Vesturland - 21.06.1941, Síða 1
♦
BLAÐ VESTFIRZKRA SJÁLFSTÆÐISMANNA
RITSTJÓRI: ARNGR. F R. BJARNASON
XVIII. árgangur.
ísafjörður, 21. júnl 1941.
25. tölublað.
Alþingi siitið.
Kosning ríkisstjóra.
Alþingi sleit 17. þ. m., eftir
rútnlega fimm mánaða setu. Á
fundi sameinaðs þings sama dag
kl. 13,30 fór fram kosning rlkis-
stjóra, og gildir hún til eins árs
i senn. Kosningu hlaut Sveinn
Björnsson fyrv. sendiherra. Fékk
hann 37 atkvæði; Jónas Jónsson
(frá Hriflu) 1 atkvæði, en 6 seðlar
voru auðir og 4 þingmenn fjar-
staddir.
Eftir að forseti sameinaðs AI-
þingis hafði lýst kjöri ríkisstjóra
og óskað honum heilla I starfi
sinu tók forsætisráðherra til máls.
Ávarpaði hann ríkisstjóra og af-
henti honum hið æðsta vald is-
lenzkra mála, sem lagt var I
hendur ríkisstjórnarinnar með
samþykt Alþingis 10. apríl 1941.
Að því búnu flutti rlkisstjóri á-
varp til rlkisstjórnar, Alþingis og
þjóðarinnar. Var ræða hans I
senn bæði stillileg og sköruieg.
Er það von og ósk að slíkt fari
eftir með öll störf Sveins Björns-
sonar, enda hefir hann undan-
farið reynst þjóð sinni þarfur
og nýtur sonur.
Atburðum þessum var útvarp-
að og mun óvenju margt fólk
hafa hlustað á útvarpið að þessu
sinni, þótt ýmislegar skemlanir
aðrar gleptu fyrir.
Klukkan 17 sama dag fóru
fram þinglausnir. Var þeim cinníg
útvarpað. Flutti forseti samein-
aðs þings þar að venju yfirlit
uni störf þingsins. Samkvæmt
ylirliti forseta liggja 43 mál I
ruslakörfu þingsins og cr þó all
af fjöldi mála drcgiu að landi á
sfðustu augnablikutn hvers Al-
þingis, og þá með lítilli fyrir-
hyggju eins og gerist og gengur.
Vilanlcga cr olfljótt að fclla
nú strax fullnaðardóma um störf
Alþingis að þessu sinni. Próf
reynslunnar er bezli og vissasti
mælikvarðinn um þingstörfin sem
önnur verk. Verkefni þingsins
voru stórutn vandasatnari en
áður, enda miklum og dýrum
tíma varið til úrlausnar þeirra,
setn þó munu orka mjög tvl-
mælis.
20. þ. nt. tók ríkissljóri á móti
æðstu embættismönnum rikisins
og fór móttakan fram I efri deild-
ar sal Alþingis. Hafa verið gerðar
þar nokkrar breytingar, svo að
opinberar móttökur geti farið þar
fram fyrst um sinn.
Eigi mun enn fullráðið um
aðsetursstað rfkisstjóra. Hefir
Sigurður Jónasson forstjóri gefið
ríkinu eignarjörð sina Bessastaði
á Álftanesi með þvf skilyrði, að
rikisstjóri hafi þar aðsetur. Er
því liklegast að Bessastaðir verði
aðsetursstaður æðsta manns ís-
lenzku þjóðarinnar. Kunna þvi
sumir illa af þeim ástæðum, að
þar sátu umboðsmenn konungs
meðan þjóðin laut erlendri áþján,
og ennfremur eru Bessastaðir
fyrsta íslenzka jarðeignin sem
konungur hremdi til sin. Sló
Hákon gamli eign sinni á Bessa-
staði, og kallaði það lögmætt
sektarfé, er Snorri Sturluson hafði
verið myrtur að ráðum konungs.
Minningarnar um Bessastaði eru
þvi sem Ijótur skuggi; að visu
gamall og nú liðinn hjá, en þó
ekki gleymdur þeim, sem fylgjast
með atburðum sögunnar.
Dýrtíðarmálin.
í síðasta biaði var birt frum-
varp viðskiptamáiaráðherrans um
viðbúnað gegn dýrtiðarflóðinu.
Sem betur fer var frumvarpinu
breytt allmjög í meðferð þings-
ins og tvimælalaust til bóta. Að-
albreytingin er sú, að feldur var
niður aukaskatturinn í frutnvarp-
inu, en stjórninni heimilað að
hcimta inn tekju- og eignaskatl
á yfirstandandi ári með 10%
álagi.
