi
auðvitað, að þar hafði Antoine ver-
ið að verki. Og svo þeim tveim
fallegu sumarkvöldum, þegar hann
gekk um skóginn með yndislegri,
lítilli, sænskri, — svartri kisu!
Við vorum samtals 27 að með-
töldum mótstjóranum, en engin
stúlka. E.t.v. var það þessvegna,
sem dægurlag eitt varð svona vin-
sælt. Það byrjar eitthvað á þá leið:
að maður án konu, sé eins og skip
án segla.
Þessir tíu dagar að Graninge
voru sannarlega ógleymanlegir,
það vorum við allir sammála um,
Og þó að Stokkhólmur sé ljómandi
borg, söknuðum við allir Graninge,
þegar við fluttum í bæinn, en þar
vorum við síðustu dagana.
Strax að morgni þess fyrsta
ágúst hófust miklar og oft langar
og strangar ferðir um borgina og
nágrenni. Við skoðuðum korn-
verksmiðju, súkkulaðiverksmiðju,
postulínsverksmiðju og prent-
smiðju Stokkholmstidningen. Alls-
staðar tekið vel á móti okkur og
sums staðar leystir út með gjöf-
um. Einna mesta hrifningu vakti
gjöf postulínsverksmiðjunnar
Gustavsberg: lítill, fallegur diskur
með Rotarymerkinu aftan á og
dagsetningunni.
Blöðin sögðu frá mótinu og birtu
myndir af okkur, þó ekki mér, ég
varð óvart svo utarlega á þeirri
einu mynd, sem var tekin af mér,
að ég var klipptur utan af!!
Eftir heimsóknina í súkkulaði-
verksmiðjuna Maraton, skrifaði ég
í dagbókina: Óttalegt að sjá svona
stórbrotna framleiðslu. Þeir moka
út 30 tonnum af súkkulaði á
hverjum degi og þó eru um 50 sæl-
gætisverksmiðjur í Svíþjóð, en
þessi er langstærst".
Við skoðuðum söfn og kirkjur,
gömul hús og ný, skólahús og
íþróttasvæði og svo ótal margt og
margt. Auk þess að horfa á allt
þetta, hlustuðum við á fyrirlestra
um sögu lands og þjóðar. Svíamir
kepptust auðvitað við að sýna okk-
ur hvað þeir væru góð þjóð og gáf-
uð og öllu væri vel fyrirkomið.
Þann 9. ágúst hélt Rotaryklúbb-
ur Suður-Stokkhólms mikla veizlu
og var þar glatt á hjalla. Við höfð-
um nokkur skemmtiatriði frá ýms-
um löndum. Fyrst sungum við
saman, mótstjórinn og ég, Islands
farsælda frón, en síðan spilaði ég
þrjú íslenzk lög á fiðlu, með undir-
leik Baudouin, frá Belgíu. Hann
spilaði síðan sóló, Frakkamir
sungu tvísöng, Þjóðverjamir, sem
voru þrír, fræddu okkur á því að
í Þýzkalandi syngju stúdentar allt-
af mikið, þegar þeir kæmu saman
og væru þeir laglausu kallaðir
Bromma. Við fengum, að þeirra
sögn, einstakt tækifæri til þess að
heyra þessa Bromma eina. Engl-
endingar sýndu okkur lítið dæmi
um enska fyndni, og síðan sungu
Noðurlandabúar saman nokkur
lög. Nokkrir höfðu gjafir að færa
frá viðkomandi klúbbum, og af-
henti ég Stokkhólmsklúbb og Söd-
erklúbb sína myndabókina hvor-
um.
1951
Síðasta kvöld mótsins var aftur
veizla, sem Kungsholmens
Bromma Rotaryklúbb stóð fyrir,
og voru þá nokkrar af konum með -
lima með þeim, og meira að segja
fáeinar dætur, en því miður að-
eins fáeinar dætur. Þar var aðal-
skemmtiatriðið, að einn frá hverri
þjóð þakkaði fyrir sig á sínu eig-
in tungumáli, og mun ég þá hafa
verið sá eini, sem enginn gat skil-
ið.
Það er erfitt að segja hversu
skemmtilegt þetta var allt saman,
eða hversu fræðandi og svo frv.
Það fer fyrir mér eins og Svíanum,
sem þakkaði fyrir sig og landa sína
í lokaveizlunni. Hann vissi ekki að
hann átti að standa upp, fyrr en
að honum var komið, og svo stóð
aumingja drengurinn fyrir aftan
stólinn sinn og reyndi mörgum
sinnum að byrja á einhverjum
setningum, en þær dóu allar út ein-
hvernveginn. Að síðustu stundi
hann upp: Ja, det glemmer vi
aldrig, í alla fall! En það er líka
alveg satt, þetta voru ógleyman-
legir dagar, í góðum félagsskap og
fallegu umhverfi.
Eftir mótið ferðaðist ég, fyrst
til Finnlands og síðan um Svíþjóð
og Danmörku til Englands. Gisti
ýmist í Farfuglaskálum, eða ódýr-
um gististöðum fyrir námsfólk,
sem eru svo víða.
Hliðstæð mót, á vegum Rotary-
félaga, voru haldin á sama tíma
bæði í Englandi og Frakklandi. En
getum við ekki líka gert eitthvað
þessu líkt? Enn er hálfgerð hula
yfir þessu landi norður í hafi, en
menn eru forvitnir að vita eitt-
hvað, og allt kemur þeim á óvart,
sem þeim er sagt.
Það er bara svo dýrt að ferðast
til íslands, það er svo langt og enn
er lítið um góð hótel. En geta ekki
Rotary-klúbbar á nokkrum stöð-
um tekið sig saman um að halda
svona mót, bjóða 10—20 ungum
mönnum ókeypis dvöl nokkra daga
á hverjum stað og sýna þeim land-
ið og segja þeim brot úr sögu okk-
ar. Það mundi sjálfsagt kosta mik-
ið, mótið í Stokkhólmi hefir áreið-
anlega kostað geysi fé. En mér var
sagt, að ýmsir einstaklingar og
fyrirtæki hafi gefið peninga til
þessa máls, meira að segja hafi
konungur gefið 300 krónur.
Ég held að þessum peningum sé
vel varið. Þessir ungu menn taka
með sér bjartar endurminningar
um land og þjóð og marga nýja
kunningja í ýmsum löndum. En
þannig hefir mér skilizt að Rotary
hjólið eigi að grípa sem víðast inn
í, safna saman góðum mönnum,
sem vilja læra og kynnast og vinna
saman í einingu og friði.
Ingvar Jónasson.