Vesturland - 28.09.1935, Blaðsíða 2

150
VESTURLAND
Malaði fiskurinn.
Sagt að ensk flsksölufirmu vilji
kaupa uppgötvunina fyrir stórfé.
Hér i blaðinu var nýlega sagt
frá uppgötvun Norðmanns eins
um framleiðslu á fiskimjöli eða
fiskidufti, sem uppfyllir kröfur al-
mennings um bragð og gæði. Er
ekki hægt, að sögn, að finna mun
á því og nýjum fiski.
í verkalýðsblaðinu norska er
samlal við uppgötvarann, fram-
kvæmdarstjóra Alfred Hansen i
Bergsfirði á Vestur-Finnmörk, og
er það hér lauslega þýtt.
Tiðindamaður blaðsins hitti
Hansen i Tromsö og skýrði hann
blaðam. svo frá, að árum saman
hafi hann ásamt konu sinni unnið
að því, að sundurleysa efni fiskj-
arins, svo að hvorki bragð né
gæði töpuðu sér. —
Og hafið þér náð þvi takmarki ?
spyr blaðamaðurinn: —
Já, eftir óteljandi tilraunir og
margar alveg mishepnaðar, von-
brigði og mótbyr á flestum svið-
um hepnaðist okkur að ná tak-
markinu að mestu þegar árið
1927. Fiskimjölið var þó ekki
fyrsta flokks, og við sáum greini-
iega, að enn var Jangt að tak-
markinu.
Fiskiduftið hefir verið reynt á
húsmæðraskóla ríkisins í Stabekk;
forstöðukonan þar hefir notað það
í margvislega fiskrétti og hrósar
þvi injög.
Efnagreining á fiskiduitinu scm
fram hefir fariö, sýnir að það
inniheldar 82,6°/0 eggjahvituefni,
4,5% kalciumfosfor, 1,5% feiti og
uni 3% vatn. Auk þess er í þvi
nokkuð af joði. Er efni fiskidufts-
ins í nær því sömu hiutföllum og
i nýjum fiski.
Það er eftirtektarvert, segir
Hansen, að fá má gott fiskiduft
úr fiski, sem ekki er nýr. Eg gerði
eina tilraun með fisk, sem var 3ja
vikna gamall, og fékk ágætis vöru.
— Og framtiðarhorfurnar? spyr
blaðamaðurinn. —
Frá minni hlið er nú alt klappað
og klárt, segir Hansen. Fram-
leiðslan er tilbúin að sendast á
markaði, jafnskjótt og trygt er
nægilegt fjármagn. Það verður
sent út i vönduðum umbúðum
i 200 gr. pökkum, og útsöluverð
á hverjum pakka verður 50 aurar.
Pakkinn dugar í miðdegisverð
fyrir 3 menn.
Eitt af stærstu fiskfirmum Eng-
lands vill gjarnan kaupa uppgötv-
unina, segir Hansen. Ætlar það
sér að byggja verksm. í Grimsby
og Hull til þess að hagnýta og
jafna verðið á fiskbirgðum þeim
er þangað berast á botnvörpung-
um, og einnig á þennan hátt að
vinna nýja markaði fyrir enskan
fisk.
Vafalaust er það, að reynist
uppgötvun þessi, eins og hér er
frá sagt, og vonir standa til, mun
hún verða mjög þýðingarmikil
fyrir allar fiskveiðaþjóðir og þvi
fylsta ástæða fyrir íslendinga, að
fylgja þessu máli með athygli.
Falli þessi framleiðsia i smekk
kaupenda, sem Iitil ástæða er til
að efast um, ef bragð og gæði
eru eins og nýrfiskur; leysirhún
mörg þau vandræði og hindranir
sem verið hafa á þvf, að ná til
fjarlægari markaða. Einnig verður
slik framleiðsla efiaust til þess,
að meiri fiskneyzla verði alment
i heiminum, þvi ólíkt hægara er
fyrir húsmæður að hagnýta fiski-
duftið í ýmsa rétti matar en fisk-
inn, eins og hann er nú tilreiddur.
Fisklfrétfir.
Síldarsöltun
á öllu landinu nam i lok siðustu
viku alls 92.122 tn., en var 216.187
tn. á sama tima f fyrra.
Sfidveiði til bræðsiu nam á sama
tima 597 þúsund hektói., en var
686,626 þús. hektól. á sama tíma
I fyrra.
Síldarverðið fer enn hækkandi.
Er reknetasild seld nú á 54 kr. tn.
f. o. b.