I>á var og samþykt hcimild
frumv. viðskiffamálaráðhcrrans
utn auka útflutningsgjald. Vcrða
cflaust báðar þessar tckjuöflun-
arheimildir notaðar að nokkru
eða öllu lcyti, Má rlkisstjórnin
vera vel á verði um að heimild-
in um aukaútflutningsgjaldið verði
ckki notuð til hins Itrasta, svo
að þetta nýja skattgjald verði
ckki fjötur utn fót útgerðarinnar,
sem öllum er lífsnauðsyn að geta
starfað sem mest og óhindruð
a. m. k. meðan styrjaldarástand-
ið varir. Starf og velgengni út-
gerðarinnar á slfkum tfmum er
engan veginn neitt sérmál út-
gerðarinnar eða sjómanna, heldur
sameiginlegt lifsskilyrði allra
landsins barna, hárra sem lágra;
jafnvel ekki sjálfir þingmennirnir
undanskildir. Bili starfsemi út-
gerðarinnar er kipt grundvellin-
um undan tekjum ríkissjóðs og
þjóðina myndi þá brátt skorta
brýnustu lífsnauðsynjar.
En jafnframt er það sameigin-
legur vilji, að búið sé svo að
öðrum atvinnugreinum að þær
geti sem bezt haldið í horfinu og
ekkert styður betur að svo geti
orðið en velgengni útgerðarinn-
ar. Hún styður bæði landbúnað
og iðnað og skapar þeim betri
afkomuskilyrði.
Brezk-íslenzku viðskifta-
samningarnir.
Samningagerðin hefir dregist
mikið lengur en ætlað var, a. m.
k. höfðu samningarnir ekki verið
birtir opinberlega er blaðið fór í
pressuna. Er þessi dráttur til mik-
ils baga okkur íslendingum og
veldur því að floti sá, sem fer á
síldveiðar, verður seinna tilbúinn
en æskilegt væri. Þá hefir drátt-
urinn á samningunum bæði hami-
að og dregið úr starfsemi hrað-
frystihúsanna.
Hafsíldargengd
virðist þegar vera kominn fyrir
Norðurlandi. Hafa margir fiski-
bátar héðan séð sildartorfur í
Húnaflóa og 18. þ. m. fengust
um 70 tunnur af hafsíld i lagnet
i Reykjarfirði á Ströndum.
Einn bátur frá Siglufirði hefir
stundað reknetaveiðar nokkra
daga og aflaði um 100 tunnur
19. þ. m. Mælt var fitumagn síld-
atinnar og rcyndist það 15%.
Er það alveg óvenju mikið fitu-
magn á þessum tftna.
Bendir all til þess, að sildar-
gengd við Norðurland sé þegar
lyrir nokkru orðin óvettju mikil.
íþróttanámskeið
stendur nú yfir hér í bænum
á vegum k.s.f. Harðar. Kendar
etu allar frjálsar íþróttir, hlaup,
stökk og kösl. Þátttaka er góð
og er nemendum skift í yngri
og eldri deild, en i þeirri siðar-
nefndu eru menn 15 ára og eldri.
Æfingar fara fram á mánudög-
um, miðvikudögum og föstudög-
um kl. 5 e. h. hjá yngri deild og
kl. 9% e. h hjá eldri deild. Öll-
um er heimil ókeypis þátttaka.
Kensluna annast HatldórErlends-
son fþróttakennari.
Ungum ísfirðingum skal bent
á, að hér gefast þeim góð skil-
yrði til þess að ná tökum á
þesskonar íþróttum, sem ■ um
langa aldaröð hafa verið i heiðri
hafðar af helztu menningarþjóð-
um heimsins. X.
Helgi Guðbjartsson
bóka- og ritfangaverzlun.
Eftir næstu mánaðamót
verða þessar bækur ófáanlegar:
Stjörnur vorsins (Tómas Guðm.)
Gösta Berlings-saga.
Far veröld þinn veg.
Ljósið sem hvarf.
Verið þér sælir hr. Chips.
Kirkja Krists í riki Hitlers.
Æfisaga Winston Churchill.
Kaupið bækurnar næstu daga.
Annars verður það of seint.
Helgi Gudbjartsson.
íslandskvikmynd
samvinnufélaganna
var sýnd hér 16. og 18. þ. m.
Guðlaugur Rósinkranz skólastjóri
útskýrði myndina. Hefir hann
sýnthana víðsvegar um Vestfirði
undanfarið.
Gestir í bænum.
Margir gamlir ísfirðingar hafa
undanfarið verið hér i bænum,
rn. a. þessir: frk. Soffia Thordar-
sen; frú Sigþrúður Pálsdóttir;
Aðalsteinn Pálsson skipstjóri;
Elias Eliasson skipstjóri og Frið-
rik Hjartar skólastjóri.
Söngför Sunnukórsins.
Sunnukórinn, söngstjóri Jónas
Tótnasson, hefir ákveðið að fara
söngför um næstu helgi til Flat-
cyrar, Núps og Þingeyrar.
Er áformað að syngja á Flal-
eyri á laugardagskvöldið, en á
sunnudaginn að Núpi og Þingeyri.
Helgi Guðbjartsson
bóka- og ritfangaverzlun.
Nýkomnar bækur.
Og sólin renmtr upp.
Baráttan um heimshöíin.
Á hverfanda hveli.
Árásin á^ Noreg.
Kátir voru karlar.
Sporðdrekinn.
Sólon Islandus, 2. úlgáfa.
Magellan.
Prestasögur I. og II.
Getur þú fyrirgefið.
Og ótal margar fleiri bækur.
Helgi Guðbjartsson.