Vesturland - 30.11.1946, Síða 4

/
4 VESTURLAND
Baldur Johnsen, héraðslæknir:
UM MÆNUVEIKINA
Ut af tíðum fyrirspurnum um mænuveikina eða mátt-
leysisveikina skal eftirfarandi upplýst:
ísafjörður þarf aukna
raforku.
Framhald af 1. síðu.
kwst. kosti 9 aura í dieselolíu
og smui'olíu. Reksturskostnað-
aráætlun þessi er miðuð við
1,18 millj. kwst framleiðslu, og
yrði þá framleiðsluverð 21,6
aurar á hverja kwst..
Um Nónhornsvirkj unina
mætti rita langt mál, en það
verður samt ekki gert hér í
þessari grein, lieldur aðeins
farið yfir það helzta.
Árið 1942 var ráðist í virkj-
unarframkvæmdir við Nón-
hornsvatn og var sú virkjun
sameinuð Fossárvirkjuninni i
sama stöðvarhúsi. Sett var nið-
ur ein raforkusamstæða um
800 hö. og getur unnið á eftir-
farandi hátt: sem varasam-
stæða við túrbínurörið frá
Fossá, sem viðbótarsamstæða
við Fossórsamstæðu, og sem
. sérstæð raforkusamstæða við
Nónhornsvirkj un.
Frumdrög að pípugerð og
stíflu við Nónhornsvatn gerði
Sigurður Thoroddsen verk- ,
fræðingur árið 1936. Var þá
ætlast til að stíflugarðurinn
yrði 4 m eða að vatnsflöturinn
frá kóta 418 1. í kóta 422 1. Þar
sem stíflan er hæst. En frá
þessum frumdrögum Sig Thor-
oddsen var horlið og stíflan
hækkuð mikið, eða frá kóta
422 í 426 þar sem stiflan er
hæst. Stíflan hefir þó ekki ver-
ið lengd í þessari kótahæð til
vesturs, því framkvæmdir
stöðvuðust, því að í ljós kom
að stíflan gat ekki haldið því
^vatnsmagni sem til var ætlast í
frumdrögum. Orsökin fyrir því
er sú að jarðlagið ofan stiflu
var svo sprungið, að vatnið
rann niður í jarðlagið og kom
út nolckuð neðan við stíflu i
dýjum, sem þar hafa myndast.
I athugunum sínum leggur
rafveitustjóri til að Nónhorns-
vatnsstíflan verði lengd til
vesturs og jarðvegur innan
stíflu þéttaður eða farið það
langt niður með stíflugerð að
tekið verði fyrir allan leka. —
Þar segir rafveitustjóri og
hvernig hann hugsar sér þess-
ar framkvæmdir og gerir jafn-
framt kostnaðaróætlun yfir
þær, og nemur hún 600 þús-
undir króna. Telur hann að
orkuframleiðsla frá þeirri
virkjun með því að notuð sé
sama samstæða og nú er, muni
verða rúmar 1,7 milj. kwst til
neytenda með 4100 klst.J hag-
nýtingatíma, en núverandi
orkuframleiðsla beggja vatns-
virkjananna mun vera um 2,3
miljón kwst. til neytenda. —
Heildarorkuframleiðslan eftir
að þessar framkvæmdir hafa
verið gerðar mun því verða til
neytenda um 6 milj. kwst.
miðað við 1000 klst. hagnýting-
artíma hitaaflstöðvarinnar,
sem eykst eftir því sem hita-
aflstöðin starfar fram yfir
þennan tíma. Líldegt er að
orkuþörfin muni aukast á
næstu árum, því í ráði er að
byggja hér Fiskiðjuver og er
áætlað að það muni þurfa 650
hö. og 920 þús. kwst orkuþörf
á ári. Ef reiknað er með sömu
meðal fólksfjölgun og verið
hefur síðustu 25 árin, þá ætti
íbúatala í Isafjarðarkaupstað,
Eyrarhreppi og Hólshreppi að
vera árið 1960 um 5100 manns
og ef reiknað er með orkuþörf
slíks iðjuvers og hlutfallslegri
aukningu á orkuþörf á mann,
eins og á árunum 1938—1945
yrði orkuþörfin um 1600 kwst.