Fiskaflinn
á öllu landinu var i sfðustu
vikulok 49,560 smál., en á sama
tíma í fýrra 61,120 smál., miðað
við fullverkaðan fisk.
3130 smál. af karfa
var búið að leggja á land f
verksmiðjuna á Sólbakka i Ön-
undarfirði 24. þ. m.
5 togarar stunda nú karfaveiðar
og hafa aflað ágætlega.
19 togarar
tóku þátt i síldveiðum I suniar,
og er það meiri þátttaka en nokkru
sinni áður.
Aflasölur íslenzkra togara
hafa verið ágætar í sumar og
haust, en eínkutn nú siðustu dag-
ana. Hafa fslenzkir togarar til 20.
þ. m. farið 35 ferðir til Þýzka-
lands og selt fyrir samtals 45.345
rikismörk, en 15 ferðir til Eng-
lands og selt fyrir samtals 301.740
sterl.pd.
24. þ. m. seldi Hannes ráðherra
1100 vættir fiskjar i Cuxhaven fyr-
ir 37 þúsund rikismörk. Mun það
vera einhver hæzta aflasala siðan
heimsstyrjöldinni lauk. Garðar
seldi sama dag i Altona 1000
vættir fyrir 28.832 ríkismörk. Um
ifkt leyti seldu I Englandi; Venus
fyrir 2417 sterl.pd.; Kári fyrir
2170 sterl.pd. og Júpiter fyrir
1802 sterl.pd.
Haidist þessar góðu afiasölur
rétta þær hag togaraútgerðarinnar,
og væri það vel farið.
SíldveiOin
hefir gengið yfirleitt vel i Faxa-
flóa þessa viku. Hugarnir hafa
aflað ágætlega vel. Á sunnudag-
inn fengu þeir: Huginn !. 230 tn.;
Huginn II. 70 tn. og III. 250 tn.,
á miðvikudaginn fenguþeir: Hug-
inn I. 108 tn,; Huginn II. í01 tn.
og Huginn III. 107 tn. Auk Hug-
anna stunda þessir vestfirzkir vél-
bátar reknetaveiðar: Freyja frá
Sugandafirði, Sæbjörn, Gunnbjörn
og Auðbjörn héðan.
Vélbáturinn Gunnbjörn fór fyrst
á veiðar á miðvikudaginn (25.þ.m.)
Þann dag fór og á reknetaveiðar
lfnuveiðarinn Fróði frá Þingeyri.
Síldarvart
_ er hér enn. Hafa nokkrir menn
héðan úr bænum lagt sildarnet
undir Snæfjallaströnd og fengið
nokkurn afla.
Smokkveiði.
Nokkrir bátar héðan og úr nær-
liggjandi veiðistöðvum hafa farið
tii smokkveiða undanfarið, en afl-
að lftið. Smokkurinn er smár
enn þá,
Landssamband flskútflytjenda
i Noregi hefir nýlega samþykt
að vfsa 15 fiskútflytjendum úr
Sambandir.u.
Norðmenn, er stunduðu síld-
veiðar hér við land I sumar,
kvaita mjög um slæma veiðí og
vonda afkomu. Eftir því sem sjá
má af norskum blöðum er ailinn
almennast 75—300 tunnur; ein-
staka skip hafa þó aflað nokkru
betur.
Sildveiði í Noregi er þegar
byrjuð. Er mikið af sildinni selt
ísað til Þýzkalands fyrir hátt verð
— og eftirspurn er mikil.
Stjórnin í New-Foundlandi
hefir bannað útflutning saltfiskj-
ar, nema með sérstöku stjórnar-
leyfi. Er þessi ráðstöfun gerð
vegna ágreinings milli 2ja stærstu
fiskútflytjendanna.
Stórkostlegir brunar í Ölfusi.
Að Vorsabæ í Flóa i Árnes-
sýslu brunnu um siðustu helgi
um 1800 hestburðir af heyi. Einnig
brann mikið af peningshúsutn og
3 kýr fórust i eldinum.
Taiið er að kviknað hafi ihey-
inu. Á bænum bjuggu öldruð
hjón með uppkomnum bðrnum
sinum. — Alt var óvátrygt.
Bærinn Grænhóll i Öifusi brann.
26 þ. m., en hey og útihús björg-
uðust aó mestu.
Til þessa hafa mi’klir eldsvoðar
í sveitum verið fátiðir, enda má
varast þá mikið með gætilegri
meðferð um eld alian.
Hafnargerðin í Bolungavík.
