Vesturland - 14.02.1927, Blaðsíða 2

2
VB8TURLAND.
Þvottur »e strauning.
María frá Kirkjubæ
Sundstr. 23.
Fallegir grímubúningar
ásamt grímum fást til leigu hjá
frú Simson. — Pantið i tíma.
vegna, sem vafalaust er óhagstæð-
ara hjá oss en Norðmönnum.
ísvarinn fiskur.
Öðru máli er gegna með ísfisk-
sölu. Með henni væri hægt að
takmarka saltfiskframleiðsiuna, án
þess að þurfa að draga úr útgerð-
inni.
26 ár eru nú liðinn síðan að
reglubundnar vikuferðir hófust
fyrst frá Vesturlandi með nýjan ís-
varinn fisk til Englands. Var það
fyrir forgöngu fyrv. bankastjóra
Björns Sigurðssonar, sem þá var
framkvstj. I. H. F. félagsins. En
aðal áherslan var þá lögð á kola
og lúðu. Tveir togarar enskir
héldu uppi ferðunum og tóku veið-
ina á þrem stöðum, Patreksfirði,
Þingeyri og Flateyri. í þá veiddu
4 togarar, Vídalínstogararnir svo-
kölluðu, ífig „Þór" (núverandi
strandvarnarskip) sem I. H. F. þá
átti, var nýbygður og stærsta skip
í togaraflotanum þá. Ennfremur
stunduðu veiði fyrir þessi flutn-
ingaskip, nokkrar hreyfla-skútur
frá Esbjerg, með dragnót og ís-
lenskir smábátar með net. — Til-
raun þessi sem stóð í nokkra mán-
uði,„bar sig því miður ekki fjár-
hagslega, og varð þvi ekkert á-
framhald á henni.
Hugmyndin var þá góð, en nú
er framkvæmd á henni orðin nauð-
syn, með svo miklum hraða sem
útgerðin og framleiðslan hefir auk-
ist siðan.
Mér þótti það því góð tíðindi
er Kr. Torfason sagði mér að hann
hefði beitt sér fyrir að enskt tog-
arafélag byrjaði vikulegar ferðir
með 2 togurum og keypti i þá
nýjan fisk allskonar. Og þó æski-
legast hefði verið að íslendingar
hefðu sjálfir getað riðið hér á vað-
ið, þá á Kr. þakkir og heiður
skilið tyrir þessar framkvæmdir.
Og þó þessar ferðir I vetur séu
aðeins frá ísafirði og Flateyri, þá
er vonandi að menn hafi skilning
á að styðja fyrirtækið sem allra
best, svo að það eigi langt líf
fyrir höndum og geti fært útkví-
arnar til fleiri staða. — Og þó
búast megi við að við nokkra
örðugleika verði að stríða fyrst I
stað, er óskandi að forgöngu-
mennirnir, sem hafa yfir nægu fé
að ráða, ekki gefist upp á miðri
eið.
Niðursuða.
Það |er kfurðanlegtj£aðJJandi,
sem á jafn greiðan aðgang að
fiskmeti, sem ísland, að engir skuli
liaía orðið til þess að beita sér
fyrir niöursuðu á allskonar fisk-
meti (og kjötmeti jafnframt) til
meiri háttar útílutnings.
Tilraunir, sem geröar hafa ver-
ið hér á landi í þá átt, liafa verið
altoí ófullkomnar, enda til þeirra
stoíað af vanefnum, eða kannske
Nýkomið:
Ostar 3 teg.,
Pylsur 6 teg.,
Flesk,
Hangikjöt,
Leverpostej,
Egg.
Ólafur Pálsson.
S ^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiip
Jón Sigurðsson =
lAusturstræti 7 Rvik. Sími 836. 1
I Utvegar og setur upp raf- =
1 stöðvar traustari og ó-
1 dýrari en nokkur annar
hér á landi.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllÍH
Nýkomið:
Handsápur, tnargar tegundir,
hvergi ódýrari,
r
Olafur Pálsson.
mest til að fullnægja aðeins þörf-
inni hér heima fyrir.
í Noregi er sægur af svona
verksmiðjum, og sem dæmi upp á
hvaða þýðingu þær hafa fyrir sölu
fiskafurðanna, má geta þess, að
auk þess sem selt var frá þeim í
landinu sjálfu, þá fluttu þær út,
siðastliðið ár, ekki minna en ná-
lægt 40 þúsund smálestum af aiis-
konar niðursoðnu fiskmeti, eða
sem svarar lj4 af samanlögðum
útflutningi saltfisks og sildar.