á mann árið 1960, en orku-
vinnslan mun vera um 25%
hærri. Verður því orkuvinnsl-
an um 2000 kwst á mann.
Orkuvinnslan 1960 verður þvi
um 10,2 millj. kwst. eða um 8,1
millj. kwst til neytenda.
Nú er framleiðsluverð á
kwst. hér 14,6 aurar, en þeg-
ar framkvæmdir þessar
hafa verið gerðar ætti
framleiðslukostnaðurinn að
lækka niður í 11,9 aur. pr.
kwst.
Eins og fyrr er sagt kom
greinargerð rafveitustjóra fyr-
ir rafveitustjórn á fundi henn-
ar 21 þ. m. og höfðu þá flestir
nefndarmenn kynnt sér hana.
Urðu um þessi mál nokkrar
umræður, og var svo að lokum
borin fram eftirfarandi álykt-
un:
„Rafveitustjói'n álítur að
þriðj a leið er um getur í grein-
argerð rafveitustjóra, þ. e.
hitaaflstöð og framkvæmdir til
úrbóta á miðlunarvirkjun Nón-
hornsvatns, heppileg til úrbóta
orkuþörf Isafjarðarkaupstað-
ar og nágrennis og óskar um-
sagnar raforkumálastjóra um
þetta mál.
Rafveitustjórn leggur á-
herzlu á að raforkumálastjóri
sjái sér fært að senda umsögn
sína sem fyrst til að flýta fyi’-
ir framkvæmdum í þessu að-
kallandi máli“.
Var þessi ályktun samþykkt
með 5 atlcv. og greiddu henni
atkvæði Matthías Bjarnason,
Kjartan Ólafsson, Ásberg Sig-
urðsson, Halldór Ölafsson rit-
stjóri og Hjörtur Sturlaugsson
varafulltrúi Eyrarhrepps, sem
mætti á þessum fundi í forföll-
um aðalfulltrúans. Báðir aðal-
fulltrúar Alþýðuflokksins voru
ekki í bænum, en annar vara-
fulltrúi flokksins, Sverrir Guð-
mundsson, var á fundinum og
greiddi hann ekki atkvæði um
álykfunina þar sem hann ósk-
aði að málinu yrði frestað til
frekari athugunar. Aðrir full-
trúar töldu frestun óþarfa og
fannst að hér væri um það að-
kallandi mál að ræða sem
krefðist úrlausnar hið bráð-
asta, og töldu enga ástæðu til
að tefja framgang þess með ó-
þarfa frestun.
Það er því raforkumálastjóra
að skera úr því hvort þess-
ar leiðir skuli fara og' vonumst
við til að það hafi ekki út á
Eins og menn hafa heyrt þá
hefir nokkuð borið á mænu-
veiki í Reykjavík nú í liaust,
og birti héraðslæknirinn þar í
þvi sambandi bréf um, hvern-
ig fólki bæri að hegða sér í
því sambandi.
Slíkir faraldrar sem þessi
koma alltaf við og við á ýmsa
staði á landinu.
T. d. voru fyr í haust nokk-
ur tilfelli á Akureyri með löm-
unum og í fyrra sumar var
veikin á ferðinni víða um land-
ið, meðal annars hér á Vest-
fjörðum. Þá fengu nokkrir
lamanir, meðal annars einn
drengur í Sléttuhreppi, en hér
á Isafirði lamaðist enginn.
Þó liefir veikin einnig geng-
ið hér á Isafirði í fyrrasumar,
því að drehgurinn á Sléttu-
hreppi smitaðist hér.
Þannig er þetta venjulega
með veikina.
Hana taka fjölmargir, án
þess að lamast, eða verða
nokkuð verulega veikir.
