Vesturland - 12.08.1939, Side 2

128
VESTURLAN D
í því efni dugar ckki að varpa
áhyggjum sinum upp á aðra.
Sjálfir verðum við að leggja á
braftann og ryðja brautina, full-
vissir um sigur, ef dugnaður og
áræði ekki bilar.
Og um slikt vclferðarmál mega
flokkadeilur ekki koma tii greina.
Sameinaðir stöndum vér, sundr-
aðir föllum vér.
Nú syrtir lika svo I álinn urn
afkomu atvinnuvcganna og þá
sérstaklega útgerðarinnar, að
allir verða að veita lið sem einn
maður.
Samanburður um mis-
beiting skattanna.
Kron gæti ekki starfað ef fé-
lagið greiddi sama skatt og
einkafyrirtæki.
í siðasta blaði var ritað um
skatta til rikis og bæjar, sem
lagðir eru á verzlunarfyrirtæki
hér I bænum og komnir eru út
í öfgar. Skattarnir á þessum fyr-
irtækjum eru svo langt frá öllu
skynsamlegu viti, að það er ekki
vansaiaust lengur fyrirhið opin-
bera, að láta slíkt viðgangast.
Meðan verzlunarstéttin verður
að bera þessa óvenjulegu skatta,
sleppa keppinautar þeirra, kaup-
félögin, að mestu við slíkar byrð-
ar. Kaupmaður, sem verzlar við
hliðina á kaupfélagi, við llka að-
stöðu, hefir svipaða verzlunar-
veltu og hagnað, verður að
greiða mörgum sinnum hærri
skatta.
Hér skal gerður samanburður
á þvi hversu mikið kaupfélag
Reykjavlkur (Kron) greiðir nú f
útsvar og skatt eftir þeim skatta-
lögum er gilda fyrir samvinnu-
félög, og hvað félagið yrði að
greiða í skatt, ef það væri ein-
staklingseign, rekin sem hver
önnur kaupmannsverzlun.
Kron greiðir nú samkvæmt
skattaskrá Reykjavlkur 1939, af
112 þúsund króna árstekjum,
2.419 þús. króna vörusölu, og
um 170 þús. kr. eign, svo sem
hér segir:
Tekjuskattur . . . kr. 1.383,20
Eignaskattur ... — 291,37
Útsvar...............— 7.700,00
Samtals kr. 9.374,57
Ef félagið ætti að greiða tekju-
og eignaskatt og útsvar af tekjum
sfnum, vörusölu og eign eins og
kaupmenn verða nú að gera
(einkarekstur), þá mundi mjög
breytast um afkomu félagsins,
eins og sjá má af þessum tölum.
Þá yrðu skattarnir þessir:
Tekju-og eignask. kr. 45.711,00
Útsvar .... — 93.010,00
Samtals kr. 138.721,00
eða nærri 27 þúsund krónum
hærri en tekjur félagsins á ár-
inu. Útsvarið er reiknað sam-
kvæmt útsvarsstiga niðurjöfnun-
arnefndar 1938, prus 10% og
veltuútsvar er reiknað l°/0,eins
og alment mun hér á verzlunar-
fyrirtækjum.
Þessi samanburður ætti að
vera ærið íhugunarefni stjórnar-
völdum landsins og forráða-
mönnutn bæjarins.
(Frjáls verzlun 7. tbl., þ. á.)
Síldveidin.
Samkvæmt skýrslum Fiskifé-
lags íslands var síldaraflinn á
öllu landinu 5. þ. m. sem hér
segir:
Saltað alls 14709 tunnur. 5. þ.
m. 1938 nam söltun alls 90272
tn. og á satna tlma 1937 99804
tunnur.
Bræðslusildaraílinn nam alls
6. þ. m. 801.353 hektol., en var
á sama tlma í fyrra 731.513
hektol. og 1093.803 hektol. á
sama tfma i hitti fyrra.
Veiðin skiftist þannig á verk-
smiðjurnar:
Sólbakkaverksm. 3.743 hl.
Djúpavikurverksm. 72.044 —
Rikisverksm. Sigluf. 270.984 —
Rauðka Siglufirði 24.964 —
Gránuverksm. Sigluf. 9.066 —
Hjalteyrarverksm. 152.157 —
Krossanesverksm. 81.628 —
Dagverðareyrarv.sm. 40.130 —
Raufarhafnarverksm. 66.136 —
Húsavikurverksm. 13 200 —
Seyðisfjarðarverksm. 35.232 —
Norðfjarðarverksm. 26.428. —
Akranesverksm. 2 826 —
Samkvæmt skýrslum Fiskifé-
lagsins var afli vestfirzku sfld-
veiðiskipanna 5. þ. m. sem hér
segir:
i salt: mál:
Ásbjörn
Auðbjörn 151
Fjölnir 18
Freyja Súg.f.
Fróði
Glaður Hnífsdal
Gloria Hólmav.
Gulltoppur Hólmav.
Gunnbjörn
Hugiun I. 40
Huginn II.
Huginn III.
ísbjörn
Pétursey Súg.f.
Skutull
Sæbjörn
Sæhrímnir
Valbjörn
Vébjörn
Venus
Vestri
1043
1649
2408
1169
4564
1320
4117
2437
1389
2301
2671
3825
3004
1871
7233
3510
2463
3681
2215
3502
2226
Norðlenzku skipin, sem hafa
að miklu leyti fsfirzka áhöfn:
I salt: mál:
Kolbrún 2093
Stathaf 459
Erlingur I. og II. 2739
Messað
verður hér á morgun kl. 8Va e.h.