Það er augljóst hve mikið það
gæti létt á, með saltfiskssölunni,
ef vér gætum komið því svo fyr-
ir að töluverður hluti af því, sem
nú er verkað og saltað, gæti dreifst
á erlenda markaði, sumpart ísvar-
ið eða varið skemdum með nýjum
aðferðum, sem nú eru að riðja
sér til rúms, og sumpart niður-
soðið og reykt.
í sambandi við þetta, má minn-
ast á, hve sárt er til þess að vita,
að megninu af öllum fiskúrgangi
skuli vera fleygt. Flestar verstöðv-
ar eru að vísu of smáar til þess
að stærri verksmiðjur geti þrifist,
en víða ytra, þar sem svo hagar
til, eru notaðar smávélar, sem búa
til fiskimjöl úr öllum úrgangi. Sára-
litla þekkingu þarf til að nota þær
og engri verstöð væri um megn
að kaupa þær og nota.
Ennþá eru framkvæmdir, á þvl
sem hér er talið, draumar, en þeir
rætast fyr eða síðar, eins og líka
hitt, að farið verði að gefa nýjum
saltfisksmörkuðum meiri gaum en
undanfarið.
Knýjandi þörfin sprengir þá
stíflu, sem þarf til að hrinda þessu
í íramkvæmd.
Eg óttast mest að sá mikli drátt-
ur, sem orðið hefir á tilraununum
með útflutning á nýja sölustaði,
verði til þess, að þegar stíflan
loks springur, verði farið of geyst
af stað, ókerfað og án nægilegr-
ar tilsjónar, og þá er eins við-
búið að seinni villan verði hinn
fyrri argari.
Reykjavík, 17. jan. 1927.
Niels Bukh
og leikfimi hans.
Næstkomandi þriðjudag á að
sýna í Bíóhúsinu, kvikmynd af
leikfimisflokki Níels Bukhs.
Mynd þessi var tekin af flokki
hans i Þýskalandi, sumarið 1922.
Einnig kafla úr annari mynd, er
tekin var af leikfimisflokki Bukhs,
á ferð hans í Bandarikjunum, sum-
arið 1923.
Báðar þessar myndir eru ágæt-
ar. Niels Bukh hefir tekist snild-
arlega að raða niður bæði falleg-
um og alhliða líkamsæfingum, er
skólum og æskulýðsfélögum mætti
koma að sem mestu gagni. Við
æfingarnar eru notuð sem fæst
áhöld er framast verður.
Flestir eða ailir iþróttamenn
þekkja Niels Bukh að nafni, ef
ekki af æfingum hans. Þær hafa
náð áliti alstaðar útum hinn ment-
aða heim og altaf fjölgar þeim,
sem þær stunda.
Niels Bukh kallar leikfimiskerfi
sitt Grund-Gymnastik, eða Prime-
tiv-Gymnastik, það er „Frumleik-
fimi“. Kerfið er að dómi margra eitt
hið besta leikfimiskerfi sem þekk-
ist, til þess að þroska líkama og
sál; og undir stjórn góðs kennara,
eru æfingarnar öllum öðrum betri,
til þess að gefa hraða og alhliða
líkamskrafta og fegurð. Tilgangur
þess er því sá, að bæta líkams-
lýti, er koma af of einhiiða vinnu,
þvi líkaminn verður of einhliða
þroskaður af þeim hreyfingum, er
menn fá daglega við vinnu sina.
Menn verða stirðir og busalegir
og hafa lítt vald á líkama sínum,
þar eð sumir hlutar líkamans hafa
náð að þroskast til fulls, en aðrir
orðið útundan. Þetta lagar kerfi
Niels Bukhs bæði fljótt og vel.
Það gerir menn þá, sem æfa með
skynsemi og áhuga, bæði beina og
vel vaxna, fagurlega limaða og
sterka, þrekna, liðuga og ákveðna
í öllum hreyfingum. Æfingarnar
veita flestum öðrum æfingum frem-
ur, góðan og mikinn þroska á
hinn sálræna hluta mannsins. Út-
breiðsla þeirra gæti því orðið
miljóna arður fyrir þjóð okkar I
framtíðinni.
Niels Bukh er danskur, og upp-
alinn að mestu eða öllu leyti á
Sjálandi. Snemma hafði hann á-
huga fyrir líkamsæfingum. Hann
sá hvílíkt gagn það gat orðið fyr-
ir la'nd og þjóð, að iþróttalifið
efldist. Hann gekk því fyrst á leik-
fimisskóla i Stockhólmi og þtfí
næst í Kaupmannahöfn og lærði
þar þær fullkomnustu og bestu
æfingar, er þar voru á boðstólum.