Á sama hátt er og mjög lík-
legt, að veikin hafi verið hér á
ferðinni í sumar sem leið og
fyrri partinn í haust, en að-
eins í einu tilfelli hefir verið
um lömun-að ræða, og þó er
eigi full vissa fyrir, að lömun-
in hafi verið mænuveikinni að
kenna einni saman.
Nú, við lok nóvember mán.
fer þeim tilfellum mjög fækk-
andi, sem hugsanlega gætu átt
nokkuð skylt við mænuveiki,
en á hyrj unarstigi og léttari
stigum er það ekki á neins
manns færi að þekkja veikina
með vissu.
Annars er það um veikina
að segja, að hún er vírus-sjúk-
dómur, sem engin meðul eru
þekkt við.
Um útbreiðsluhætti veikinn-
ar vita menn heldur ekki ann-
að en það, að hún er smitandi.
Hvernig hún smitar eða berst
á milli vita menn ekki, því
eru einangrunarráðstafanir
þýðingarlausar. Og því getur
liún gripið niður á hinum ó-
greinargerð rafveitustj óra og
ákvörðun rafveitustjórnar að
setja og gcti því gefið með-
mæli með þessum fram-
kvæmdum, og þegar það er
fengið verður næsta skrefið að
fá ríkisábyrgð fyrir '85% af
stofnkostna&i þeSsara fram-
kvæmda, sem heimilt er að
veita samkvæmt lögum um
héraðsveitur þeim sveitarfélög-
um og héraðsrafmagnsveitum,
er áður hafa fengið samþykki
raforkumálastjóra á fyrir-
komulagi, gerð og tilhögun
verksins.
líklegustu stöðum. Það eina,
sem hægt er að gera til að
minnka líkindi fyrir smitun,
er að STUNDA HREINLÆTI
UT I ÆSAR, þvo sér eftir
vinnu, á undan mat, eftir að
farið er á vanhús, bursta tenn-
ur og losa sig við lúsina. Einn-
ig er óráðlegt, að láta taka úr
sér hálskirtla, ef smitunar-
hætta er meiri í einn tíma.
Það, sem hægt er að gera til
þess að minnka líkindi fyrir
lömunum er að vera ekki á
fótum veikur, með liita o. s.
frv.
Þetta sama, gildir auðvitað
um alla sjúkdóma, til að forð-
ast eftirköst, en 'þó alveg sér-
staklega liér.
Þegar á allt er litið verður
á augnablikinu cigi meiri
hætta fyrir dyrum hér á Isa-
firði í þessu efni, en altaf er,
þegar mænuveiki er einhvers-
staðar á ferðinni í landinu.
Því verður eigi séð, að hér
sé neinna sérstakra ráðstafana
þörf fram yfir það, sem lækn-
ar sífellt eru að prédika fyrir
fólki, sem sé: ítrasta hreinlæti
og rúmlega ef um hitasjúkdóm
er að ræða með hvíld á eftir
meðan likaminn er að ná sér.
NIÐURSTÖÐUR:
1. Mænuveikin er vírussjúk-
dómur, sem engin meðul eru
þekkt við.
2. Fjölmargir taka veikina
þegar hún gengur, en örfáir
veikjast alvarlega.
3. Einu varnir gegn vcikinni
eru hreinlæti.
4. Einu varnir gegn lömun-
um eru, að fara vel með sig í
sj úkdómstilfellum.
5. Veikin hefir gengið yfir
landið síðast liðin 2 ár, þar á
meðal hér á Vestfjörðum og
Isafirði.
6. Full ástæða er til að ætla,
að Isafjörður muni sleppa vel
að þessu sinni, þótt veikin sé
annars mjög svo óútreiknan-
leg.
Vonandi verður þessúm mál-
um fylgt fasl eftir af okkar
ráðandi mönnum, því «annar-
lega er tími til kominn að ræt-
ist úr rafmagnshungri því, er
við höfum búið við.
------0-------
Hjúskapur.
Laugardaginn 23. þ. m. voru
gefin saman í hjónaband hér
á Isafirði, úngfrú Sigurhjörg
Kristjánsdóttir og Pétur Jeiís
Viborg Ragnarsson, Aðal-
stræti 23.