Eins og áður heíir verið skýrt
frá i Vesturl. hefir mikið verið
unnið i sumar við öldubrjótinn i
Bolungavik. Hófst vinna þessi að
vísu alt of seint, ekki fyr en júli-
mánuði, en þar sem miklu af
vinnunni er nú lokið og tið hefir
verið hagstæð, verður vonandi
sneitt hjá óhöppum af þessum
orsökum.
Höfuðaðgerðin er sú, að steyptir
hafa verið 3 steinsteypukassar
10x5 metrar að stærð og 5 metra
háir. Hefir tveimur kössunum ver-
ið komið fyrir utan (norðanvert)
við steypuskipið, sem framlengdi
gamla öldubrjótinn. Brotnaði stein-
skipið mikið s. I. vetur, og þurfti
þvi bráðra umbóta um aögerðir,
því aðallending í Víkinni var ella
í voða. Þriðja steinkassanum var
komið fyrir framanvert við skipið;
var honum sökt 26. þ. m. og er
enn eftir að fylla hann að nokkru.
Verður siðan steypt yfirlag af
skipinu fram á kassann, ogleng-
ist öldubrjóturinn um 5 metra við
þessa aðgerð.
Þá er ætlast til að járnbindingur
fyltur grjóti komi utanvert við
fremri hiuta öldubrjótsins og járn-
þil innanvert við hann.
Erling Ellingsen verkfr. hefir
haft umsjón þessara framkvæmda
Þakkarorð.
Hjartanlegar þakkir færum við
hjónunum frú Elisabetu Hjalta-
dóttur og Einari Guðfinnssyni
kaupm. i Bolungavík fyrir þá miklu
og margvislegu hjálp og aðstoð,
sem þau hafa veitt okkur.
Bolungavik, 20. sept. 1935.
Hervör Helgadóttir,
Helgl Oddsson.
fyrir vitamáiastjóra. Einnig hefir
starfað við aðgerðir þessar dansk-
ur kafari Christensen að nafni.
Verkstjórar hafa verið Kristján
Ólafsson á Geirastöðum og Steinn
Emílsson kennari i Meirihlið. Hefir
lengst af verið unnið dag sem
nótt og verkið gengið vel aö öllu
leyti, það sem af er.
Mjög hefir vinna þessi bættum
atvinnu almennings í Bolungavik.
Er hagur almennings þar furðu-
góður. Má það þakka mikið þess-
ari vinnubót.
Bolvikingar eru kappsfullir til
stórræða og dugnaðardrengir. —
Óskar Vesturl. að þessi hafnar-
gerð megi þeim vel endast og
verða að sem beztum notum.
Landsbankinn
gaf Slysavarnafélagi íslanda
50 þús. kr. og starfsmannafé-
lagi bankans 25 þús. kr., til
ininningar um afmæli sitt.
Bankaráð Landsbankans sam-
þykti i tilefni af 50 ára afmæli
bankans:
1. að gefa út nýja útgáfu af
bók Landsbankans „Iceland**;
2. að gefa Slysavarnafélagi ís-
lands fimmtiu þúsund krónur. Skal
með gjöf þessari stofna sérstakan
sjóð og vöxtum sjóðsins eða hluta
af þeim varið til reksturs björg-
unarskipa, eftir nánari fyrirmælum
i skipulagsskrá sjóðsins, sem sam-
þykt sé af stjórn bankans. Sjóð-
urinn ávaxtast i Landsbankanum.
3. að stofna sjóð með 25 þús.
kr., sem sé eign starfsmanna
bankans og undir stjórn starfs-
mannafélags, sem viðurkent sé ai
stjórn bankans.
Tilgangur sjóðsins er að styrkja
einilega starfsmenn bankans til
aukinnar mentunar i starfsgrein
þeirra, eftir nánari fyrirmælum
skipulagsskrár.
Fjöldi skeyta og heillaóska frá
bönkum, stofnunum og einstökum
mönnum bárust bankanutn á af-
mælisdaginn.
Gunnar Klængsson
teiknikennari er nýkominn hing-
að til bæjarins, eftir nám i teikn-
ingu og handavinnu i Gautaborg
og Arvika s. 1. vetur. Tekur Gunn-
ar nú við kenslustörfum i teikn-
ingu og handavinnu við Gagn-
fræðaskólann hér. Er Gunnar
gamall nemandi skólans og mun
kappkosta, að ailir hafi sem bezt
not kenslu sinnar.
t kenslustofum Gagnfræðaskól-
ans má nú sjá m. a. margskonar
kensluáhöld sem Gúnnar hefir
smiðaö, einkum kenslutæki I eðl-
isfræði. Er gert ráð fyrir að nem-
endur læri að smlða og gera
tilraunir með sem mest af tækjum
þessum í sambandi við bóklegu