En honum fanst þær ekki vera
nógu fljótvirkar eða fullkomnar.
Hann endurbætti því nokkuð af
hinum eldri og bjó sjálfur til nýjar
æfingar, er voru áhrifameiri en
hinar eldri. Æfingar þessar setti
hann svo í eitt kerfi.
Árið 1914 byrjaði hann fyrst
að kenna ungum mönnum og
stúlkum á Fjóni í litlu sveitar-
þorpi, nálægt Sveinborg, er Olle-
rup heitir. Fyrst framan af hafði
hann litið skólahús, til þess að
kenna I, en 1919 var byrjað að
byggja hið núverandi skólahús,
skamt frá hinu. Árið 1925 endur-
bætti hann og stækkaði skólann
og byrjaði þá jafnframt á bygg-
ingu sundhallar áfastri við hann,
og má ganga út í hana úr leik-
fimissalnum. Er það fyrsta sund-
höllin í Danmörku. Hún er hituð
upp með miðstöðvarhitun, svo
vatn mun vera 20—25° C heitt.
Sundhöllin var vígð 1 júlí síð-
astliðið sumar að viðstöddum
8000 mönnum. Við það tækifæri
glímdi íslenski glimuflokkurinn.
Sumarið 1922 lét N. Bukh búa
til stóran og fagran íþróttavöll.
Er hann sporöskjulagaður með
upphækkuðum breiðum akvegi í
kring. Vegurinn er 400 m. á lengd.
Fé til skólans, hallarinnar og vall-
arins, hefir hann sumpart fengið
fyrir leikfimissýningar sínar, er
hann hefir haldið bæði utanlands
og innan, og sumpart að láni hjá
einstökum mönnum og félögum.
Námsgreinar eru flestar hinar
sömu og eru á lýðskólum viðs-
vegar í Danmörku, en mest áhersl-
an er lögð á leikfimis- og iþrótta-
kenslu, jafnframt góðri þekkingu
í líffærafræði. *
Skólinn stendur á veturna frá
því fyrst í nóvbr. og til síðasta
mars, og þá eingöngu fyrir karl-
menn. Eiga þeir að vera orðnir
færir um að kenna öðrum kerfið,
að þessu námi loknu. Yfir sumar-
timann frá því fyrst í maí til síð-
asta júlí er skólinn aftur á móti
handa stúlkum. Er kenslan hin
sama. Tíminn á mflli námskeið-
anna er svo notaður til þess að
halda leikfimiskennaranámskeið og
ferðast um með flokka til sýn-
inga, bæði innanlands og utan.
Aðsókn að skólanum eykst árlega.
Nú sióastliðinn vetur voru þar um
140 piltar. Stúlkur sem fastar náms-
meyjarsiðasta sumar voru 170-180
Þar að auki var haldið námskeið
þar í sumar, er fjöldi manns tók
þátt i, þar á meðal 30 kenslukon-
ur frá Ameriku, ásamt fjölda af
útlendum karlmönnum frá ýmsum
löndum. í ráði er að hafa þar næst-
komandi aprílmánuð alheims nám-
skeið. Skólinn virðist því vera að
verða miðstöð allra Iþrótta.
Menn frá öllum Norðurlöndum
hafa sótt skólann. Auk þess frá
Ameriku, Englandi, Austurríki og
Palestinu. Veturinn 1924—25 var
t. d. kennari frá Jafa, og sumar-
ið 1925 var þar gift kona frá
Jerúsalem.
Síðan á stríðsárum hefir Niels
Bukh farið með flokk leikfimis-
manna fyrir danska ríkið á 01-
impisku leikana. Hefir flokkur hans
verið talinn best æfði leikfimis-
flokkur, er þar hefir verið. Auk
þess hefir hann sótt heim æsku-
lýðsfélög ýmsra landa, eftir tilmæl-
um þeirra. 1 Þýskalandi hefir hann
verið tvisvar sinnum. Fyrst 1942.
Þá fór hann einnig til Austurríkis,
og sýndi í báðum þessum löndum
á mörgum stöðum, og svo aftur
árið 1925. Til Bandaríkjanna fór
hann sumarið 1923, og ferðaðist
víða. Einnig hefir hann ferðast
með flokk til Englands, Svíþjóðar
og Finnlands.
í öllum þessum löndum hefir
leikfimiskerfi hans verið tekið á-
gætlega, sérstaklega þó hjá Þjóð-
verjum og Ameríkumönnum. Þar
eru leikfimiskennarar frá Ollerup
. mikið eftirsótlir. Heima í Dan-
mörku er leikíjmi hans orðin mjög