Þórarinn Á. Þorsteinsson
gullsmiður
varð 80 ára 9. þ. m. Hann er
fæddur að Minna-Hofi I Hrepp-
hólasókn í Árnessýslu/Foreldrar
Þórarins voru: Elin Elisabet
Björnsdóttir (prests að Stokks-
eyri) og Þorsteinn Guðmundsson
málari frá Hllð \l Biskupstung-
um. Þorsteins er getið I íslenzkir
listamenn II. bindi, eftir Matthías
Þórðarson formenjavörð, útg. I
Rvfk 1925. Stundaði Þorsteinn
nám við Listaháskólann I Khöfn
um tfma og þótti Iistfengur og
efnilegur myndhöggvari og mál-
ari, en varð að hætta þar námi
sökum féskorts og lærði síðan
málaraiðn I Khöfn.
Einar Jónsson myndhöggvari
hefir cg minst Þorsteins 1 6. hefti
XII. árg. Óðins mjög hlýlega.
Segir hann m. a. svo I ritgerð
sinni, eftir að hafa lýst stundar-
veru sinni f Hlfð, þar sem hann
fékk að blaða í og skoða leikn-
ingar þær og myndir, er Þorsteinn
lét eftir sig:
„ ,.. Þá sá eg fyrst teikning-
ar og málverk, þau fyrstu lista-
verk og gleymi þvf aldrei, hvflfk,
undarleg og sterk áhrif þetta hafði
á mig."
Strax á 1. ári flutlist Þórarinn
með móður sinni hingað vestur
I Vatnsfjörð til sr. Þórarins
Böðvarssonar og ólst upp hjá
honum til fullorðins ára; fyrst í
Vatnsfirði og siðar í Görðum á
Álftanesi.
Gullsmíði byrjaði Þórarinn að
nema hjá Sigurði Vigfússyni
fornfræðingi. Var hann hjá Sig-
urði 1 ár, en réðist slðan til
áframhaldandi náms til Björns
Árnasonar, sfðar lögregluþjóns
hér og fluttist með honum hing-
að til ísafjarðar.
Að loknu námi stundaði Þór-
arinn gullsmíði hér í bænum
nokkur ár, en gullsmíðavinna var
svo lltil, að jafnframt varð oft
að gripa til annara starfa að
sumrinu.
Héðan fór Þóraiinn til Seyð-
isfjarðar og stundaði þar gull-
smíði um tfma. Dvaldist hann
þar hjá fósturbróður sfnum og
nafna Þórarni Guðmundssyni,
þáverandi verzlunarstjóra Thost-
rups verzlana.
1890 fluttist Þórarinn til Ame-
riku og var þar f 8ár, nærallan
tímann I New-York. Stundaði
Þórarinn þar ýmsa vinnu.
1899 kom Þórarinn aftur heim
til ættjarðarinnar og vann þá
fyrst um 2ja ára skeið hjá Er-
lendi Magnússyni gullsmið f
Reykjavtk, en hafði síðan verk-
stæði á eigin reikning um tima.
Siðan stundaði Þórarinn gull-
sinfðar á ýmsum stöðurn norð-
anlands, en lengst var hann I
Árnesi I Strandasýslu hjá sr.
Böðvari Eyjólfssyni, hálfbróður
sínum.
1914 fluttist Þórarinn aftur
hingað til j[ ísafjarðar og hefir
rekið hér gullsmíðaverkstæði
ósiitið sfðan, og smfðar enn þótt
gamall sé. Kann harín vel við
sig hér og þykir vænt um ísa-
fjörð.
Þórarinn er ágætlega hagur,
smiður góður og drengur hinn
bezti. Hann er ókvæntur en hefir
eignast 1 son, Flosa, efnispilt
mesta.
Sveinbjörn Kristjánsson
kaupmaður hér varð 65 ára
8. þ. m. Sveinbjörn hefir dvalið
hér f bænum f 40 ár, og jafnan
verið einn af mætustu borgurum
bæjarins.
Aukinn útflutningur á hrað-
frystum steinbítsflökum.
Fiskimálanefnd hefir beðið
hraðfrystihúsið á Flateyri um
allmikið af hraðfrystum stein-
bftsflökum fyrir nokkuð hærra
verð en áður var. Óvlst er að
hægt verði nú að útvega þessa
viðbót, þar sem steinbitur er nú
lagstur frá grunnmiðum.
Það er mikilsvert fyrir Vest-
firðinga fyrst og fremst, ef tekst
að vinna verðmæta vöru úr
steinbítnum, en á þvi eru góðar
horfur. Má skoða þá byrjun, er
gerð var á Fláteyri f vor, sem
tilraunastig, sem spáir öllu góðu
um framhaldið.
Ýmsir hafa legið hraðfrysti-
húsinu hér á hálsi fyrir það, að
hafa ekki tekið steinbít til flök-
unar, en verðið var svo lágt í
vor, að með þeim vinnulauna-
kostnaði, sem hér er, hefði það
ekki svarað kostnaði, að frásögn
kunnugra manna. Vinnulaunin
og útsvör það lægri á Flateyri,
að tilraunin gaf þar heldur arð
en tap.
Hraðfrystihúsið á Flateyri er
ákveðið að stækka talsvert á
komandi vetri, ekki sfzt með til-
liti til möguleika um aukinn út-
flutning á steinbftsflökum.
Kolaveiöi í lagnet
er nú talsverð I Önundarfirði.
Er veiðin stunduð aðallega á
smábátum. Eru 2 menn á bát,
með 10—15 net. Marga dagana
undanfarið hefir aflast fyrir
40-50 kr. á bát.